Status

- Willemstad is een buurtschap in de provincie Groningen, in de streek en gemeente Westerkwartier. T/m 2018 gemeente Marum.

- De buurtschap Willemstad valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Marum.

- De buurtschap Willemstad ligt buiten de bebouwde kom en heeft daarom - zij het pas sinds eind 2018 - witte plaatsnaamborden.

Naam

Oudere vermeldingen
1849 De Willemstad.

Naamsverklaring
Deze buurtschap kreeg haar naam rond 1840, door deelnemers aan de Tiendaagse Veldtocht*, die in het Brabantse Willemstad waren gelegerd en die naam dus 'mee naar huis hebben genomen'.(1) "We moeten er echter ook rekening mee houden dat in de tweede helft van de 19e eeuw, vanwege het opkomende nationalisme, veel kanalen, verveningen en ontginningen, toponiemen van het Koninklijk Huis kregen toebedeeld, zoals Noord Willemskanaal, Zuid Willemsvaart, Willemsoord, Willemsdorp en wellicht ook Willemstad in het Zuidelijk Westerkwartier. En er is ook nog een ander buurtschapje met deze naam, in de gemeente Ooststellingwerf, tussen Fochteloo en Appelscha. Qua ligging is dit het evenbeeld van de buurtschap bij Marum. De buurtschap bij Appelscha is naar verluidt vernoemd naar een van de eerste bewoners, ene Willem de Wilde." (bron)
* De Tiendaagse Veldtocht was een vergeefse poging van koning Willem I om het kort daarvoor afgescheiden België voor Nederland terug te veroveren. Voor nadere informatie zie de link.

Ligging

- De buurtschap ligt ZO van het dorp Marum, N van het dorp Jonkersvaart en Z van het dorp Nuis, rond de doodlopende weg Willemstad, die alleen te bereiken is vanaf de verticaal lopende Zuiderhoeksweg (die in de Topografische atlas Groningen (2) foutief gespeld staat als Zuiderhoekseweg), die in het N een zijweg is van de weg tussen de dorpen Marum en Nuis en in het Z een zijweg van (de) Jonkersvaart. De Zuiderhoeksweg valt nog onder Nuis (behalve de huisnrs. 16 en 18, die onder Jonkersvaart vallen), de zijweg Willemstad valt onder Marum. De buurtschap was vroeger grotendeels alleen vanaf het Malijkse pad te bereiken.

- Willemstad ligt op een hoogte van 4.25 meter op het vroegere Linster heideveld.

Statistische gegevens

De buurtschap Willemstad bestaat momenteel uit een 7-tal verspreid staande woningen en boerderijen. Er hebben vroeger minstens 25 woningen gestaan.

Geschiedenis

Veel woningen zijn een eeuw geleden geplaatst door de vereniging ‘Vlijtige Armoe’. De opzet van deze vereniging was om minder vermogenden, middels een speciale financiële regeling, vooruit te helpen. Door hard te werken konden zij een stuk land verwerven en in het bezit komen van een fatsoenlijke woning; een ‘wâldhuske' in plaats van een 'spitkeet'. Een klein aantal landbouwpercelen is nog altijd in beheer bij deze vereniging. (bron)

Recente ontwikkelingen

- "Wie door de buurtschap Willemstad, gelegen tussen Marum en Jonkersvaart, wandelt of fietst, ziet in een bocht, op een prachtig nieuw landhek, de naam Ruygenhil staan. Meestal lezen we zo'n naam en lopen achteloos door. Onbekenden in deze omgeving zullen misschien denken aan een familienaam en degenen die bekend zijn in de omgeving vragen zich misschien af waar deze naam vandaan komt. Een streeknaam is het niet. Enkele jaren geleden lieten de secretaris van onze vereniging, Cobi Olijve, en haar man, hier op een zandkop (hil) een huis bouwen. Ze wilden het huis een naam geven, maar het moest wel iets origineels zijn." Aldus een citaat uit een aritkel in dit tijdschrift van de lokale heemkundekring (ca. 2005). Die naam is dus Ruygenhil geworden. Hoe dat zit, kun je lezen in het artikel in het gelinkte tijdschrift (pag. 26/27).

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)
  
• 2. Topografische Atlas Groningen,
  
  , (2004)