Buurtschap Distelberg, oorlogsmonument ter herinnering aan de 6 Schotse soldaten die op 4 november 1944 tegen de avond het Drongelens Kanaal wilden oversteken en dit met hun leven moesten bekopen. Jaarlijks is hier in november een herdenking.
Tot halverwege de jaren zestig is er nog sprake van de plaatsnamen Achterste Distelberg voor het N deel en Voorste Distelberg voor het Z deel (de voorvoegsels gezien vanuit Helvoirt). Sindsdien is alleen nog sprake van de plaatsnaam Distelberg.
'Buurtschap in buurtschap' Giersbergsebaan, tussen de wegen Distelberg in het N en Giersbergsebaan in het Z. Een aanvankelijk recreatiepark met 37 huisjes, waar nu grotendeels permanent wordt gewoond. De inwoners zetten zich in om dit te legaliseren.
- Distelberg is een buurtschap in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, gemeente Vught. T/m 1995 gemeente Helvoirt. In 1996 over naar gemeente Haaren, in 2021 over naar gemeente Vught.
- De buurtschap Distelberg valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Helvoirt.
- Tot in de jaren zestig van de 20e eeuw werd de buurtschap op kaarten onderscheiden in de delen Voorste en Achterste Distelberg (voor respectievelijk het Z deel en het N deel). Sinds eind jaren zestig komt de plaatsnaam alleen nog zonder de voorvoegsels op kaarten voor.
- De buurtschap Distelberg heeft geen plaatsnaamborden, zodat je slechts aan de gelijknamige straatnaambordjes kunt zien dat je er bent aangekomen.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
1573 (herberg) die Distelberch, 1794 Diselberg, 1810 Distelberg, 1838-1857 De voorste Diestelberg, volgens (1) (1841) naast de huidige spelling "ook wel Roestelberg genaamd".
Wij hebben een reactie gekregen van een onzer lezers, die stelt: "Op 14 april 1696 zijn te Leiden ondertrouwd Claas Stout, geboren te Leiden, jongman, lakenwerker, en Maria de Wilde, jongedochter, geboren te Doetelberg." En vraagt of wij een idee hebben welke plaatsnaam met die laatste naam wordt bedoeld. Er is en was in ons land geen plaatsnaam die hier enigszins op lijkt behalve Distelberg, dus onze conclusie luidt dat dit redelijkerwijs deze plaatsnaam moet hebben betroffen. Wellicht is het handschrift in het document in kwestie onduidelijk geweest, dan wel is de plaatsnaam in die tijd werkelijk zo gespeld geweest, dan wel zo verstaan door de ambtenaar van de burgerlijke stand in kwestie. Dat is des te meer aannemelijk omdat tot medio 19e eeuw niet alleen de spelling van achternamen maar ook de spelling van plaatsnamen niet formeel vastlag, en men namen vaak opschreef zoals men het verstond. En spellingen veranderden ook in de loop der tijd. Zo komt het bijvoorbeeld voor dat de plaatsnaam Kockengen eind 18e eeuw in slechts 5 jaar tijd, door dezelfde pastoor!, in een doopregister op wel 9 verschillende manieren gespeld is geweest. En de plaatsnaam Vaals heeft in de loop der eeuwen zelfs tientallen verschillende, nogal uiteenlopende spellingen gekend...
Naamsverklaring
Samenstelling van berg 'terreinverheffing, heuvel' en de plantaanduiding distel.(2) "Dit duidt op een hoge ligging van de beekdalnederzetting langs een lager gelegen beekloop van de Zandleij. Het aanwezige beekleem in combinatie met (dek)zand in de ondiepe ondergrond is een goede voedingsbodem voor de groei van distels." (bron: BAAC rapport V-10.0432)
De buurtschap Distelberg ligt rond de gelijknamige weg en rond de wegen Nieuwkuikseweg (onder het dorp Cromvoirt Nieuwkuijkseweg geheten) en Giersbergse Baan en de aan die wegen gelegen zijweggetjes, N van Helvoirt, W van Vught en Cromvoirt, Z van Vlijmen en ZO van Nieuwkuijk, aan de oostkant van Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen, tussen het Afwateringskanaal 's-Hertogenbosch-Drongelen in het N en het riviertje de Zandleij in het Z.
Terug naar bovenIn 1840 omvat buurtschap Distelberg 39 huizen met 254 inwoners. Tegenwoordig omvat de buurtschap ca. 160 huizen en ca. 40 recreatiewoningen (waarvoor zie verder het hoofdstuk Recente ontwikkelingen), met ca. 500 inwoners.
Terug naar boven- In de loop der jaren is hier een 'buurtschap in een buurtschap' onstaan, namelijk buurtschap Giersbergsebaan. Het betreft 37 (aanvankelijk) recreatiewoningen aan de haaks op deze weg gelegen wegen Eekhoornbos, Fazantbos en Spechtbos, W van de kern van buurtschap Distelberg. De huisjes zijn in of vanaf 1950 gebouwd, in een bosgebied waar vroeger bomen werden gekweekt voor de mijnindustrie. Particulieren vierden er hun vakantie en bedrijven lieten hun medewerkers er vakantie vieren. De huisjes staan op grote percelen van gemiddeld 1.800 m2. In 1984 begon de verkoop van de - veelal houten - huisjes aan particulieren, en gingen geleidelijk steeds meer mensen er permanent wonen. Vandaag de dag zijn nog 9 huisjes als recreatiewoning in gebruik, de rest is permanent bewoond. Een deel van de bewoners heeft daar een formele vergunning voor, anderen mogen er wonen zolang ze leven of tot de verkoop van het huis, en een deel van de bewoners heeft in dit kader geen formele status.
In 2017 heeft de gemeente aangekondigd hierop te willen gaan 'handhaven'. Oftewel mensen die geen vergunning hebben om er te mogen wonen, zouden het huisje dan moeten verlaten. De gemeenteraad heeft daarop een amendement aangenomen dat huiseigenarenvereniging HV Bosbewoners Distelberg daar wel bij betrokken moet worden. In een brief aan de gemeente d.d. 20-12-2017 meldt deze vereniging onder meer "te hopen op een vruchtbare en toekomstgerichte (verdere) samenwerking in dezen". De vereniging streeft naar legalisering van de permanente bewoning, want de bewoners willen er graag blijven wonen. De huidige bewoners - zo'n 70 personen - hebben een eigen huisnummer en brievenbus, aansluiting op alle nutsvoorzieningen en het glasvezelnetwerk, er liggen openbare wegen inclusief verlichting in het gebied. Ze betalen ook lokale belastingen als inwoners en niet als recreanten, aldus de vereniging. Die status willen ze ook officieel krijgen.
De vereniging stelt dat iedereen daar baat bij heeft: "Wij houden niet alleen onze eigen percelen keurig op orde, maar we ruimen ook rotzooi op in de bossen van Natuurmonumenten. En houden daar een oogje in het zeil. We zijn zuinig op onze omgeving. Als permanente bewoning niet meer toegestaan is, wat is een huisje hier dan nog waard? Dan dreigt verpaupering. Onze hechte buurtschap met zijn unieke historie van 65 jaar zal uiteen vallen. Dan gaan bedrijven de huisjes misschien opkopen om arbeidsmigranten in te huisvesten." In juli 2019 heeft de vereniging het initiatief genomen voor het opstellen van een plan waarin voor de lange termijn vast komt te liggen wat wel en niet kan in het bosgebied tussen de wegen Giersbergsebaan en Distelberg in Helvoirt. De gemeente Haaren heeft hiervoor subsidie verstrekt. Bij het opstellen van het plan wordt niet alleen gekeken naar de huidige situatie en wat de bosbewoners willen, maar ook naar de belangen van omwonenden, de gemeenten Haaren en Vught (waar het dorp Helvoirt met buitengebied in 2021 naar overgaat, wegens opheffing van de gemeente Haaren), de provincie en andere partijen, zoals ‘buurman’ Natuurmonumenten. In najaar 2020 beoogt het plan gereed te zijn. De vereniging stelt dat, wat de uitkomst van het plan ook moge zijn, de leden zich daar aan zullen houden. Wordt vervolgd dus... (bron en voor nadere informatie zie Brabants Dagblad, 9-7-2019). Zie ook dit informatieve dronefilmpje m.b.t. buurtschap Giersbergsebaan.
Terug naar boven- In buurtschap Distelberg staat een oorlogsmonument, ter herinnering aan de 6* Schotse soldaten die op 4 november 1944 tegen de avond het Drongelens Kanaal wilden oversteken en dit met hun leven moesten bekopen. In de duinen in de omgeving van de buurtschap staat een tweede monument, waar een Engelse soldaat eerder sneuvelde en later op dezelfde plek een inwoner van Helvoirt. Inwoners van de buurtschap en omgeving houden de twee monumenten in stand en leggen er jaarlijks op een zondag begin november een krans, samen met Stichting Pheasant uit Waalwijk. - Videoreportage van de herdenking 2014.
* Wij lezen ergens dat het er 7 geweest zouden zijn, maar op het monument staan 6 namen, dus zijn het er kennelijk 6 geweest.
- Wandelroute de Distelberg-route (20 km) is een bosrijke en afwisselende route, die voor het overgrote deel door het rustig gelegen Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen loopt. De wandeltocht start in het dorp Cromvoirt en loopt langs en over een dijkje midden in het landschap richting het Afwateringskanaal 's-Hertogenbosch-Drongelen. Na een stuk langs het kanaal gelopen te hebben voert de route door de Loonse en Drunense Duinen naar buurtschap Giersbergen en verderop door een stukje stuifzandgebied. Vervolgens door de rustige bossen naar buurtschap Distelberg en terug naar het startpunt. 94% van deze wandeltocht is onverhard.
- Z van de Giersbergsebaan, W van Duinoord, ligt het voormalige militaire terrein De Distelberg. Het gebied is sinds 2004 niet meer in gebruik door militairen. In 2007 is het terrein door de Dienst der Domeinen overgedragen aan Natuurmonumenten. Middenin het gebied ligt een prachtige zandverstuiving. Ook is er een ven te vinden. Op diverse plaatsen groeit rendiermos, naast verschillende soorten heide en cladonia-korstmossen.
- Overzicht van waargenomen diersoorten in buurtschap Distelberg.
- "Duinoord is een all-in speelparadijs - gelegen in buurtschap Distelberg bij Helvoirt - voor kinderen van alle leeftijden. Zowel binnen als buiten valt er een hoop te beleven: van GPS-tocht tot spectaculair klimbos, van tokkelbaan tot springkussens en van voetbalveldjes tot quadbaan. Natuurlijk is er ook aan de allerkleinsten gedacht. Een regenbui? Geen probleem: in de binnen klimkooi is genoeg te doen tot de bui voorbij is. Bekijk hier alle activiteiten. Even bijkomen van alle avonturen? Kom binnen onbeperkt genieten van heerlijke hapjes en drankjes, die allemaal bij de entreeprijs zijn inbegrepen. Ook hier is de keuze enorm, met eetkraampjes voor iedere smaak! In onze horecastraat vind je onder andere soepen, broodjes, pizza's, pannenkoeken, friet, snackmuur, bar en desserts. Bekijk hier de horecastraat. Zowel binnen als buiten kun je heerlijk zitten en gebruik maken van gratis wifi. Alcoholische dranken kosten € 1,50 per stuk. Munten hiervoor zijn te koop bij de Mazzelhut."
Zie ook het promofilmpje van Duinoord. - Bestemmingsplan Duinoord. - Niet iedereen is blij met Duinoord. Zo is er sinds 2013 een Stichting Stop Overlast Duinoord. - De stichting, die ca. 50 omwonenden van buurtschap Distelberg vertegenwoordigt, vermeldt in dit dossier welke overlast en overtredingen zij door de jaren heen heeft geconstateerd en pleit anno 2019 voor een andere locatie voor het speelparadijs.
Terug naar boven- Senioren: - Seniorenvereniging Cromvoirt - Distelberg (de buurtschap valt voor de postadressen onder het dorp Helvoirt, maar ligt geografisch veel dichter bij het dorp Comvoirt, vandaar dat de inwoners zich voor het verenigingsleven allicht meer op dat dorp zal oriënteren).
Reactie toevoegen