Status

- Gaag is een buurtschap in de provincie Zuid-Holland, in de streek en gemeente Midden-Delfland. T/m 2003 grotendeels gemeente Maasland, deels gemeente Schipluiden.

- De buurtschap Gaag valt grotendeels onder het dorp Maasland, deels onder het dorp Schipluiden.

Naam

Oudere vermeldingen
1258 Gaweghe, 1280-1287 Ghawech, 1602 (datering kopie onzeker) de Gaeghe naer Delft, 1712 Oost Gaech, West Gaech.

Naamsverklaring
Samentrekking van gaweg 'voetweg', later verbindingsweg in het algemeen (veelal langs een water), in dit geval van Delft naar de kust. Aan deze weg ontstonden twee nederzettingen, ter onderscheiding Oost-Gaech en West-Gaech genoemd. Zie ook Gawege, Delfgauw.(1)

Ligging

- De buurtschap ligt ZW van Schipluiden, N van Maasland, rond de weg die vanuit Maasland richting Schipluiden respectievelijk Westgaag, Oostgaag en Gaagweg heet. Deze weg en de daaraan gelegen buurtschap Gaag is maar liefst ca. 6 kilometer lang.

- Langs de buurtschap loopt een waterloop die vanuit Maasland richting Schipluiden respectievelijk Westgaag, Spartelvaart en Oostgaag heet. Bij Schipluiden komt de waterloop samen met de Vlaardingervaart. Vanuit Schipluiden gaat de waterloop als kanaal Gaag verder langs de buurtschap Hodenpijl naar Den Hoorn. N van Hodenpijl ligt - sinds 1998 - het Gaag-aquaduct in de A4. Van Den Hoorn naar Delft heet de waterloop Buitenwatersloot.

Statistische gegevens

In 1840 is er sprake van een buurtschap Oostgaag onder Schipluiden met 23 huizen en 115 inwoners. Onder Maasland wordt (West)gaag in dat jaar niet apart vermeld. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 250 huizen met ca. 650 inwoners, verdeeld in ruim ca. 525 inwoners in Westgaag onder Maasland en ca. 125 inwoners in Oostgaag onder Schipluiden.

Recente ontwikkelingen

- De provincie wil al jaren af van het beheer van de N468 (Gaagweg/Oostgaag) tussen Schipluiden en Maasland, in buurtschap Gaag, maar de gemeente Midden-Delfland hield de boot tot voor kort af vanwege de hoge onderhoudskosten. De weg bevindt zich namelijk op een veendijk en is daardoor zeer onderhoudsgevoelig. In 2018 is overeengekomen dat de gemeente de weg, onder voorwaarden, op termijn alsnog gaat overnemen. Zo gaat al het geld dat tijdens de reconstructie van de weg overblijft, naar de gemeente Midden-Delfland voor toekomstig onderhoud. Bovendien blijft de aannemer tot twaalf jaar na oplevering verantwoordelijk voor beheer en onderhoud. De borden met daarop de gewichtsbeperking van 20 ton blijven staan, maar onder meer de vrachtwagens die melk komen ophalen krijgen daarvoor een ontheffing. De reconstructie van de weg begint in 2020 en beoogt medio 2022 gereed te komen. De overname door de gemeente staat gepland voor medio 2023.

- In 1999 is de A4 langs Delft opengesteld, inclusief het Gaag-aquaduct. Aangezien het kanaal de Gaag dat over dit aquaduct loopt, geen verkeersfunctie heeft en puur ter afwatering is, is het aquaduct vooral uit landschappelijk oogpunt aangelegd.

Bezienswaardigheden

Gemaal
"Op Gaagweg 44 in buurtschap Gaag onder het dorp Schipluiden staat een gemaal dat stamt uit 1876: Gemaal Dorppolder. Het nam destijds de functie over van de Kleine Dorpmolen en zorgt tot op de dag van vandaag voor droge voeten. In 2020 hebben wij in de Dorppolder een tweede gemaal in gebruik genomen: Gemaal Dorppolder Noord in De Lier. Daardoor kunnen wij nu beginnen met een opknapbeurt van het monumentale gemaal. Het gebouwtje wordt gerenoveerd en omdat het gemaal minder water hoeft weg te pompen gaan we de huidige pomp vervangen door een nieuwe, visvriendelijke pomp. Zo ontsluiten wij ons gebied nog beter voor de vis. Bij de aanpassingen blijven de historische kenmerken uiteraard intact." (bron: Hoogheemraadschap van Delfland, april 2021)

Landschap, natuur en recreatie

- "Het Hoogheemraadschap van Delfland heeft in oktober 2020 ingestemd met een samenwerkingsovereenkomst waarin de aanleg en het beheer worden geregeld van 1800m2 nieuwe waternatuur aan de Gaagweg in buurtschap Gaag bij Schipluiden. Het hoogheemraadschap werkt aan schoon, gezond en levend water in het hele gebied. Wij beschermen het water in sloten, plassen, vaarten en kanalen tegen vervuiling en stimuleren de waterkwaliteit door het aanleggen van een samenhangend netwerk van waternatuur. Aan de Gaagweg wordt een natte ecologische zone aangelegd op particulier terrein. De locatie ligt middenin ons netwerk van ecologische stapstenen en is daarom heel waardevol voor de waterkwaliteit en biodiversiteit in ons gebied. Zowel bij aanleg als beheer gaan wij zo duurzaam mogelijk te werk. Zo worden de natuurlijke materialen die worden weggehaald voor de aanleg zoveel mogelijk ter plekke of in vergelijkbare gebieden hergebruikt. De start van de werkzaamheden staat gepland voor voorjaar 2021." (bron: Hoogheemraadschap van Delfland, oktober 2020)

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)