Status

Luttelgeest is een dorp in de provincie Flevoland, gemeente Noordoostpolder.

Naam

Inwoners
Een inwoner van Luttelgeest is een Luttelgeestenaar.

Oudere vermeldingen
1950 Luttelgeest.

Naamsverklaring
"Samenstelling van luttel 'klein' en geest '(ontginning op) hoger gelegen zandgrond'. Vernoemd naar een verdwenen plaatsje dat niet ver van Kuinre lag of naar Gaast bij Workum, dat vroeger Litsegaest of Luttegast heette."(1)

Ligging

Luttelgeest ligt NO van Emmeloord, ZO van Bant, N van Marknesse, Z van Kuinre en ZW van Blankenham.

Statistische gegevens

Het dorp Luttelgeest omvat ca. 900 huizen met ca. 2.300 inwoners.

Recente ontwikkelingen

Woningbouw
In de voormalige Katholieke kerk van Luttelgeest komen appartementen. In de kerk worden 6 woningen gerealiseerd. Op het naastgelegen schoolterrein is plaats voor maximaal negen woningen. Extra bijzonder is de woning in de toren van de kerk, met maar liefst 6 verdiepingen en de woonkamer bovenin. Deze krijgt zo een prachtig uitzicht over het dorp. De overige vijf appartementen in de kerk bestaan uit vier verdiepingen. Het schoolgebouw in de Kerkstraat wordt gesloopt. Op die locatie verrijzen twee rijtjes met respectievelijk vier en vijf woningen. In het ontwerp keert de oude vorm van het schoolgebouw weer terug. Tussen de schoollocatie en de kerk komen twee vrije kavels, die door de gemeente worden uitgegeven. De intentie is dat het plan medio 2021 gerealiseerd wordt.

Bezienswaardigheden

Rijksmonumenten
Luttelgeest heeft 2 rijksmonumenten.

Gemeentelijke monumenten
Luttelgeest heeft 2 gemeentelijke monumenten.

Voormalige RK kerk
De voormalige RK Kerk Jozef Sterre der Zee (Kerkstraat 1) uit 1955 is een architectonisch buitengewoon belangrijke wederopbouwkerk. Pastoor A. Weijs wordt bouwpastoor voor de kerkgebouwen en de scholen van Marknesse en Luttelgeest. In laatstgenoemd dorp wordt het een kerk zonder pastorie, daar het een gedeelde parochie is. Maar tussen kerk en school laat men een stukje grond vrij. Zo kan er zo nodig later alsnog een pastorie worden gebouwd. De in een, aan de Delftse School verwante, traditionele stijl gebouwde kerk heeft een 32 meter hoge robuuste ronde toren, die sterk bijdraagt aan het vroeg-middeleeuwse karakter van de kerk. Het gebouw kan qua type zowel gerekend worden tot de zaalkerken als tot de pseudo-basilieken. Zoals de meeste katholieke kerken is ook deze kerk gebouwd met de absis, halfronde uitbouw waar het hoofdaltaar staat, naar het Oosten (Jeruzalem).

De kerk betreft een ruime kerkzaal, gelegen op een terpje, en is afgedekt door een zadeldak. De kerkruimte heeft een houten tongewelf dat aan weerskanten wordt gedragen door vier dunne kolommen (ronde naadloze gewalste ijzeren buizen); ofwel: “Mannesmannbuizen”, genoemd naar de Duitse industrieel Reinhard Mannesmann. Deze geven tevens de scheiding aan tussen het overwelfde middendeel en de lage vlak afgesloten zijbeuken, waardoor de kerk ook tot het type pseudo-basiliek kan worden gerekend. De kerk heeft een nog oorspronkelijk bankenplan van twee rijen met een middenpad en zijpaden (300 zitplaatsen).

Om kosten te besparen is de spits van de toren op de grond gebouwd en bestaat uit een houten geraamte van 11 meter hoog en een gewicht van 3 ton. De spits wordt bekroond door een kruisdragende bol. Om deze spits op de toren te plaatsen is destijds een speciale rijdende kraan (de toen grootste van West-Europa) van Breda naar Luttelgeest gekomen. De spits is onder belangstelling van menig polderbewoner en in aanwezigheid van radio en pers op de toren gehesen. De spits is afgedekt met koperen platen, wat door het groene koperoxyde een fraai effect geeft. Eind 2014 is de kerk aan de eredienst onttrokken, omdat er te weinig mensen meer kwamen waardoor het onderhoud te duur werd. De parochianen kunnen naar de RK kerken in Marknesse en Ens. De kerk is herbestemd tot appartementencomplex. Zie daarvoor verder het hoofdstuk Recente ontwikkelingen.

Evenementen en activiteiten

Culturele Commissie
Culturele Commissie Luttelgeest organiseert ieder jaar de activiteiten met Koningsdag, Dorpsfeest en Sinterklaas.

Schaatsen
Als het in de winter hard genoeg vriest, kun je schaatsen op de ijsbaan van Schaatsclub Luttelgeest.

Natuur en recreatie

Kinderboerderij
"Wanneer je langs de zorgboerderij rijdt zie je ze al lopen, de dieren van Z!N Zorgboerderij in Luttelgeest. Het is een gezellige beestenboel want er zijn paarden, mini shetlanders, knuffelvarkens, cavia’s en schattige teddy-konijnen die er speciaal zijn om te aaien en mee te knuffelen in de daarvoor ingerichte knuffelruimte. Op de kinderboerderij lopen ook schapen, geiten en grappige beesten die lijken op lama’s; alpaca’s! Je hoeft niet bang te zijn dat ze spugen, want dat doen alpaca’s gelukkig niet. Bij de foto’s op onze website is het ‘Smoelenboek’ te vinden waarop al onze lieve dieren staan. Op de kinderboerderij is ook een prachtige speeltuin aangelegd naast het terras, zodat de kinderen heerlijk buiten kunnen spelen op het klimrek, de grote vogelnest schommel of op de trampoline, terwijl de ouders even kunnen genieten van een heerlijk kopje koffie of thee. Niet alle dieren kunnen op Z!N Zorgboerderij blijven. Daarom worden er soms dieren te koop aangeboden die een nieuw plekje zoeken. Deze dieren kun je op onze site vinden onder het kopje ‘te koop aangeboden’. De kinderboerderij is geopend van maandag t/m zaterdag van 10:00-16:00 uur."

Orchideeën Hoeve
"Onder het dak van Junglepark de Orchideeën Hoeve in Luttelgeest verschuilt zich een imposante junglewereld (25.000 m2) die wacht om ontdekt te worden. Maak je op voor een meeslepende reis door talloze themawerelden en ervaar het mooiste uit de tropen binnen handbereik. Dwaal tussen flamingo’s en vlinders, voer de vrolijke papegaaitjes en roetsj samen met de loslopende aapjes door het regenwoud. Maar pas op! Voor je het weet beland je midden in de rimboe en brengt alleen een gammele touwbrug, een spannende grot of een geheim junglepad je bij een nieuw avontuur. Goed om te weten! Junglepark de Orchideeën Hoeve is geheel overdekt, kindvriendelijk, rolstoeltoegankelijk en het hele jaar zeven dagen per week geopend: maandag t/m zondag van 09.30-18.00 uur. Nieuwjaarsdag gesloten. Parkeren is gratis en honden zijn van harte welkom!"

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Luttelgeest, met laagsteprijsgarantie!

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Luttelgeest (online te bestellen).

Links

- Algemeen: - Site van en over Luttelgeest.

- Nieuws: - Nieuws uit het dorp op Facebook. - De ca. maandelijks verschjinende Dorpskrant 'Kijk op Luttelgeest' is via de link ook online te lezen (ook oudere nummers).

- Belangenorganisatie: - "Zoals de naam al aangeeft behartigt Dorpsbelang Luttelgeest de belangen van de inwoners van ons dorp. Hierbij kunt u denken aan zaken die het hele dorp aangaan zoals bijvoorbeeld: (verkeers)veiligheid, wonen, recreatie, verenigingsleven, voorzieningen etc. Kortom: Dorpsbelang zet zich in voor de leefbaarheid van het dorp (zowel voor de dorpskern als de buitenwegen). Dorpsbelang is hiertoe een gesprekspartner voor zowel inwoners van het dorp (en omgeving) als van gemeente, verenigingen en andere instanties/organisaties. In de maandelijkse dorpskrant en op de dorpssite is te lezen waar Dorpsbelang zich mee bezig houdt.

Om als Dorpsbelang op de hoogte te zijn van wat er leeft binnen de verenigingen in Luttelgeest, is er voor een aantal verenigingen in het dorp een contactpersoon binnen Dorpsbelang aangesteld. Een aantal keer per jaar wordt een bestuurslid van een vereniging uitgenodigd voor een vergadering van Dorpsbelang om met elkaar van gedachten te wisselen over verenigings- en/of dorpszaken. 1x per maand (m.u.v. augustus) is er een vergadering van Dorpsbelang; kijk voor de juiste data op de Dorpskalender.

Daarnaast vindt 1x keer per jaar de Algemene Jaarvergadering plaats waarvoor alle leden van Dorpsbelang Luttelgeest altijd van harte worden uitgenodigd. Tijdens deze vergadering krijgt u te horen wat er leeft binnen het dorp en waar Dorpsbelang mee bezig is. Ook kunt u uw mening geven over verschillende zaken. Maar natuurlijk kunt u ook buiten deze Jaarvergadering om uw vragen stellen of uw mening geven over zaken betreffende ons dorp. Wij staan hier altijd open voor! De contributie voor het lidmaatschap van Dorpsbelang bedraagt € 15,00 per jaar per gezin. Als lid van Dorpsbelang steunt u alle verenigingen en activiteiten in en rondom uw dorp. We hopen u graag bij onze activiteiten te ontmoeten en mocht u vragen of ideeën hebben dan kunt u altijd contact opnemen met een van de bestuursleden."

- Onderwijs en kinderopvang: - "Samenwerkingsschool De Floreant in Luttelgeest is op 1 augustus 2018 gestart. De school heeft zijn wortels in het dorp en het dorp in de school. Onze oorsprong ligt in 2 scholen met 3 denominaties: protestant christelijke basisschool CBS De Rank en samenwerkingsschool De Klipper (katholiek en openbaar).* Beide scholen zijn nu samen, als een weerspiegeling van het dorp. Kinderen worden niet voorbereid op de samenleving: ze staan er middenin! De naam De Floreant is gekozen om zijn betekenis en zijn relatie met de omgeving. Floreant betekent: dat zij moge bloeien, en geeft weer dat we alle kinderen en het team een optimale kans geven om zich te ontwikkelen."
* Samenwerkingsschool (SWS) De Klipper is in 1976 gestart. De katholieke St. Josephschool en de openbare Pieter van Thuylschool waren beide te klein om afzonderlijk voort te bestaan. Ouders kozen voor een voortzetting van beide scholen als samenwerkingsschool volgens art. 61 van de Gemeentewet. De nieuwe naam werd SWS De Klipper. De Klipper sloot aan bij het openbaar onderwijs Noordoostpolder. In 2010 fuseerde het openbaar onderwijs Noordoostpolder met de katholieke Stichting Christophorus. Zij werden samen Aves.

- Als eerste asielzoekersschool in Nederland ontving AZS De Wissel in Luttelgeest in 2017 het predicaat Excellente School. De Wissel geeft les aan kinderen van het asielzoekerscentrum en nieuwkomers in Nederland. Zij gaan voor een goede vertrouwde basis. De kinderen krijgen een stevige basis Nederlands taal aangeboden en ook de Nederlandse cultuur neemt in de dagelijkse onderwijspraktijk een grote plaats in. Alles om de kinderen voor te bereiden op een volwaardige plek in de Nederlandse maatschappij. Veiligheid en vertrouwen spelen naast de Nederlandse taal en cultuur een grote rol. Pas als de leerlingen, allemaal met een andere achtergrond, een ander verhaal en een ander schoolverleden, zich veilig voelen kan het leren beginnen. Het team is er volledig op ingespeeld om de leerlingen zo snel mogelijk een veilige basis te bieden, waarna het leren van de Nederlandse taal en cultuur direct kan starten.

- "Boerderij de Zonnestraal in Luttelgeest biedt kinderopvang voor kinderen vanaf 10 weken tot en met 12 jaar. Op het kinderdagverblijf werken wij met een babygroep, een dreumesgroep en met een peutergroep voor kinderen van ongeveer 2,5 / 3 jaar tot 4 jaar. Het kindvolgend werken staat hierin centraal. Daarnaast bieden wij op Boerderij de Zonnestraal buitenschoolse opvang voor kinderen van 4 tot en met 12 jaar. Zo kunnen je kinderen dus op 1 unieke locatie genieten van het boerderijleven! Daarnaast stellen wij op woensdagmiddag en zaterdag onze boerderij open als zorgboerderij (waarvoor zie verder het hoofdstuk Zorg, red.). De locatie is uniek, schitterend en zeer uitdagend voor kinderen. Namelijk op een echte boerderij. De boerderij bestaat uit een melkveebedrijf en akkerbouwbedrijf, waar o.a. aardappels worden geteeld. Naast de vele koeien en kalfjes hebben we ook 2 pony’s, kippen, poezen en konijnen. Wat is er nu leuker dan met z’n allen de dieren verzorgen en samen lekker in de buitenlucht bezig zijn?!"

"Kinderopvang en zorgboerderij ver van de bewoonde wereld is groot succes. Eerlijk is eerlijk, het is niet de meest voor de hand liggende locatie voor een kinderdagverblijf, buitenschoolse opvang en zorgboerderij. Want de Uiterdijkenweg in Luttelgeest ligt nogal in niemandsland. “Sommige ouders komen zelfs uit Emmeloord, dat ligt twintig kilometer verderop. Die rijden gerust twee tot drie kinderdagverblijven voorbij. Die ouders kiezen bewust voor het buitenleven”, verklaart Wendy Lassche meteen hét succes van boerderij De Zonnestraal. Geen kant en klare speeltoestellen of allerlei dure dingen. Wél: konijnen knuffelen, de varkens de schillen van het fruit brengen of - in het najaar - de suikerbietenberg beklimmen. “En stampen door de plassen. Dat vinden de kleintjes altijd nog het leukste dat er is”, lacht Wendy. Laarsjes en overalletjes in allerlei soorten en maten voorkomen dat de garderobe na een dagje Zonnestralen meteen door kan naar de wasmachine.

Aan de kaarsrechte Uiterdijkenweg in het noordelijke buitengebied van Luttelgeest heeft echtgenoot Bert ook z’n bedrijf met 55 koeien en 25 stuks jongvee. De 100 hectare grond is bedoeld voor de teelt van aardappels, suikerbieten, uien, gras en mais. Het idee om uitgerekend een zorgboerderij en kinderdagverblijf aan huis te beginnen kwam Wendy min of meer aanwaaien. “Ik ben zelf opgegroeid op de boerderij. Ik weet hoe fantastisch het is met al die ruimte en dieren om je heen. In die tijd werkte ik in de jeugdzorg met jongeren die uit huis waren geplaatst. Die nam ik weleens een dagje mee naar de boerderij. Heel simpel: een rondje langs de dieren, het land op. In mijn beleving niet heel spannend. Maar dan kwamen we ‘s avonds weer terug op de groep en dan was het: dit was de mooiste dag van mijn leven! Toen dacht ik: het buitenleven en kinderen, hoe mooi is dat?”

Vooroordelen. De zorgboerderij kende een vliegende start. Ouders voor kinderopvang stonden niet meteen te juichen. “We hadden een enquête gehouden op scholen: dit en dat zijn we van plan, heeft u interesse laat het dan weten. Niemand reageerde. Er waren allemaal vooroordelen: het stinkt op een boerderij, het is gevaarlijk want er rijden trekkers en het is ver weg. Maar ons gevoel was goed. In maart 2008 zijn we gestart, in augustus hadden we al 10 kindplaatsen.” Inmiddels vangt Wendy met haar team van 22 medewerksters elke dag zo’n 35 kinderen op in het kinderdagverblijf. Op de meeste dagen is de buitenschoolse opvang bezet met 20 kinderen. Reclame hoeft ze er niet meer voor te maken. “Mond tot mond is de beste reclame”, lacht ze - geïnteresseerde ouders kunnen nog altijd aankloppen voor een plek.

‘Ik wil nog niet naar huis!’. Als het maar even kan gaat de hele groep naar buiten. Wendy: “Slecht weer bestaat bij ons niet. Slechte kleding wél, daarom hebben we die laarsjes en overalletjes. Je ziet ze echt genieten van het buitenleven. De allerkleinsten gaan mee in de wandelwagen. Het leukste is als de ouders vanaf half vijf hun kinderen komen ophalen. Dan is het al gauw ‘ik wil nog niet mee naar huis, ik moet de dieren nog verzorgen’. Of ‘mijn dag is gewoon te kort’. Dat is wel een mooi compliment. En omdat we zowel melkvee als akkerbouw hebben kunnen de kinderen van alles zien.” Favoriete dieren: de konijnen. “En de varkens vinden ze ook fantastisch. Na de lunch met de kinderen brengen we altijd de appelschillen en een overgebleven broodje langs. We hebben ook pony’s, die zetten we therapeutisch in voor onze zorgkinderen.” Aldus deze mooie reportage over Boerderij de Zonnestraal in Luttelgeest anno april 2021, op de site van Alfa Accountants en Adviseurs, waar de Zonnestraal haar administratie laat verzorgen. En Alfa zet periodiek een klant van hen 'in the spotlight'. En wij vonden dat deze reportage zo'n treffend beeld geeft van hoe het er hier aan toegaat, dat wij dat artikel graag hebben overgenomen. Vandaar.

- Muziek: - "In het nieuw gevormde land met een samenleving die van de grond af opgebouwd moest worden, lag de uitdaging bij de bewoners om er samen de schouders onder te zetten om een leefbare gemeenschap te vormen. Een vijftal enthousiaste pioniers, die vonden dat een fanfare zeker thuishoorde in dorp, sloegen de handen ineen en begin 1958 was Chr. muziekvereniging Melodia Luttelgeest een feit. Sinds die tijd is er veel veranderd binnen de club. Er kwamen en gingen vele muzikale dorpsgenoten, de tweedehands instrumenten werden vervangen door goede exemplaren. Ook de muziekkeuze ging met de tijd mee: het repertoire bestond in de beginjaren vooral uit marsen en koralen, later werden er steeds meer werken speciaal voor fanfare gecomponeerd. Omdat deze werken niet geschikt zijn om marcherend op straat te brengen maakte Melodia midden jaren zeventig de keuze om niet meer op straat te marcheren: dit lieten ze graag over aan de drumfanfares. In het geven van concerten met het nieuwe repertoire lag meer uitdaging voor onze vereniging.

Tegenwoordig bestaat Melodia uit drie onderdelen; MSO (Melodia School Orkest), BEM! (Beginnersensemble Melodia) en MFO (Melodia Fanfare Orkest). De orkesten staan onder muzikale leiding van Hans Jonker. Alle onderdelen maken op hun eigen niveau enthousiast muziek, want dat staat na al die jaren nog altijd overeind: samen muziek maken is het leukste wat er is. Het roept emoties op, is kicken wanneer het muzikaal lukt en mooi klinkt en brengt verbroedering tussen jong en oud. Want dat is het unieke aan de club; er wordt door jong en oud samen muziek gemaakt, die verrassend en veelzijdig is. Het blijven verbazen van ons publiek met alles wat mogelijk is met een fanfare orkest, is een uitdaging die MFO graag aangaat. MFO repeteert op donderdagavond van 19.45-21.45 uur in verenigingsgebouw de Bosfluiter in Luttelgeest. BEM! repeteert op de vroege donderdagavond van 19.00-19.45 uur.

MSO - Melodia Schoolorkest bestaat uit enthousiaste muzikanten uit groep 5 t/m 8 van basisschool De Floreant en is een initiatief van Melodia en De Floreant. Samen op een leuke en leerzame manier muziek maken is het belangrijkste! Maakt niet uit op welk instrument, van jezelf of eentje van Melodia. Elke donderdagmiddag na schooltijd van 15.15-16.00 uur wordt onder leiding van Hans Jonker in een lokaal van De Floreant muziek gemaakt. Tijdens concerten van Melodia en op school laat dit orkest van zich horen." Nieuwe leden zijn van harte welkom. Kom eens kijken bij een van de repetities!

- "Zwartlappenkoor Luttelgeest bestaat uit een groep van 25 enthousiaste Luttelgeester vrouwen, die het leuk vinden om samen met u "verdrietige" liedjes te zingen. Tijdens onze optredens maken wij gebruik van een beamer, zodat u ook echt kunt meezingen."

- Sport: - "Sportvereniging Tonego (Tot Ons Nut En Genoegen Opgericht) is opgericht in 1954. Het doel van de vereniging is het uitoefenen en het bevorderen van sporten in Luttelgeest en omgeving. Hierbij staat het plezier in bewegen centraal. De vereniging wil dit doel bereiken door: - het instellen van verschillende afdelingen, die ieder een tak van sport zullen behartigen; - te zorgen voor voldoende overdekte en onoverdekte sportaccommodaties; - de samenwerking en coördinatie tussen de verschillende afdelingen te bevorderen. Sportvereniging Tonego bestaat uit de volgende onderdelen: Gymnastiek; Volleybal; Tennis; Voetbal. Om lid te worden van Tonego moet je je schriftelijk aanmelden bij het secretariaat. Formulieren zijn te downloaden op de site, en ook beschikbaar in de sportkantine, de gymzaal of het MFC gebouw bij de tennisbanen. Het ingevulde formulier kun je inleveren bij het secretariaat."

- Zorg: - "Boerderij de Zonnestraal in Luttelgeest is op woensdagmiddag en zaterdag speciaal geopend voor kinderen in de leeftijd van 4 t/m 15 jaar die nét dat beetje extra zorg nodig hebben. Hierbij kun je denken aan kinderen met een autistische stoornis, kinderen met ADHD of kinderen met een verstandelijke beperking. Wij bieden hen een gezellige, zinvolle en ontspannen dag(deel)besteding aan. We werken met kleine groepjes, zodat er volop individuele aandacht mogelijk is voor de kinderen. In overleg is er tijdens vakantiedagen ook de mogelijkheid om op de boerderij mee te helpen en er lekker te komen spelen. Genieten van de ruimte en rust op de boerderij, samen zorgen voor de dieren en gezellig bezig zijn met elkaar. Dat is wat Zorgboerderij de Zonnestraal hoog in het vaandel heeft staan!" Verder biedt de Zonnestraal ook kinderopvang en BSO, waarvoor zie het hoofdstuk Onderwijs en kinderopvang.

- "Z!N Zorgboerderij in Luttelgeest is een bijzondere combinatie van een dagbesteding en een kinderboerderij, waar je mag zijn zoals je bent. De kinderboerderij is voor iedereen toegankelijk en biedt doordeweeks een gezellige werkplaats voor jongvolwassenen van 18 tot 35 jaar met een hulpvraag. Op zaterdag worden er activiteiten voor de doelgroep van 12 tot 18 jaar met een hulpvraag aangeboden. De kinderboerderij is dagelijks geopend van 10:00 tot 16:00 uur. Werk. 's morgens zijn we bezig met werkzaamheden op en rond de kinderboerderij zoals het borstelen van de paarden en ezels, hokken uitmesten en er voor zorgen dat de kinderboerderij er netjes uit ziet. Ook onderhouden we de tuin en/of zijn we aan het werk in de kas en groententuin. In de zorgboerderij zijn verschillende ateliers waar 's middags gewerkt wordt. Zo is er een werkplaats, een knutselruimte en een keramiekruimte. Hier kunnen de deelnemers creatief bezig zijn en prachtige kunstwerkjes creeëren! Waar bij de jongere doelgroep de nadruk wat meer op het spelen ligt, ligt de nadruk bij de oudere doelgroep meer op het werken. Bijzonderheden. Genieten van alle ruimte op het erf, de omgang met de dieren en lekker met je handen bezig zijn! Dus maak een afspraak en kom gezellig kijken!"

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Luttelgeest alg.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)