Völckerdorp

Plaats
Buurtschap
Reimerswaal
Zuid-Beveland
Zeeland

volckerdorp 2 (Kopie).jpg

De buurtschap Völckerdorp heeft een straatnaambordje en plaatsnaambordje ineen

De buurtschap Völckerdorp heeft een straatnaambordje en plaatsnaambordje ineen

volckerdorp 6 (Kopie).jpg

Völckerdorp, buurtschapsgezicht.

Völckerdorp, buurtschapsgezicht.

volckerdorp 1 (Kopie).jpg

Völckerdorp, buurtschapsgezicht

Völckerdorp, buurtschapsgezicht

volckerdorp_ca._1910-1920_kopie.jpg

Völckerdorp, met links de RK St. Adrianuskapel (1910-1920) en middenachter de bijzondere neutrale school (1907-1935)

Völckerdorp, met links de RK St. Adrianuskapel (1910-1920) en middenachter de bijzondere neutrale school (1907-1935)

volckerdorp 5 (Kopie).JPG

Plattegrond van het oorspronkelijke Völckerdorp, met aan weerszijden acht arbeiderswoningen, met in het midden resp. de schoolmeesterswoning en een winkel, en op de kopse kanten resp. de kerk en school.

Plattegrond van het oorspronkelijke Völckerdorp, met aan weerszijden acht arbeiderswoningen, met in het midden resp. de schoolmeesterswoning en een winkel, en op de kopse kanten resp. de kerk en school.

Völckerdorp

Terug naar boven

Status

- Völckerdorp is een buurtschap in de provincie Zeeland, in de streek Zuid-Beveland, gemeente Reimerswaal. T/m 1969 gemeente Rilland-Bath.

- De buurtschap Völckerdorp valt voor de postadressen onder het dorp Rilland, maar ligt dichterbij het dorp Bath, dat voor de postadressen ook 'in' Rilland ligt.

- De buurtschap heeft geen plaatsnaamborden. De plaatsnaam staat wél tussen haakjes op het straatnaambord Vierlingweg onder de straatnaam vermeld.

Terug naar boven

Naam

Bijnaam
Völckerdorp wordt ook wel het Zeeuws Markiezaat genoemd.

Oudere vermeldingen
Vanwege het oorspronkelijke aantal huizen noemden de Zeeuwen de buurtschap aanvankelijk ook Achttienhuizen of 'de 18 huizen'.

Naamsverklaring
Völckerdorp dankt zijn naam aan H.G.J. Völcker van Soelen c.s., die dit gebied heeft laten inpolderen. Ook de polder waar de buurtschap in ligt, de Völckerpolder, is naar hem genoemd. Zie verder bij Geschiedenis.

Terug naar boven

Ligging

- De buurtschap Völckerdorp ligt 4 km ONO van Rilland, 3 km W van Woensdrecht, rond de Vierlingweg, in het uiterste oosten van de gemeente Reimerswaal. Het is ook de meest oostelijk gelegen plaats van de provincie Zeeland.

- De buurtschap Völckerdorp in enge zin betreft alleen het huizengroepje aan de Vierlingweg. De buurtschap in bredere zin betreft het hele Zeeuwse gebied O en N van het Schelde-Rijnkanaal, in het N begrensd door de A58 (Vlissingen-Bergen op Zoom), in het O begrensd door de Van der Duijnspolder, die hier de grens vormt met de provincie Noord-Brabant. Het gebied omvat van W naar O de Kreekrakpolder, de Völckerpolder (1903)en de Damespolder (1884), met in het Z nog de Anna Mariapolder (1897).

- Het gebied van de Van der Duijnspolder (1862) en de O daarvan gelegen Polder Nieuw Hinkelenoord en Hoogerwerf was aanvankelijk ook geheel resp. deels Zeeuws grondgebied, maar is middels een grenscorrectie in 1871 bij Noord-Brabant getrokken.

- Vólckerdorp is door het Schelde-Rijnkanaal van de rest van de gemeente Reimerswaal afgesneden, en is vanuit Zeeland alleen bereikbaar via een smal polderweggetje langs Bath (Bathseweg). Verder is Völckerdorp bereikbaar vanuit het Brabantse dorp Woensdrecht.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Oorspronkelijk omvat de buurtschap Völckerdorp 18 huizen, plus een schooltje en kerkje. Tegenwoordig omvat de buurtschap in enge zin nog een 10-tal huizen. Inclusief de omgeving (het gebied tussen Schelde-Rijnkanaal in het W en Z, de Van der Duijnspolder in het O en de A58 in het N) omvat het gebied ca. 20 panden.

Terug naar boven

Geschiedenis

Ontstaan
Hendrik Gerard Johan Völcker van Soelen en den Aldenhaag en de Voorst (1840-1908) krijgt, nadat hij in 1897 in dit gebied reeds de Anna-Mariapolder heeft aangelegd, in 1902 vergunning ('concessie') om ook overige schorren en slikken Z van de Kreekrakdam in te polderen. Deze bedijking wordt in 1905 goedgekeurd. De polder wordt genoemd naar zijn inpolderaar: Völckerpolder. In 1904 wordt er de buurtschap Völckerdorp aangelegd: een straatje met aan weerszijden 8 arbeidershuisjes, waartussen in het midden respectievelijk een schoolmeesterswoning en een winkeltje. De inwoners werken in de omliggende polders. De gezinnen houden varkens, konijnen en kippen, die ze zelf slachten. Met karren komt de bevoorrading uit Woensdrecht.

School
In 1907 krijgt Völckerdorp een eigen school, die in 1935 wordt gesloten wegens te weinig leerlingen. Protest van de gemeente Rilland mag niet baten: volgens de minister is het goedkoper om de leerlingen met de bus naar een school in de omgeving te vervoeren.

Kerk
In 1910 krijgt de buurtschap een RK kerkje, gebouwd met materialen van het afgebroken noodkerkje van Rilland. Geestelijke bijstand wordt verzorgd door de paters van het klooster bij Rilland. In 1920 wordt de Völckerpolder ingedeeld bij de Brabantse parochie Woensdrecht (dat veel dichter bij Völckerdorp ligt dan Rilland), die het kerkje sluit en afbreekt, omdat zij geen 2 kerken in haar parochie wil onderhouden.

WO II, Watersnood en later
Tijdens de Tweede Wereldoorlog maken de Duitsers een deel van de huisjes met de grond gelijk. Na de watersnood van 1953 vertrekken de bewoners en blijft de buurtschap leeg achter. Een agrariër eigent zich het schoolgebouw toe en slaat er zijn landbouwmachines op. In de jaren zeventig betrekken jongeren de door weer en wind aangetaste huisjes. In 1990 wordt er electriciteit en riolering aangelegd.

Zie verder het artikel Geschiedenis van Völckerdorp op de site van Heemkundekring Het Zuiderkwartier.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Anno 2016 is een nieuwe hoogspanningsleiding (380 kV) Borssele - Tilburg in voorbereiding. Het tracé wordt bij Völckerdorp op de hartlijn van de bestaande 150kV lijn gebouwd om de buurtschap zoveel mogelijk te ontzien. Hierdoor is het tracé ten opzichte van het oorspronkelijke ontwerp iets naar het noorden verschoven. Nadere informaie vind je op de site Zuid-West 380kV.

- Al vele jaren is sprake van een eventuele nieuwe goederenspoorlijn tussen Bergen op Zoom en Antwerpen, die dwars door de Völckerpolder e.o. zou komen te lopen, hetzij langs het Schelde-Rijnkanaal (wat de gemeente Woensdrecht wil, die overigens op zich geen voorstander van deze spoorlijn is), hetzij langs de A4 (wat de gemeente Reimerswaal wil). De inwoners hopen desondanks dat Völckerdorp ongeschonden kan blijven voortbestaan. Het gebied heeft immers een zekere cultuurhistorische waarde, hoewel het zich o.a. door de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog en de Watersnood niet meer geheel in zijn oorspronkelijke staat bevindt.

Tevens heeft de provincie Zeeland plannen om langs het Schelde-Rijnkanaal een bedrijventerrein te ontwikkelen. Als je dan langs het water een spoor aanlegt, levert dat straks mogelijk complicaties op bij bijvoorbeeld de bouw van een haven. Voor Völckerdorp zal die variant het minst gunstig uitpakken: de aftakking naar de Sloelijn vindt in dat geval aan de bovenkant van de buurtschap plaats. In het landschap komt een enorm dijklichaam. Voor het uitzicht en de geluidsoverlast zou dat niet gunstig zijn. De grensoverschrijdende milieuvereniging Benegora heeft het gemeentebestuur van Reimerswaal gevraagd de buurtschap op de lijst van gemeentelijke monumenten te plaatsen (is dit inmiddels gelukt?, red.).

Terug naar boven

Links

- Site van en over Völckerdorp.

- Inventaris van het archief van de familie Völcker, voor zover betrekking hebbend op de bezittingen in de gemeenten Woensdrecht en de voormalige gemeente Rilland-Bath.

Reactie toevoegen