Waal

Plaats
Buurtschap
Molenlanden
Alblasserwaard
Zuid-Holland

Waal.JPG

Waal is een buurtschap in de provincie Zuid-Holland, in de streek Alblasserwaard, gemeente Molenlanden. T/m 1985 gemeente Langerak. In 1986 over naar gemeente Liesveld, in 2013 over naar gemeente Molenwaard, in 2019 over naar gemeente Molenlanden.

Waal is een buurtschap in de provincie Zuid-Holland, in de streek Alblasserwaard, gemeente Molenlanden. T/m 1985 gemeente Langerak. In 1986 over naar gemeente Liesveld, in 2013 over naar gemeente Molenwaard, in 2019 over naar gemeente Molenlanden.

Waal Langerak plaatsnaambord [640x480].jpg

Hier is mooi gevisualiseerd dat Waal aan de Lek ligt

Hier is mooi gevisualiseerd dat Waal aan de Lek ligt

Waal (2).JPG

Buurtschap Waal, onder aan de Lekdijk

Buurtschap Waal, onder aan de Lekdijk

Waal (3).JPG

Waal, meer op de Lekdijk gezien

Waal, meer op de Lekdijk gezien

Waal (4).JPG

Buurtschap Waal, op een mooie zomerdag in juli

Buurtschap Waal, op een mooie zomerdag in juli

Waal..JPG

Rivier de Lek bij de buurtschap Waal in de Alblasserwaard

Rivier de Lek bij de buurtschap Waal in de Alblasserwaard

_MG_0751.JPG

Waal heeft een kerk, maar wordt desondanks nog als buurtschap en niet als dorp beschouwd

Waal heeft een kerk, maar wordt desondanks nog als buurtschap en niet als dorp beschouwd

_MG_0754.JPG

Waal heeft een beperkte mate van komvorming rond het gelijknamige weggetje

Waal heeft een beperkte mate van komvorming rond het gelijknamige weggetje

Waal

Terug naar boven

Status

- Waal is een buurtschap* in de provincie Zuid-Holland, in de streek Alblasserwaard, gemeente Molenlanden. T/m 1985 gemeente Langerak. In 1986 over naar gemeente Liesveld, in 2013 over naar gemeente Molenwaard, in 2019 over naar gemeente Molenlanden.

* Vanouds worden buurtschappen die een kerk krijgen, vanaf dan meestal dorp genoemd. In oude aardrijkskundige woordenboeken zoals (1) lees je in dergelijke gevallen vaak: "Buurtschap X werd een dorp door de bouw eener kerk in 18xx." Bij een beperkt aantal buurtschappen, zoals hier, is dat niet het geval, vermoedelijk omdat Waal zich qua bebouwing niet tot een dorp van meer dan marginale omvang heeft ontwikkeld. Omdat dit in ons land betrekkelijk weinig voorkomt (slechts ca. 70 keer op de in totaal ca. 4.000 buurtschappen), hebben wij daar de pagina 'Buurtschappen met een kerk' voor gemaakt, waar wij ze allemaal hebben vermeld.

- Oorspronkelijk lag deze nederzetting voor de postadressen 'in' Langerak. Ergens in de jaren tachtig, vermoedelijk in 1986, bij de oprichting van de gemeente Liesveld, heeft Waal een eigen postcode (2968) en plaatsnaam gekregen in het postcodeboek en is daarmee formeel erkend als 'woonplaats´, en daarmee ook in de in 2009 in werking getreden gemeentelijke Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). Des te curieuzer dat de plaatsnaam niet als kern werd vermeld op de toenmalige site van de gemeente Liesveld en lange tijd ook niet op de site van de heemkundekring... Vermoedelijk is de gemeentelijke herindeling van 1986 dus reden geweest om deze buurtschap een eigen postcode toe te kennen en er daarmee een formele woonplaats van te maken. Zoiets doet men niet zomaar; het is een hoop 'gedoe' om zoiets voor elkaar te krijgen. Kennelijk is er dus een bepaalde aanleiding voor geweest. Wij hebben die vooralsnog niet kunnen achterhalen. Als iemand hier meer over weet, houden wij ons aanbevolen.

- De buurtschap Waal is ondanks haar bescheiden lintbebouwing kennelijk toch dichtbebouwd genoeg bevonden voor een 'bebouwde kom' en heeft daarom blauwe plaatsnaamborden (komborden) (voorheen met een wit onderbordje Langerak er onder, om daarmee kennelijk expliciet aan te geven dat de buurtschap onder dat dorp valt).

Terug naar boven

Naam

Naamgeving
De buurtschap is genoemd naar het meertje dat hier vroeger lag als restant van een overstroming. Zo'n meertje wordt een wiel of waal genoemd.

Terug naar boven

Ligging

- De buurtschap ligt O van het dorp Langerak, rond de T-splitsing van de Lekdijk met het doodlopende zijweggetje Waal en de kerk aldaar. N grenzend aan de rivier Lek, W aan Langerak, O aan het dorp Tienhoven.

- Een grappige omstandigheid is dat Waal aan de rivier de Lek ligt. Enigszins vergelijkbaar met buurtschap De Veluwe bij Tiel, die in de Betuwe ligt.

- Het plaatsje bestaat uit slechts twee ‘straten’, namelijk ‘Waal’ (een zijweg van de Lekdijk, met de huisnrs. 2-18 en 3-17) en een deel van de Lekdijk (huisnummers 71-87 en 72-88).

Terug naar boven

Statistische gegevens

In de Volkstelling van 1840 wordt de buurtschap Waal niet apart vermeld. Tegenwoordig omvat de buurtschap ca. 50 huizen met ca. 120 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

De buurtschap Waal is gegroeid rond de dijk om het wiel* dat hier is ontstaan als gevolg van een dijkdoorbraak aan het eind van de middeleeuwen. Men heeft dit wiel destijds niet kunnen dichten en de dijk er daarom toen omheen gelegd (een verschijnsel dat zich ook bij wielen elders in het land vaak voordoet). Het wiel is in de loop der tijd dichtgeslibd. In 1772 is de dijk doorgetrokken, waarbij het destijds moerassige wiel is ingepolderd.
* Verklaring zie bij naam.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De Nederlands Gereformeerde Kerk (NGK) Bethelkerk (Lekdijk 82a) dateert uit 1964 en is oorspronkelijk opgericht als Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt (GKv). De Nederlands Gereformeerde Kerk van Langerak is een streekgemeente. De gemeenteleden komen uit Langerak en omliggende plaatsen, zoals Nieuwpoort, Groot-Ammers, Streefkerk, Schoonhoven, Bergambacht, Ameide, Tienhoven en Noordeloos. Met 700 leden is deze gemeente een van de grotere binnen de Nederlands Gereformeerde Kerk, die in totaal ca. 30.000 leden telt. - Nieuws van NGK Langerak op Facebook (waar je ook een link naar hun site vindt). - De kerkdiensten kun je hier terugluisteren. De kerken van de GKv en NGK zijn samen onderweg naar één kerk. In dat kader is Gereformeerde Kerk Langerak e.o. in 2020 opgericht als samenwerkingsgemeente van de Bethelkerk (NGK) in buurtschap Waal en de Koningskerk (GKv) in buurdorp Langerak.

- Het pand op Waal nr. 2 is een voormalige Gereformeerde Kerk uit 1866. De kerk is sinds 1945 niet meer in functie en tegenwoordig in gebruik als woonhuizen. Achter deze kerk stond een eerdere Gereformeerde kerk uit 1839, die met de ingebruikname van de kerk uit 1866 overbodig werd en buiten gebruik raakte. Of van deze kerk nog iets is overgebleven, is ons niet bekend.

Reactie toevoegen