Molenwaard

Voormalige gemeente
Molenlanden
Alblasserwaard
Zuid-Holland

molenwaard_actief_logo.jpg

Molenwaard Actief zet zich o.a. in voor meer sport op school, sportkennismakingsprogramma’s, naschoolse sportprogramma's, bevorderen van muziekles, cultuurkennismakingsprogramma's, erfgoededucatie en bewegen door ouderen, in zorgcentra en daarbuiten.

Molenwaard Actief zet zich o.a. in voor meer sport op school, sportkennismakingsprogramma’s, naschoolse sportprogramma's, bevorderen van muziekles, cultuurkennismakingsprogramma's, erfgoededucatie en bewegen door ouderen, in zorgcentra en daarbuiten.

molenwaard_dichtbij_digitaal_persoonlijk.jpg

Molenwaard heeft de herindeling van 2013 aangegrepen om geen nieuw duur gemeentehuis te bouwen, maar een - aanmerkelijk lager - budget in te zetten om haar digitale dienstverlening te optimaliseren, én waar nuttig of nodig bij de inwoners langs te komen.

Molenwaard heeft de herindeling van 2013 aangegrepen om geen nieuw duur gemeentehuis te bouwen, maar een - aanmerkelijk lager - budget in te zetten om haar digitale dienstverlening te optimaliseren, én waar nuttig of nodig bij de inwoners langs te komen.

3-nieuwpoort_2.jpg

Nieuwpoort, stadje in de voormalige gemeente Molenwaard

Nieuwpoort, stadje in de voormalige gemeente Molenwaard

1-ottoland.jpg

Ottoland, dorp in de voormalige gemeente Molenwaard

Ottoland, dorp in de voormalige gemeente Molenwaard

2-graafland.jpg

Graafland, buurtschap in de voormalige gemeente Molenwaard

Graafland, buurtschap in de voormalige gemeente Molenwaard

molenwaard_kaart_van_de_nieuwe_gemeente.jpg

Kaart van de gemeente Molenwaard, die in 2013 is ontstaan uit samenvoeging van de gemeenten Graafstroom, Liesveld en Nieuw-Lekkerland, en in 2019 is opgegaan in de nieuwe gemeente Molenlanden

Kaart van de gemeente Molenwaard, die in 2013 is ontstaan uit samenvoeging van de gemeenten Graafstroom, Liesveld en Nieuw-Lekkerland, en in 2019 is opgegaan in de nieuwe gemeente Molenlanden

Molenwaard

Terug naar boven

Status

- Molenwaard is een voormalige gemeente in de provincie Zuid-Holland, in de streek Alblasserwaard. De hoofdplaats van de gemeente was Bleskensgraaf.

- De gemeente Molenwaard is in 2013 ontstaan uit samenvoeging van de gemeenten Graafstroom, Liesveld en Nieuw-Lekkerland. Zie verder het wetsvoorstel Samenvoeging van de gemeenten Graafstroom, Liesveld en Nieuw-Lekkerland. Zie ook het Herindelingsontwerp.

Voorafgaand daaraan zijn de ambtelijke organisaties van de drie gemeenten reeds per 1 juli 2009 gefuseerd tot werkorganisatie De Waard. Inwoners van de drie gemeenten konden sinds september 2009 voor de dienstverlening terecht in gemeentekantoor De Waard in Bleskensgraaf.

- In 2019 is de gemeente Molenwaard opgeheven en opgegaan in de nieuwe gemeente Molenlanden. De gemeente heeft dus maar kort bestaan.

- De gemeente Molenwaard omvatte de stad Nieuwpoort, de dorpen Bleskensgraaf, Brandwijk, Gijbeland, Goudriaan, Groot-Ammers, Kinderdijk, Langerak, Molenaarsgraaf, Nieuw-Lekkerland, Ottoland, Oud-Alblas, Streefkerk en Wijngaarden en de buurtschappen Achterland, Achthuizen, De Donk, Gelkenes, Graafland, Kooiwijk, Laag Blokland, Liesveld, Vuilendam en Waal. Bij elkaar zijn dit 1 stad, 13 dorpen en 10 buurtschappen.

Terug naar boven

Naam

Naamgeving
De voorlopige werknaam van de fusiegemeente - in de aanloop naar de daadwerkelijke fusie - was Kinderdijk. Andere namen die op veel draagvlak konden rekenen, waren De Waard en Molenwaard. In februari 2011 hebben de gemeenteraden van de oude gemeenten voor de definitieve naam Molenwaard gekozen. Deze naam heeft te maken met het feit dat zich in alle drie de huidige gemeenten veel molens bevinden, en de gemeenten in een waard (en wel de Alblasserwaard) zijn gelegen. Per ingangsdatum van de fusie had de gemeente dus gelijk haar definitieve naam (de naam kan wettelijk namelijk pas minimaal een jaar na het besluit ingaan). En dat is wel zo handig (niet alle fusiegemeenten zijn daar zo snel mee en moeten dan ook na de fusiedatum nog een tijdje met een tijdelijke werknaam werken).

De ambtelijke organisaties van de drie fusiepartners waren in 2009 al samengevoegd tot 'werkorganisatie De Waard'. De colleges van de gemeenten zagen dit als een groot voordeel. Bij de formele start van de nieuwe gemeente in 2013 zou de organisatie dan al zijn ingewerkt.

Terug naar boven

Ligging

De gemeente Molenwaard besloeg het noorden en midden van de streek Alblasserwaard.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Vlak voor de opheffing van de gemeente Molenwaard, eind 2018, omvat deze ca. 10.500 huizen met ca. 29.000 inwoners op een oppervlakte van ca. 12.000 hectare.

Terug naar boven

Geschiedenis

Postkade
Eeuwenlang maakte de Postkade tussen Nieuwpoort en Nederslingeland - langs de Smoutjesvliet - deel uit van de postroute Gouda – Schoonhoven – Gorinchem. Via deze route kon de post het snelst vanuit Amsterdam / Den Haag naar Brabant gebracht worden. In 1678 verklaarde Z.H. Prins Willem III de Postkade tot speciaal postpad voor losse paarden, om zodoende een “prompte en secure correspondentie te hebben tusschen de frontier steden en het interieure van Holland”. De binnenwegen tussen de steden Nieuwpoort en Gorinchem (door bijv. Ottoland en Giessen-Nieuwkerk) waren in de winter namelijk absoluut onbruikbaar.

Maar ook de Postkade vormde op den duur een bottleneck in deze route omdat niemand zich verantwoordelijk voelde voor de kosten van het kade-onderhoud. In het begin werd dit door het waterschap verzorgd, maar dit schap trok zich terug. Zij hadden immers geen direct belang in de postroute. Zolang de kade als waterkering stevig genoeg was, hoefde er volgens het waterschap verder geen onderhoud gedaan te worden. De gemeenten op wiens grondgebied de kade ligt voelden zich ook niet geroepen om haar van een redelijk wegdek te voorzien. En ook de posterijen wilden de kosten van het plaatselijke onderhoud niet dragen… Zo ontstond een pat-stelling.

Met name in de winter was de kade bijna niet begaanbaar waardoor de postbestelling vertraging opliep. Naarmate de postkoets groter werd en zelfs met 4 paarden getrokken werd, kon deze de kade in de wintertijd niet berijden. Hierdoor was de koetsier gedwongen om te rijden over Ameide en Meerkerk. Een omweg van zo’n 2 à 3 uur... Diverse verbetervoorstellen en -plannen in de loop der jaren zijn nooit doorgevoerd. Uiteindelijk is de postkoets achterhaald door de komst van de stoomboot en de trein. (bron en voor nadere informatie zie het artikel 'De Postkade langs de Smoutjesvliet' door Anneke Bode op de site Streekgeschiedenis Alblasserwaard)

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van de kernen van de voormalige gemeente Graafstroom (= de dorpen Bleskensgraaf, Brandwijk, Goudriaan, Gijbeland, Molenaarsgraaf, Ottoland, Oud-Alblas en Wijngaarden en de buurtschappen De Donk, Kooiwijk en Vuilendam), kun je terecht bij Historische Vereniging Binnenwaard.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Het dijkverbeteringsproject Kinderdijk-Schoonhovenseveer (KIS) is in januari 2017 tijdens de vakbeurs InfraTech gekozen als meest innovatieve project van het afgelopen jaar. Opdrachtgever Waterschap Rivierenland en aannemerscombinatie Mourik Infra / Besix Water hadden zich gezamenlijk ingeschreven op deze prijsvraag. RPS heeft met het verzorgen van het omgevingsmanagement een belangrijke bijdrage geleverd aan het 17 kilometer lange dijkverbeteringstraject dat een van de meest ingrijpende binnen Nederland is. In de inzending stonden de bewoners en de omgeving centraal. Hiervoor is een impressie gemaakt van diverse innovaties die in het project worden toegepast. Zo kwamen niet alleen het gebruik van boorpalen, het bouwen van opvijzelbare woningen en een klimaatdijk aan bod. Ook de optimalisatie van rekenmethodieken, Building Information Modelling (BIM), Internet of Things, augmented reality, en het inmeten met drones passeerden de revue. “We konden optimaal gebruikmaken van deze laatste technieken en slimme bouw- en ontwerpmethoden om maximale toegevoegde waarde voor de leefomgeving te creëren”, zegt omgevingsmanager Marco van Leeuwen van RPS.

- Er is geen nieuw gemeentehuis gekomen voor de ruim 200 ambtenaren van de gemeente Molenwaard. Evenmin is een van de drie oude gemeentehuizen als zodanig ingezet. Molenwaard koos voor het concept van ‘de gemeente komt naar de burger toe’. Gemeentesecretaris Jan van Ginkel: "Het gemeentehuis in Nieuw-Lekkerland is een Brede School geworden. Dat van Graafstroom is een historisch pand dat we gaan verkopen. Het gemeentehuis van Liesveld is een ambtelijke locatie zonder loketfunctie. We willen dat onze ambtenaren naar de burgers toegaan, en niet dat de burgers naar ons komen. Digitale dienstverlening wordt het belangrijkst. Als dat niet volstaat, gaan we bellen. Als mensen echt een ambtenaar willen of moeten spreken, gaan we de wijken in. We noemen het: de burger en gemeente zitten op 5 centimeter van elkaar, de afstand tot toetsenbord, telefoon of deurbel. Ambtenaren gaan voor geboorte-aangiften en vergunningen naar de inwoners toe. Uitgifte van paspoorten organiseren we bijvoorbeeld op een vast tijdstip in een van de verzorgingshuizen. Mensen hoeven niet meer naar het loket.

We hebben ook geen raadszaal nodig. De gemeenteraadsvergaderingen houden we in een van de dorpshuizen of in een gebouw in een van de 13 kernen. Ambtenaren zorgen dat alle voorzieningen voor de vergadering worden opgebouwd. Dat kost veel minder dan dat we een raadszaal bouwen die vele weken per jaar leeg staat. Het college gaat naar believen op een plek ergens in de nieuwe gemeente vergaderen. Ambtenaren werken flexibel en mobiel met het oude gemeentehuis in Liesveld als terugvaloptie. Molenwaard wordt een gemeente zonder traditionele ambtelijke loketten. Het grootste deel van het werk gaat dus digitaal. Uiteindelijk betekent het dat we alleen een forse eenmalige ICT-investering moeten doen, maar dat is goedkoper dan de bouw van een nieuw gemeentehuis." (bron: Binnenlands Bestuur, 28-8-2011) - Zie ook de reportage over de gemeente Molenwaard zonder gemeentehuis (NOS, 10-12-2012) - Het innovatieve concept van de gemeente heeft zelfs wereldwijd belangstelling getrokken, omdat zij hiervoor in 2015 is genomineerd voor de Microsoft Government Partner of the Year Award.

Door dit project was gemeente Molenwaard de eerste Nederlandse gemeente zonder vaste locatie. Tussen de 80 en 90 procent van alle gemeentelijke activiteiten vond plaats via de website. Voor overige zaken kwamen ambtenaren langs bij de inwoners thuis. Om grotendeels digitaal te werken had de gemeente een toegankelijke en functionele website nodig. De website was daarom makkelijk en simpel opgezet. Via de homepage konden bezoekers een keuze maken, net als bij een keuzemachine in een 'ouderwets' gemeentehuis. Als je voor een afspraak koos, werd je door een keuzemenu geleid. Zo was het bijvoorbeeld mogelijk om een afspraak te maken om een paspoort op te halen bij een van de 6 afhaaladressen in de verschillende dorpskernen. Als je voor informatie over een bepaald onderwerp koos, was het mogelijk om deze informatie voor te laten lezen met ReadSpeaker. Gemeente Molenwaard gebruikte ReadSpeaker om haar website toegankelijker te maken, zoals voor mensen met een beperking, laaggeletterden, en voor mensen van wie Nederlands niet de moedertaal is.

- Het Kwaliteits Instituut Nederlandse Gemeenten (KING) onderzoekt jaarlijks hoe het staat met de 'digitale volwassenheid' van gemeenten m.b.t. de meest gebruikte producten voor burgers en bedrijven. Daarbij wordt per overheidsproduct vastgelegd of het mogelijk is het product digitaal aan te vragen en wat de 'volwassenheid' is van het digitale product. In alle gemeenten zijn 55 producten onderzocht; 31 voor burgers en 24 voor ondernemers. In 2016 scoorde Molenwaard daarbij bíjna de koppositie, namelijk de 2e plaats, met 86 procdent. Zij moest alleen Den Haag voor zich dulden. Deze gemeente behaalde een percentage van 87. Leiden werd derde met 83 procent. De variatie in de digitale volwassenheid tussen gemeenten is groot. Er zijn gemeenten die hoger dan 80 procent scoren, terwijl er ook gemeenten zijn die lager dan 20 procent scoren. Over het algemeen scoren gemeenten met meer inwoners hoger dan kleinere gemeenten. De 2e plek van Molenwaard is daarom een extra grote prestatie. Deze gemeente was met 29.000 inwoners immers een stuk keiner dan Den Haag met ruim 500.000 inwoners.

Burgemeester Dirk van der Borg reageerde: "We zijn natuurlijk heel trots op deze uitslag. Al is digitalisering geen doel op zich. We willen het contact zowel digitaal als persoonlijk zo goed mogelijk laten aansluiten op de wensen van onze inwoners, bedrijven en instellingen. Digitalisering maakt daar deel van uit." De visie was het verbeteren van de dienstverlening, digitaal en persoonlijk. Om dichterbij de inwoners te werken. Schaalverkleining na de fusie in 2013 in plaats van schaalvergroting. Een gemeente die aan de ene kant veel digitale producten aanbood voor het gemak van inwoners, maar ook samen met inwoners aan de keukentafel zat en inwoners opzocht om vernieuwing mogelijk te maken en beleid vorm te geven.

- Ruimtelijke ontwikkelingen in de kernen van de voormalige gemeente Molenwaard. Deze notitie uit 2009 schetst per kern de plannen voor de komende jaren op het gebied van ruimtelijke ontwikkelingen (woningbouw, bedrijvigheid, voorzieningen, landschap, recreatie en dergelijke).

- De gemeente Molenwaard werkte aan een optimale inzet van haar vastgoed en maatschappelijke voorzieningen, vanuit vragen zoals: Hoe kunnen we de leefbaarheid en de sociale samenhang in de kernen faciliteren? Welke betekenis hebben de verschillende voorzieningen voor de sociale samenhang in de kernen? Hoe zorgen we voor zichtbaarheid / vindbaarheid van de voorzieningen? Hoe zorgen we voor kostendekkende exploitatie?

- Bestemmingsplannen voormalige gemeente Molenwaard.

- Nieuwbouw Molenwaard is een site die je informeert over alle nieuwbouwprojecten in deze voormalige gemeente, betreffende zowel koop- als huurwoningen. Naast projectmatige huizen tref je hier ook de projecten aan voor CPO (collectieve zelfbouw) en PO (particuliere bouwkavels).

Terug naar boven

Evenementen

- Cultureel Festival Molenwaard (augustus, in 2017 voor de 1e keer, in 2019 voor de 2e keer).

Terug naar boven

Beeld

- In de Promotiefilm gemeente Molenwaard kun je in 3 minuten alle bijzonderheden zien en horen over deze sinds 2019 voormalige gemeente, die zowel cultuurhistorie als innovatie hoog in het vaandel had staan.

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Molenwaard. - Nieuws van de gemeente op Facebook.

- Welzijn: - In 2014 is het project Molenwaard Actief van start gegaan. Met dit project wordt een bijdrage geleverd aan een veilige, leuke, gezonde en leerzame leefomgeving voor alle inwoners. Sportconsulenten, beweegcoaches senioren, een cultuurcoach en muziekdocenten geven een impuls aan sport, bewegen en cultuur. De inzet vindt plaats op en rondom scholen, in buurten en wijken, in en rondom zorgcentra en bij de verenigingen.

Reactie toevoegen