Het dorp Westenesch ligt formeel binnen de bebouwde kom van de stad Emmen, en heeft daarom - komend vanuit de stadskern - een wit i.p.v. een blauw plaatsnaambord.
- Westenesch is een dorp* in de provincie Drenthe, gemeente Emmen.
* Wij hadden de plaats aanvankelijk als buurtschap gekwalificeerd, gezien de bescheiden grootte en het ontbreken van een kerk en kern (althans in de zin van 'bebouwde kom'), maar de inwoners vinden hun woonplaats een dorp, dus conformeren wij ons daar aan.
- Het dorp Westenesch heeft in 1978 geen eigen postcode en plaatsnaam gekregen in het postcodeboek, voor de postadressen ligt het dorp daarom sindsdien 'in' Emmen.
- Het dorp Westenesch ligt binnen de bebouwde kom van Emmen en heeft daarom witte plaatsnaamborden. Er staat alleen een plaatsnaambord met de eigen plaatsnaam komend vanuit de kern Emmen. Komend vanuit Noord-Sleen staat er alleen een blauw plaatsnaambord (kombord) Emmen. Hint: het lijkt ons wel zo netjes, en een kleine moeite, om hier een wit plaatsnaambordje Westenesch onder te monteren, opdat de voorbijganger ziet dat hij binnen de bebouwde kom van de stad Emmen dit dorp binnenkomt. Nota bene een beschermd dorpsgezicht, dat je op deze wijze mede toeristisch kunt profileren.
Terug naar bovenIn het Drents
Wesnes. Een inwoner van deze buurtschap is een Wesnesser.
Oudere vermeldingen
1362 Westenesche, 1510 Westenessche, 1867 Westenesch.
Naamsverklaring
Betekent bij de westelijk gelegen es 'bijeengelegen bouwland'.(1)
Westenesch ligt direct W van Emmen, rond de Westenesscherstraat. Het dorp omvat - volgens de statuten van Dorpsbelangen - de wegen Westenesscherstraat (huisnrs. 38-120), Heirweg, Blikveldweg, Sluisvierweg (huisnrs. 14-16), Schietbaanweg, Oude Schietbaanweg, Slenerweg (voorzover gelegen in de gemeente Emmen) en Kromme Elleboog.
Terug naar bovenWestenesch heeft ca. 80 huizen met ca. 200 inwoners.
Terug naar boven- Artikelen over de geschiedenis van Westenesch.
Terug naar boven- In juni 2018 heeft Dorpsbelangen de Beleidsnotitie 2018-2022 vastgesteld, waarin de aandachtspunten voor het dorp en zijn inwoners voor de komende jaren zijn verwoord. Het betreft met name de thema's bereikbaarbeid, verkeersveiligheid, aangezicht dorp i.v.m. beschermd dorpsgezicht, faciliteren zelfstandig blijven wonen van ouderen in het dorp, windmolens, renovatie Joodse begraafplaats, (jeugd)activiteiten, snel internet, en behoud sociale cohesie.
Terug naar boven- Westenesch heeft 6 rijksmonumenten.
- Oude boerderijen.
- Twee hunebedden: D42 en D44. Hunebed D44 is het enige hunebed in Nederland in particulier bezit.
- De Joodse begraafplaats Westenesch ligt tussen het Oranjekanaal en het Noordbargerbos. Vanaf de Heirweg de brug oversteken, linksaf langs het Oranjekanaal en 1e zandpad rechts. Het hek is afgesloten, maar de begraafplaats is wel van nabij te bekijken.
- Westenesch is deels een beschermd dorpsgezicht. Deze status is in 1991 toegekend. Het beschermd gezicht beslaat een oppervlakte van 26 hectare. Panden die binnen een beschermd gezicht vallen krijgen niet automatisch de status van beschermd monument. Wel past de gemeente het bestemmingsplan aan om nieuwe ontwikkelingen in het gebied te reguleren. De gezichtsbescherming richt zich op de stedenbouwkundige en cultuurhistorische waardering van een gebied en wil het toekomstig functioneren daarvan veiligstellen.
"De boerderijen in de bewoningskern van Westenesch zijn - voor een deel in clusters gegroepeerd - vooral zuidwestelijk van de doorgaande wegen en veedriften gesitueerd. De esrand zelf, noordoostelijk van de wegenstructuur, is slechts incidenteel bebouwd. Voorts zijn langs de randen van de kern zeer duidelijk de goorns, waaronder de 'lienstukken' of vlasakkertjes, weide- en inscharingskampen te onderscheiden. Brede boomwallen en verspreide bosopstanden, waaronder mede begrepen brinken en brinkachtige ruimten, completeren de plattegrond.
Sedert 1800 zijn de plattegrondskenmerken van de nederzetting tot op heden zeer resistent gebleken. De meest ingrijpende wijziging ten aanzien van de bewoningskern betreft de uitbreiding en verdichting van de agrarische bebouwing. De 'eenhuizige' boerderijen in de vroeg 19e-eeuwse situatie worden uitgebreid met schuren, schaapskooien, stookhutten of bakhuisjes. Het aantal landbouwbedrijven neemt gestaag toe. Ook de noordoostelijke esrand raakt bebouwd, zij het dat het in tegenstelling tot de zuidelijke sector van de hoofdweg - de Westenesscherstraat - niet heeft geresulteerd in een aaneengesloten bebouwing. Vooral na de Tweede Wereldoorlog breidt de landelijke woonbebouwing zich uit. Door de subrecente saneringsprocessen in de landbouw hebben steeds meer boerderijen een overwegende woonbestemming gekregen. De bestaansbronnen liggen nog voor circa 50% in de agrarische sector. De grootste wijzigingen sedert de 19e eeuw doen zich voor in het 'buitengebied', met name ten aanzien van de veld- en groengronden.
Omstreeks 1855 wordt in de zuidoostelijke randzone langs de bewoningskern het Oranjekanaal aangelegd, ten behoeve van de ontginning van de zuidoostelijke veengebieden. De grootschalige ontginningen van de veldgronden dateren vooral rond het midden van de 20e eeuw. Het centrale esgedeelte heeft het historisch bepaalde open karakter behouden. Op het hogere deel, noordelijk langs de bewoningskern, is recentelijk de autoweg Emmen-Beilen aangelegd. Sedertdien ligt Westenesch perifeer van de doorgaande wegen.
De hoofdstructuur van de nederzetting wordt bepaald door een losse bebouwing, met wisselende richting. Deze structuur wordt geaccentueerd door talloze weilandjes, sier- en moestuinen. De opgaande weg- en erfbeplantingen vormen een ruimtelijk contrast met de open omgeving. Het centrale deel van het Emmer escomplex is noordoostelijk van Westenesch gelegen. Tot op heden wordt het bouwlandcomplex gekenmerkt door een geheel open karakter, vrij van bebouwing en opgaande beplantingen. Ter plaatse is de visuele betrokkenheid op het 'traditionele' esdorp, als 'een onregelmatig beboste enclave, waaronder de ogenschijnlijk ongeordende daken' optimaal. Het bebouwingspatroon aan weerszijden van de lichtgebogen hoofdweg, de Westenesscherstraat, domineert het huidige dorpsgezicht. De Westenesscherstraat heeft globaal een zuidoost-noordwestelijk beloop. Aan beide uiteinden ervan vormen de voormalige veedriften en uitvalswegen een secundaire wegenstructuur van smalle verbindingswegen. Delen ervan, de 'Kromme Elleboog' geheel, zijn met keien of flinten bestraat, andere zijn onverhard gebleven.
Aan beide zijden van de Westenesscherstraat is de agrarische dan wel landelijke woonbebouwing overheersend. Langs de zuidzijde van de weg is sprake van een vrijwel geheel gesloten bebouwingsbeeld van dicht op elkaar geplaatste bebouwing in samenhang met de erfbeplantingen. De noordelijke straatzijde heeft een meer open karakter. De bebouwing is er minder dicht, minder uniform gericht en meer gespreid, waardoor uitzichten op de aangrenzende open esgronden mogelijk zijn. Door de onregelmatige, verspringende rooilijnen zijn verscheidene kleinere, open (erf)ruimten ontstaan. Deze ruimten zijn ingericht met forse boomgroepen. Op meerdere locaties zijn ze omsloten door boomrijen en -wallen. Van een brinkachtige ruimte is sprake daar waar de Oosterseweg en Schietbaanweg uitkomen op de hoofdweg. Het is een veelhoekige open brinkruimte. De Heirweg splitst zich nabij de Westenesscherstraat in twee secundaire wegen die op de hoofdweg toelopen. De driehoekige, ingesloten ruimte vormt een tweede brinkruimte. Deze brink is tamelijk groot, zij het besloten doordat de brinkbeplanting wordt omgeven door zeer hoog opgaande boomgroepen op de erfscheidingen van de aangrenzende boerderijcomplexen.
De oudere agrarische bebouwing in Westenesch bepaalt het dorpsgezicht in belangrijke mate. In verscheidene gevallen is de agrarische bedrijfsvoering geheel vervallen ten gunste van de woonfunctie, wat onder andere tot uiting komt in de inrichting van het erf. De oudere boerderijen dateren in hoofdzaak uit de 19e eeuw. In aanleg echter zijn veel van de hoofdgebouwen 18e-eeuws. Ondanks vele aanpassingen en meer of minder ingrijpende verbouwingen zijn deze boerderijen herkenbare representanten van het 'middenlangsdeel' of 'Oud-Drentse' type. De baanderdeuren, die de hoofdingang vormen, zijn zonder uitzondering in het midden van de achtergevels geplaatst. Wel zijn sinds de 19e eeuw de vanouds inspringende baanders vervangen door direct in de achtergevels geplaatste baanderdeuren. In enkele gevallen (woonboerderijen) bestaat de baander thans uit een glaswand.
Het overgrote deel van de agrarische bebouwing is met riet gedekt. Het gaat hierbij om een rijke schakering van al dan niet afgewolfde schild- en zadeldaken. Westenesch telt enige kapitale, laat 19e-eeuwse boerderijcomplexen. Zij onderscheiden zich van de oudere boerderijen door de dwarsgeplaatste woonhuizen voor het bedrijfsgedeelte. Voor het merendeel van de boerderijen en landelijke woonbebouwing geldt dat de huiserven van de weg zijn afgescheiden door duidelijke erfscheidingen, veelal (houten) hekwerken of heggen. De op enkele plaatsen met zorg aangebrachte moderne alternatieven, in siersteen of spoorbiels, contrasteren sterk.
Het besluit tot aanwijzing van Westenesch als beschermd dorpsgezicht omvat de min of meer lineaire esrandnederzetting met de Westenesscherstraat als centrale as. Daaronder is mede begrepen de bebouwing ter plaatse van de secundaire wegenstructuur aan beide 'uiteinden' van de hoofdas. De grens loopt voorts, zoveel dat mogelijk is, langs de achtergrenzen van de percelen die vallen binnen de hoofdstructuur. Geconstateerd moet worden dat het dorpsgezicht feitelijk niet valt te isoleren uit de historisch-landschappelijke context van het aangrenzende esdorpenlandschap. De ruimtelijke karakteristiek van dit omringende landschap, vooral gelegen in aspecten van openheid en reliëf, moet mede van belang worden geacht voor de herkenbaarheid van de historisch-ruimtelijke waarde van het beschermde dorpsgezicht." (aldus een citaat uit de aanwijzing tot beschermd dorpsgezicht)
Terug naar boven- Historische Oogstdag (eind augustus). Voor een indruk van hoe het eraan toegaat, zie de videoreportage Historische Oogstdag 2017.
- Carbidschieten is een lange traditie in Emmen, de stad waar Henk-Jan Reinders is geboren en getogen. Zijn vader deed het al, Henk-Jan haakte op jonge leeftijd aan en is in 2019 op zijn 56e nog even fanatiek als altijd. Maar dat schieten met één klein busje vond hij na al die jaren een beetje saai worden. “Dan wil je een keer iets groters, je weet wel hoe dat gaat.” Daarom heeft hij in 2019 een enorm carbidkanon met 40 melkbussen gebouwd voor de oudjaarsviering van Westenesch. Zie ook de Hart van Nederland-reportage over de 'carbidmitrailleur' van Henk-Jan Reinders.
Terug naar boven- Algemeen: - Site van en over Westenesch.
- Belangenorganisatie: - Dorpsbelangen Westenesch.
- Welzijn: - "Westenesch wil op de toekomst voorbereid zijn. Ook de inwoners van ons mooie dorp ontkomen er niet aan dat ze ouder worden. Vroeger konden we bij het ouder worden vrij eenvoudig een beroep doen op de overheid. Deze vanzelfsprekende hulp van de gemeente is er niet meer. Tegenwoordig wordt gevraagd: “Wat kunt u zelf nog?” Er wordt, ook bij het ouder worden, eerst een beroep gedaan op de burger zelf voordat een gemeente bijspringt. De overheid verwacht dat we langer zelfstandig blijven wonen, ook al gaat dat misschien niet zo gemakkelijk. Om hier op voorbereid te zijn heeft Dorpsbelangen zich aangesloten bij Stichting Dorpenzorg. D eze stichting beheert o.a. de “Noaberhuuzn”: informatiepunten waar je terecht kunt voor hulp of zorg. Een Noaberhuus kan ons als inwoners bijstaan bij veel verschillende zaken. Alhoewel Westenesch geen “echt” Noaberhuus heeft kunnen inwoners wel gebruik maken van de bestaande diensten.
Waar kun je daarbij aan denken?: meedenken over vragen rond zorg en ondersteuning thuis; vragen met betrekking tot de WMO; verwijzen naar een zorgaanbieder; informatie over activiteiten en mogelijkheden in je omgeving; regelen van een maaltijdvoorziening; hulp bij het aanvragen van hulpmiddelen of woningaanpassingen; ondersteuning bij het invullen van formulieren of vragen over je administratie. De ondersteuning die het Noaberhuus je geeft, wordt voornamelijk verzorgd door geschoolde vrijwilligers, (vaak) woonachtig in de omgeving. Daardoor worden de kosten laag gehouden. De informatieservice van het Noaberhuus is gratis. Voor klusjes en diensten kan een onkostenvergoeding of kleine bijdrage worden gevraagd. Er wordt samengewerkt met professionele zorginstellingen. De vrijwilligers worden bijgestaan door beroepskrachten in dienst van deze instellingen. Wanneer een professionele zorgverlener ingeschakeld moet worden kan dit door het Noaberhuus worden geregeld. Het Noaberhuus is een initiatief van verschillende gezamenlijke erkende overlegpartners (EOP’s) o.a. van Weerdinge, Roswinkel en Nieuw Weerdinge. EOP Westenesch heeft zich bij dit initiatief aangesloten. Heb je een concrete vraag over ondersteuningsmogelijkheden of wil je meer informatie ontvangen? Neem dan contact op met Grietje Zwaving, tel. 06-21161856 of Frank van der Kleij, e-mail f.g.h@ziggo.nl."
Reactie toevoegen