Amstelhoek

Plaats
Dorp
De Ronde Venen
Utrecht

Amstelhoek.JPG

Amstelhoek, met zicht op de Amstel

Amstelhoek, met zicht op de Amstel

Amstelhoek

Terug naar boven

Status

- Amstelhoek is een dorp in de provincie Utrecht, gemeente De Ronde Venen. T/m 1988 gemeente Mijdrecht.

- Curieus is dat de inwoners (en/of gemeente) kennelijk vinden dat ze in een wijk wonen, getuige het Wijkcomité (zie Links) en het in 2004 opgestelde Wijkplan (dat in 2011 is opgevolgd door de Structuurvisie, waarvoor zie Recente ontwikkelingen). Vanouds was Amstelhoek een buurtschap van Mijdrecht, maar tegenwoordig is het toch echt een heus dorp (en geen 'wijk' van de kern Mijdrecht), met bijv. een eigen postcode (1427), officiële blauwe plaatsnaamborden (komborden), een eigen bebouwde kom dus, met significante kern en - weliswaar voormalige - kerk, op ruime afstand van de kern Mijdrecht. Wat ons 'gezonde boerengeografenverstand' betreft dus een dorp en geen wijk. Want een wijk is geen autonome woonplaats maar een wijk als onderdeel van een stads- of dorpskern, en de dorpskern van Mijdrecht ligt toch echt een heeel eind hier vandaan...

- Onder het dorp Amstelhoek valt ook de buurtschap Mennonietenbuurt.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1936 Amstelhoek.

Naamsverklaring
Betekent hoek 'bocht' in de rivier de Amstel.(1)

Terug naar boven

Ligging

Amstelhoek ligt NW van Mijdrecht, direct ZO van Uithoorn, aan de rivier de Amstel, die hier de grens vormt met de provincie Noord-Holland.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Amstelhoek heeft ca. 400 huizen met ca. 1.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

"Het dorp is voortgekomen uit het fort Amstelhoek bij Uithoorn, onderdeel van de Stelling van Amsterdam, een tussen 1881 en 1914 rond de hoofdstad aangelegde verdedigingslinie."(2)

- Het in maart 2020 verschenen boek '75 jaar vrijheid in Amstelhoek, De Kwakel en Uithoorn' is een speciale uitgave ter gelegenheid van de herdenking en viering van 75 jaar vrijheid. Burgemeester Heiliegers schreef het voorwoord. Het rijk geïllustreerde boek, met een omvang van 140 pagina's, is verschenen in een oplage van slechts 400 exemplaren, kost € 12,50 en is zolang de voorraad strekt te koop bij Bruna Amstelplein, The Read Shop Express Zijdelwaardplein, Supermarkt Quakel en in Mijdrecht bij boekhandel Mondria.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

Woningbouw Amstelkade
"Bedrijventerrein Engel Amstelhoek wordt herontwikkeld om woningen te bouwen. Op 3 maart 2020 hebben wethouder Rein Kroon en drie projectontwikkelaars een intentieovereenkomst voor de herontwikkeling van het bedrijventerrein ondertekend. Dit gebied bestaat uit bedrijfsgebouwen en betonnen vlaktes voor opslag. De panden zijn in eigendom van een ontwikkelaar. Het plan is om dit bedrijventerrein in zijn geheel te gebruiken voor woningbouw. Dit voornemen hebben de gemeente en 3 projectontwikkelaars vastgelegd in een overeenkomst. De gemeente stelt als voorwaarde dat 45% van de woningen die de projectontwikkelaars gaan bouwen, in de sociale sector valt. Waarvan 30% sociale huurwoningen en 15% betaalbare koopwoningen.

De volgende stap is het uitwerken van het ontwerp voor de nieuwe woonwijk. Daarbij betrekken wij de inwoners, via een klankbordgroep met omwonenden en vertegenwoordigers van het Wijkcomité en Stichting Leefbaarheid Industrieterrein Amstelhoek. We praten met hen over het ontwerp, de planning en de uitvoering. De klankbordgroep brengt ideeën en wensen in en geeft advies. De klankbordgroep wordt voorgezeten door De Wijde Blik, een bureau dat door de gemeente en de ontwikkelaars is gevraagd om dit proces te begeleiden en om het belang van de omwonenden mee te nemen in het verdere proces van de ontwikkeling. De verslagen van de klankbordgroepbijeenkomsten worden op deze pagina gepubliceerd." (bron: gemeente De Ronde Venen)

"Amstelkade wordt een wijk met verschillende woningen. Dit sluit aan bij de woningbehoefte in Amstelhoek en omgeving. Naast duurzaamheid is er veel aandacht voor de beeldkwaliteit. Zodat de woningen passen bij het dorpse karakter van de omgeving. De bestaande melkfabriek is een monument en wordt een belangrijke drager voor de ontwikkeling. Samen met de gemeente, de klankbordgroep en het wijkcomité willen we er een passend plan voor het dorp van maken." (bron en voor nadere informatie zie de site 'Wonen aan Amstelkade')

- De afgelopen jaren is de N201 tussen Hoofddorp en Uithoorn omgelegd en verbeterd om aan de eisen van het toegenomen verkeersaanbod te kunnen blijven voldoen. Door de omleiding komt het doorgaande verkeer ook niet meer door de dorpskernen van Aalsmeer, Uithoorn en Amstelhoek, wat de verkeersveiligheid ten goede komt. Onderdeel hiervan is het in 2014 gebouwde Aquaduct Amstelhoek dat het verkeer over de omgelegde N201 middels een tunnel onder de Amstel door leidt. In de 335 meter lange tunnel onder de Amstel zijn de laatste technieken toegepast. Dit leverde een uiterst veilig en duurzaam kunstwerk op. Zo is het hoogst haalbare veiligheidsniveau bereikt door het gebruik van onder andere een verkeersdetectiesysteem, videobewaking en een omroepinstallatie.

Het aquaduct is bovendien toekomstvast ontworpen; de tunnel moet minstens 100 jaar meegaan. Het ontwerp voldoet daarnaast aan alle milieuwet- en regelgeving. Waar mogelijk is gebruikgemaakt van milieuvriendelijke materialen en zijn duurzame oplossingen toegepast. Water afkomstig uit de waterkelder van het aquaduct wordt bijvoorbeeld eerst voorgezuiverd voordat dit in het oppervlaktewater wordt geloosd. De firma Sweco heeft in opdracht van de provincie Noord-Holland het aquaduct en een deel van de weg ontworpen. De fundering is aangelegd door Gebr. van 't Hek.

- De omlegging van de provinciale weg N201 en de verplaatsing van bedrijven uit het dorp bieden volop kansen om de leefkwaliteit voor de inwoners van dit dorp te vergroten. Overlast van verkeer en bedrijven verdwijnt en er kunnen nieuwe woningen en andere functies worden gerealiseerd. Met name bij senioren en starters is behoefte aan passende woonruimte. Voor senioren zijn voorzieningen op loopafstand belangrijk. Voor de leefbaarheid is het belangrijk dat gezinnen met jonge kinderen in het dorp (blijven) wonen. Met dit als doel wordt het dorp autoluw en duurzaam veilig ingericht zonder de bereikbaarheid uit het oog te verliezen. Tot slot moet de unieke ligging aan de Amstel beter benut worden met fiets- en wandelpaden. Voor het dorp is al eerder bepaald, in overleg met de bewoners, wat de kansen en knelpunten in de dorpskern zijn. Dat heeft geleid tot de Structuurvisie Amstelhoek (2011).

- De gemeente Uithoorn had anno 2017 plannen om, in verband met de herinrichting van het dorpscentrum, alleen nog eenrichtingsverkeer over de Irenebrug over de Amstel toe te staan, alleen nog richting Uithoorn, dus niet meer richting Amstelhoek. De inwoners van dat dorp zijn daar 'not amused' over en hebben er dan ook bezwaar tegen aangetekend. Een oudere dorpsbewoner geeft bijvoorbeeld aan: “Omdat ik niet meer zo goed ter been ben, ben ik aangewezen op de auto. Hoewel het telkens maar korte ritjes zijn, ga ik dagelijks toch zeker twee keer over de brug, naar de fysiotherapeut en voor de boodschappen. Ook haal en breng ik mijn kleinkinderen regelmatig van en naar school. Maar als ik voortaan elke keer 5 kilometer extra moet omrijden, hebben we tussen de middag niet veel tijd meer over voor een boterham.” Een jonge moeder van drie vult aan: “Ik breng er twee naar de kinderopvang en eentje naar school, daarna moet ik opschieten om op tijd op mijn werk te zijn. Dat wordt voortaan eerder opstaan om de hele boel op tijd te regelen.” (bron en voor nadere informatie zie RTV Ronde Venen, 19-6-2017) In november 2017 kiest de gemeenteraad van Uithoorn voor de variant 'Dorpshart aan de Amstel' (voor nadere informatie zie hier), waarbij landbouwverkeer niet meer over de Prinses Irenebrug mag, maar voor ander verkeer blijft tweerichtingsverkeer voorlopig mogelijk. Een definitieve keuze daarvoor wordt gemaakt in een nog op te stellen Dorpsplan.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De voormalige Gereformeerde Kruiskerk (Piet Heinlaan 1) is naast het hierna beschreven fort het enige rijksmonument van het dorp. Naar verluidt is dit het eerste ontwerp van architect B.W. Plooy. In 1927 wordt de eerste dienst gehouden. De kerk bedient behalve Amstelhoek ook de gemeente Uithoorn. Halverwege de jaren zeventig is het interieur voorzien van nieuwe kleuren, die buiten de bescherming vallen. Tot 2002 is de kerk in gebruik bij de 'Samen Op Weg' gemeente van Uithoorn. Nadien - rond 2009 - in gebruik genomen als woning (de Thamerkerk in Uithoorn is de centrale kerk geworden van de gefuseerde PKN-gemeente).

De kerk is ontworpen in de trant van de Amsterdamse school. De kerk is van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde door de plaats die het gebouw inneemt in het oeuvre van architect B.W. Plooy, alsmede door de Amsterdamse School-kenmerken, en tevens vanwege de situationele waarde als landmark of herkenningspunt voor Amstelhoek. Voorganger van deze kerk was een kerkje uit 1852 in de Mennonietenbuurt. Deze is na het gereedkomen van de nieuwe, hierboven beschreven kerk gesloopt.

- Fort Amstelhoek heet officieel Fort bij Uithoorn (maar de 'volksmond-naam' is logischer omdat het fort op grondgebied van het dorp Amstelhoek ligt en Uithoorn aan de andere kant van de Amstel ligt). Het fort is onderdeel van Werelderfgoed de Stelling van Amsterdam. Met een ingewikkeld stelsel van sluizen, kanalen en rivieren (de Amstel) bouwde men rond 1900 een onneembare ring van inundatiegebieden rond de hoofdstad. Het fort kende een bezetting van 321 man. Het stenen fort is van 1911. De genieloods dateert van 1894. Nadat het veen was uitgegraven heeft men het terrein met zand gevuld om de zware bouwwerken te kunnen funderen. Het fort is momenteel in ontwikkeling maar ook nog steeds open op afspraak voor rondleidingen en bijeenkomsten.

De vrijwilligers van Fort Amstelhoek / Fort bij Uithoorn hebben in 2017 in samenwerking met leerlingen van het Amsterdamse Hout- en Meubileringscollege (HMC) een 6-tal nieuwe zogeheten gekken gemaakt. Het fort staat erom bekend dat er veel authentieke elementen bewaard zijn gebleven. De gekken, die onder andere gebruikt worden om er voor te zorgen dat de kachels beter trekken, waren dringend aan vervanging toe. Aangezien daar slechts een bescheiden budget voor beschikbaar was, heeft men deze creatieve oplossing bedacht. Door een samenwerking aan te gaan met het HMC is er een win-win situatie gecreëerd; de studenten leerden werken met metaal en het Fort bij Uithoorn kon voor een relatief laag bedrag nieuwe gekken plaatsen.

In februari 2018 maakt pachter Mirjam Schaap bekend dat zij het fort wil herbestemmen tot Hotel Fort Amstelhoek, met ca. 60 kamers. Verder zijn er plannen voor een 'inundatiespeeltuin' en een klein kampeerterrein in de boomgaard. Het Vogelvrijfestival blijft op het programma staan. Daarnaast denkt Schaap aan een Kerstmarkt, yogaweekenden, rondleidingen, excursies en lessen voor schoolkinderen. Omdat het fort een rijksmonument is en in landelijk gebied ligt, moeten er veel procedures worden gevolgd en onderzoeken worden uitgevoerd, bijv. m.b.t. flora en fauna, parkeren, en archeologische waarden. Vooralsnog zijn het daarom voorlopige plannen. Maar een in 2017 uitgevoerd haalbaarheidsonderzoek, waar verschillende instanties zoals provincie, gemeente en beheerder Staatsbosbeheer bij betrokken waren, gaf aan dat het wel een kansrijk plan is. Wordt vervolgd dus...

- Amstelhoek heeft 3 gemeentelijke monumenten:

1) Gemaal (Amstelkade 121).

2) Voormalige zuivelfabriek Blantema uit 1918, ook wel, zoals nog op de gevel staat, Coöperatieve Stoomzuivelfabriek Mijdrecht (Amstelkade 60), De intentie is om de komende jaren de omliggende industrie te slopen en de zuivelfabriek te behouden. In het gebied komen nieuwe woningen, waarbij het tevens de bedoeling is een herbestemming te vinden voor het pand van de zuivelfabriek.

3) Transformatorhuisje (De Bruinlaan 4).

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- "Na drie uitverkochte edities op rij trekken we 5 en 6 juli 2019 onze vogelvrijste schoenen aan en gaan we niet één, maar twee dagen naar de sterren en terug! Een weekend lang Vogelvrij Festival op Fort bij Uithoorn in Amstelhoek! Dit betekent meer artiesten, meer slingers, meer opblaaskrokodillen, meer gekkigheid, meer alles! Vogelvrij 2019 wordt een weekend om nooit te vergeten! Om Vogelvrij binnen te komen moet je 16 jaar zijn. Niet bijna 16, niet morgen 16, niet vervalst 16 maar echt 16 jaar en ouder. Iedereen boven de 100 komt gratis binnen! Om alcohol te mogen drinken dien je 18 jaar of ouder te zijn. We hebben genoeg kassa’s ingehuurd, hier kan je ook pinnen. Geen rij dus, je vliegt in één keer vogelvrij door naar de bar! De weergoden zijn ons 5 en 6 juli meestal goed gezind. Smeer je vooraf dus goed in en vergeet je snelle planga niet. Op Vogelvrij Festival zijn kluisjes aanwezig zodat je spullen niet vogelvrij zijn. Er wordt geen dresscode gehanteerd. Het wordt op prijs gesteld als je Vogelvrij verkleed komt!" Aldus de aankondiging van de 10e editie, editie 2019, die ook weer uitverkocht was. Voor een indruk zie het fotalbum Vogelvij Festival editie 2019 en de Aftermovie Vogelvrij Festival editie 2019.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Amstelhoek, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Amstelhoek (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Nieuws uit Amstelhoek van het Wijkcomité op Facebook.

- Belangenvereniging: - De doelstelling van Wijkcomité Amstelhoek* is om de inwoners actief te betrekken bij behoud en versterking van de leefbaarheid in het dorp o.a. op het terrein van groen, recreatie, verkeer en bedrijvigheid.
* Dat volgens ons eigenlijk Dorpsraad zou moeten heten, want deze kern is geen wijk (waarvan dan?) maar een heus dorp, hoe klein ook.

Reactie toevoegen