Buurtschap Dale, Frits' grond
- Dale is een buurtschap in de provincie Gelderland, in de streek Achterhoek, gemeente Aalten.
- De buurtschap Dale valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Aalten.
- 't Villeken staat in de Topografische atlas Gelderland (1) als aparte buurtschap, maar dat lijkt ons een beetje 'overdone'. Wij komen het verder nergens als buurtschap tegen. Volgens ons - en volgens het filmpje onder de link aan het begin van deze alinea - maakt dit buurtje onderdeel uit van de buurtschap Dale.
- De buurtschap Dale heeft geen plaatsnaamborden, en ook geen gelijkluidende straatnaam - wat bij veel andere buurtschappen wél het geval is - zodat je ter plekke helaas nergens aan kunt zien dat en wanneer je de buurtschap binnenkomt en weer verlaat.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
1386 Dalen.
Naamsverklaring
De oude vorm wijst op een datief meervoud van dal ´laagte, inzinking´, de huidige vorm is een datief enkelvoud.(2)
De buurtschap Dale ligt NW van Aalten, rond de wegen Welinkweg en 't Villeken.
Terug naar bovenIn 1840 omvat de buurtschap Dale 54 huizen met 547 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 200 huizen met ca. 500 inwoners.
Terug naar boven- Oranjefeest (weekend eind augustus).
Terug naar boven- De oude speeltuin bij buurthuis Romienendal in buurtschap Dale was dringend aan vervanging toe. Het bestuur van Algemene Daalse Belangen heeft in 2021 nieuwe speeltoestellen, die aan alle veiligheidseisen voldoen, aangeschaft. Bestuurslid Evert-Henk Eppink geeft aan: “De oude toestellen waren niet alleen verouderd maar ook niet veilig. Daarom hebben we deze keuze gemaakt. Vrijwilligers hebben ook een omheining geplaatst zodat kinderen niet zo snel de weg op kunnen lopen. Alle nieuwe toestellen zijn gekeurd en worden ook elk jaar aan een inspectie onderworpen.”
In het voorjaar van 2021, tijdens de werkzaamheden, komt burgemeester Stapelkamp toevallig langs en spreekt de vrijwilligers aan. ”De burgemeester liep met een wandeltocht mee die langs ’t Romienendal voerde. Vrijwilliger Wim Arentsen heeft toen verteld over de nieuwe speeltuin, de aanleg van het pannaveldje en de jeu de boules baan. De burgemeester bood spontaan aan dat hij de nieuwe faciliteiten wel wilde openen!” En zo geschiedde: op zaterdag 25 september 2021 is de nieuwe speeltuin officieel geopend door burgemeester Stapelkamp en enkele kinderen uit buurtschap Dale die hebben meegeholpen. Het bestuur is blij met de vernieuwde speeltuin, pannaveldje en de jeu de boules baan: "Het is een plek waar jong en oud samen kunnen genieten. Een potje voetballen, je uitleven op de toestellen, terwijl de oudere jongeren een spelletje jeu de boules kunnen doen. Op het terras, waar Esther Ulderink de scepter zwaait, kan men een kopje koffie of thee met iets lekkers gebruiken of een glaasje nemen."
- Het Aaltense Goor, NW van Dale, is een voorbeeld van een landschapsreservaat waar 'goorontginning' heeft plaatsgevonden. Het gebied was van nature erg nat, waardoor de boeren pas in mei en juni konden hooien. In de 18e eeuw is gestart met het ontginnen van het goor. Het gebied is nu een natuurreservaat van ca. 200 hectare groot. Het heeft een kleinschalige structuur, waarbij graslandpercelen zijn omrand met sloten en elzen. In het goor is een hoge dichtheid broedvogels.
Het Aaltense Goor en het Zwarte Veen, eveneens gelegen NW van buurtschap Dale, rond de grens ter plekke tussen de gemeenten Aalten en Oude IJsselstreek, worden heringericht tot een gebied waar de natuur een impuls krijgt, de landbouwstructuur verbetert, en tegelijk ruimte wordt gecreëerd voor recreatief medegebruik en waterberging. Het herinrichtingsplan is opgesteld door agrariërs e.a. bewoners van het gebied, natuurorganisaties, Staatsbosbeheer, LTO Noord afdeling Oost Achterhoek, de gemeenten Aalten en Oude IJsselstreek, provincie Gelderland en het Waterschap Rijn en IJssel, dat trekker is van het proces, waarbij partijen zelf onderdelen zullen oppakken.
Het plan bestaat uit de volgende onderdelen: op het voormalig perceel Luiten wordt ca. 25 ha nieuwe natuur gecreëerd, en komen waterinlaten voor het vasthouden en bergen van water; in het Aaltense Goor (ca. 170 ha) komen waterinlaten voor het vasthouden en bergen van water en wordt de kwaliteit verbeterd van de bestaande natuur; in het Zwarte Veen komt een strook nieuwe natuur langs de Vennebulten. Beide laatstgenoemde gebieden vallen onder buurdorp Heelweg (gemeente Oude IJsselstreek). Ook wordt de kavelstructuur van de landbouwgronden verbeterd door het verleggen en aanleggen van watergangen; op de Vennebulten wordt een deel van het bestaande bos omgevormd naar heide; door extra recreatieve routes en (eenvoudige) parkeergelegenheden wordt het gebied beter toegankelijk.
Ook zijn in het nieuwe plan onder andere afspraken gemaakt over: het beheer van natuurgrond met mogelijkheden voor een rol van agrariërs in natuurbeheer alsmede de monitoring van effecten; de verbetering van de water- en bodemkwaliteit in het omliggende gebied. LTO en waterschap Rijn en IJssel gaan dit gezamenlijk oppakken. Daarnaast wordt door - en op eigen initiatief van - de gemeente Oude IJsselstreek nader onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor natuurbegraven op de Vennebulten, windmolens in het Zwarte Veen en het toekomstig gebruik van het Zwarte Veen.
Eind 2016 ging een streep door een eerste schets voor het herinrichtingsplan Aaltense Goor en Zwarte Veen. Aan dat plan bleken te grote juridische risico’s te kleven. Ook stonden er per saldo te weinig baten tegenover de kosten. Ook maakten natuurorganisaties bezwaar tegen de landschappelijke aantasting van het gebied. Mede daardoor was er niet genoeg maatschappelijk draagvlak. Het nieuwe plan dat nu is gemaakt kan wél rekenen op brede steun. Alle partijen hebben zich maximaal ingespannen binnen de speelruimte die er was met respect voor elkaars belang en positie. (bron: Waterschap Rijn en IJssel, 29-6-2017)
"Het Aaltense Goor, gelegen (in het) NW van de Aaltense buurtschap Dale, is een bijzonder landschap. Oorspronkelijk was het een hoogveen, ontstaan in een kom aan de voet van het Oostnederlands plateau. Nadat het hoogveen afgegraven was, werd het een gebied van kleine, natte weitjes, afgezet met elzensingels, en in gebruik bij de omliggende boeren. In de Ruilverkaveling Aalten werd de helft van het gebied ingericht voor moderne landbouw: het gebied werd ontwaterd, de elzensingels verdwenen en er werden enkele boerderijen gebouwd. De andere helft werd een landschapsreservaat van ruim 150 hectare, en kwam in eigendom van Staatsbosbeheer. Het is een heel bijzonder gebied om doorheen te dwalen, nergens anders is zo’n kleinschalige veenontginning bewaard gebleven. Voor vogels als de nachtegaal en de zomertortel is het zelfs het laatste leefgebied in de Achterhoek. Maar omdat het gebied ontwaterd is, kwam de natuur niet echt tot bloei. Er lag zelfs een landbouwperceel met een eigen gemaaltje tegen het reservaat aan.
Van kans naar probleem. Het stroomgebied van Baakse Beek en Veengoot, waarin het Aaltense Goor ligt, is door Waterschap Rijn en IJssel uitgekozen als proef- en studiegebied voor een duurzaam en klimaatbestendig watersysteem. In dat kader lijkt het Aaltense Goor bij Dale geschikt als locatie om water vast te houden en te bergen. Bovendien doet zich in 2010 de kans voor om een agrarisch bedrijf te kopen. De boer begint opnieuw in Drenthe, het reservaat kan afgerond worden en de onderbemaling uitgezet. Het waterschap laat een LESA (landschapsecologische systeemanalyse) uitvoeren die begin 2012 klaar is, en aangeeft welke kansen er liggen om natuur en water te verbeteren. Maar dan komt er een kink in de kabel. De LESA doet de aanbeveling om de waterhuishouding ook buiten het reservaat aan te passen. De omwonenden vrezen wateroverlast en vernatting en komen in verzet. Bovendien vinden zij dat het plan teveel landbouwgrond verloren laat gaan. Vervolgens geeft de provincie aan het waterschap de ruimte om samen met alle betrokkenen tot een nieuw plan te komen. Maar na een lange zoektocht moeten alle partijen tot de conclusie komen dat een geheel ander plan niet haalbaar en zinvol is. In 2016 wordt een nieuwe start gemaakt en wordt het plan uitgewerkt dat nu wordt uitgevoerd.
Uitvoering in 2020 en 2021. De uitvoering kent drie fasen. In fase 1, die begin 2020 van start is gegaan, wordt het aangekochte agrarisch perceel ingericht, deels tot nat grasland met waterbergingsfunctie; deels tot kruidenrijk grasland met aanplant van houtsingels. Ook wordt een wilgenaanplant gekapt en aan het natuurgrasland toegevoegd. In fase 2 wordt het bestaande reservaat aangepakt. Sloten worden verondiept en van bezande percelen wordt de opgebrachte laag afgegraven. Ook wordt een stuw aangepast, zodat kwelwater dat van het Oostnederlands plateau afstroomt, het reservaat ingeleid wordt. Tegelijk worden er twee kleine parkeerplaatsen en enkele wandelpaden aangelegd, zodat het gebied voor bezoekers beter toegankelijk wordt. In fase 3 worden maatregelen uitgevoerd in de aanliggende, onder buurdorp Heelweg vallende gebieden Zwarte Veen en Vennebulten. De heide op de Vennebulten wordt vergroot en met een natuurstrook door het Zwarte veen in verbinding gebracht met het Aaltense Goor bij Dale. Ook worden enkele sloten verbeterd ten behoeve van de landbouw in het Zwarte veen. In 2021 wordt de inrichting afgerond. Ook komt er nog een kavelruil waarin niet alleen het nieuwe natuurgebied een nieuwe eigenaar zal krijgen, maar waarin de provincie ook dertig hectare landbouwgrond inbrengt om de agrarische structuur te verbeteren." (bron: Provincie Gelderland, december 2019)
Terug naar boven- Filmpje met een impressie van de buurtschap Dale.
Terug naar boven- Algemeen: - Site van en over buurtschap Dale.
- Belangenorganisatie: - De Vereniging voor Algemene Daalse Belangen zet zich in voor het verenigingsleven en de belangenbehartiging in de buurtschap Dale. Met als doel de leefbaarheid in de buurtschap op peil te houden. Een belangrijke taak is het faciliteren en onderhouden van buurtschapshuis ‘t Romienendal. Hier vinden veel lokale verenigingen onderdak, waarmee het buurtschapshuis een centrale rol speelt in de gemeenschap. De vereniging beoogt ook de algemene Daalse belangen zo goed mogelijk te behartigen. Voor de gemeente Aalten en andere instellingen en organisaties is de vereniging het aanspreekpunt en omgekeerd worden wensen en problemen door de vereniging op de agenda gezet. Een belangrijk gegeven is dat nagenoeg alle werkzaamheden en activiteiten door vrijwillige inzet worden gerealiseerd. Veel inwoners van de buurtschap voelen zich betrokken bij de vereniging. De vereniging telt meer dan 500 leden, waarmee zij een groot draagvlak heeft in de buurtschap en een bindende factor is voor de inwoners.
- Buurthuis: - "Al ruim 25 jaar is ’t Romienendal het bruisende middelpunt van buurtschap Dale. Vele verenigingen vinden hier hun onderkomen en ook voor feesten en vergaderingen is ’t Romienendal een goede plek. Het gebouw heeft multifunctionele ruimtes en een ruim buitenterrein met onder andere een terras, speeltuin en een voetbalveld. Op onze website vind je alle informatie met betrekking tot de faciliteiten die het gebouw biedt, het verenigingsleven en de contactgegevens.
Bij ’t Romienendal kun je terecht voor feesten, vergaderingen, catering en meer! Het gebouw bestaat uit verschillende ruimten waardoor er altijd een geschikte ruimte is voor jouw gezelschap. Bij goed weer is ons terras ook geopend. Hier kun je terrecht voor koffie of thee met wat lekkers of voor een goede lunch. Feesten. Heb je binnenkort iets te vieren? Dan zouden we het erg leuk vinden als je dit feest bij ‘t Romienendal komt vieren! Met zowel grote als kleinere gezelschappen kun je bij ons terecht voor een onvergetelijk feest(je). De mogelijkheden voor een feest zijn erg uiteenlopend. Van een hapje en een drankje tot een dansfeest of spelletjesmiddag, in overleg is veel mogelijk.
Vergaderingen. Niet alleen particulier, maar ook zakelijk staan wij voor je klaar! Bij ´t Romienendal kun je een ruimte huren voor vergaderingen met een klein of groot gezelschap. In de vergaderruimte is een beamer aanwezig voor eventuele presentaties. Tijdens deze vergaderingen kunnen wij koffie, thee en/of fris schenken maar ook een lunch of diner verzorgen wij met plezier! Catering. Naast feesten en vergaderingen verzorgen wij ook de catering voor een feest aan huis. Onze huidige buffetten vind je hier. Andere wensen? Bel, mail of kom eens langs bij ‘t Romienendal in buurtschap Dale. In overleg zijn er wellicht andere mogelijkheden. Naast catering in de vorm van gerechten kunnen wij ook koffietafels verzorgen voor bijvoorbeeld een begrafenis."
- Oude gebruiken: - "Verschillende mensen van diverse verenigingen zijn al jaren actief in de buurtschap Dale. Tijdens de nadagen van het zondagschoolhuisje eind jaren tachtig van de vorige eeuw, werden verschillende evenementen georganiseerd voor een nieuw gebouw, het huidige Romienendal. Diverse comités in wisselende samenstellingen organiseerden uiteenlopende evenementen. In die tijd, waarin meerdere verenigingen ontstonden, werd door Henk Fukkink, Evert te Kloeze, Henk Driessen, Theo Stronks en Wilma Schokkink het initiatief genomen 't Olde Gebroek op te richten. Een bestuursgroep zonder (verenigings-) leden. De bedoeling was oude gebruiken te koesteren, zodat ze niet verloren zouden gaan. De achterliggende gedachte was dat alles wat het opleverde zou terugvloeien naar de gemeenschap.
In 2004 is 't Olde Gebroek een stichting geworden, met als doelstelling: "Stichting 't Olde Gebroek bestaat uit een aantal mensen die zich inzetten voor het verenigingsleven in de buurtschap Dale. Deze inzet uit zich in het ontplooien van activiteiten en het voorzien in een behoefte van saamhorigheid. Zoals de naam al doet vermoeden, zijn de activiteiten gericht op het uitdragen van oude gebruiken en gewoontes. 't Olde Gebroek hecht veel waarde aan het in stand houden en onder de aandacht brengen van deze gebruiken, zodat deze ook voor het nageslacht bewaard blijven en zo bijdragen aan de identiteit van de inwoners van de buurtschap Dale."
Onder deze vlag zijn onder andere een aantal oldtimershows georganiseerd, een kleindierenshow en jaarlijks organiseren we een Oogstdag. Omdat het stichtingsbestuur maar een klein groepje mensen is zonder verdere leden, is het mogelijk de winst van georganiseerde evenementen volledig ten goede te laten komen aan het lokale verenigingsleven. Enkele voorbeelden waar we trots op mogen zijn: nieuwe koorkleding voor 't Romienenkoor, een financiële ondersteuning van het boekje over het bombardement van Dale en een tafeltennistafel voor 't Romienendal. Met een klein bestuur zonder directe achterban is het een hele opgave iets van enige omvang op touw te zetten. Het is dan ook prachtig hoe met behulp van vele individuele en groepen vrijwilligers van diverse verenigingen verschillende evenementen plaats kunnen vinden. Stichting 't Olde Gebroek mag dan ook gezien worden als ‘vrienden van’ alle Daalse verenigingen. Voor reacties, vragen en opmerkingen kunt u terecht bij een van de bestuursleden of via een mailtje aan t.oldegebroek@gmail.com."
- Zorg en welzijn: - In november 2017 vinden wij het volgende nieuwsbericht op de site van buurthuis Romienendal: "Zorgcoöperatie Barlo-Dale is nu ruim 1 jaar samen onderweg, een mooi moment om even terug te kijken. In september 2016 heeft Zorgcoöperatie Barlo samen met de vereniging voor Algemene Daalse belangen een bijeenkomst georganiseerd met als doel om te kijken of er in buurtschap Dale voldoende draagvlak is om voor de zorgcoöperatie een breder werkgebied te creëren en de buur-buurtschap daarom aan te haken. Tijdens deze bijeenkomst is verteld welke activiteiten de Zorgcoöperatie voor haar leden organiseert. Nadat de aanwezige Daalse inwoners aangaven enthousiast te zijn over het initiatief werd op deze avond afgesproken dat we na een jaar zullen evalueren of er ook werkelijk sprake is van een gezamenlijke Zorgcoöperatie.
Nu een jaar verder hebben we, Zorgcoöperatie Barlo en belangenvereniging Dale, opnieuw samen gezeten. En om de vraag maar direct te beantwoorden: Ja! er is spraken van een echte gezamenlijke Zorgcoöperatie. Zowel in het aantal Daalse leden en vrijwilligers als ook in de bestuurssamenstelling van de Zorgcoöperatie is er in beide buurtschappen duidelijk sprake van een gezamenlijke drive om de zorgcoöperatie verder te brengen. Een aantal activiteiten is erg goed ontvangen in Dale en kent een grote belangstelling, met name het “Kom bi-j ons ett’n” is erg in trek.
We zijn erg blij dat deze samenwerking tussen beide buurtschappen opnieuw laat zien dat buurtschapsgrenzen niet belangrijk zijn maar dat we er samen iets van maken en elkaar vinden daar waar we iets voor elkaar kunnen betekenen. Het bestuur van de Zorgcoöperatie heeft nog veel ambities en kan daarbij zeker nog hulp gebruiken van vrijwilligers. We hebben tijdens de evaluatie een paar afspraken gemaakt onder meer om in de uitingen naar buiten toe en in de formele communicatie duidelijk te maken dat er nu sprake is van een gezamenlijke Zorgcoöperatie Barlo-Dale. Na het terug kijken, kijken we nu vooral vooruit. De renovatie van ‘t Romienendal zal een flinke impuls geven aan de ondersteuning en de behoeftes die binnen de Zorgcoöperatie leven. We zullen als belangenvereniging de Zorgcoöperatie nauw blijven betrekken bij de vorderingen hiervan, zodat zij voldoende invloed kunnen hebben op de gewenste veranderingen. Samen bouwen we aan de toekomst!"
Reactie toevoegen