Harlingen

Plaats
Stad en gemeente
Harlingen
Fryslân

harlingen_plaatsnaambord_kopie.jpg

Harlingen is een stad en gemeente in de provincie Fryslân. Het is een van de Friese 11 steden.

Harlingen is een stad en gemeente in de provincie Fryslân. Het is een van de Friese 11 steden.

gemeente_harlingen_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper_kopie.jpg

Gemeente Harlingen anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Harlingen anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

harlingen_gemeente_op_kaart_openstreetmap.jpg

Actuele kaart van de gemeente Harlingen (= het gebied binnen de oranje lijn). (© www.openstreetmap.org)

Actuele kaart van de gemeente Harlingen (= het gebied binnen de oranje lijn). (© www.openstreetmap.org)

harlingen_stad_op_kaart_openstreetmap.jpg

Actuele kaart van de stad Harlingen. (© openstreetmap.org)

Actuele kaart van de stad Harlingen. (© openstreetmap.org)

harlingen_collage.jpg

Harlingen, collage van stadsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Harlingen, collage van stadsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Harlingen.JPG

Op de hoek van de Scheerstraat in Harlingen

Op de hoek van de Scheerstraat in Harlingen

Harlingen (2).JPG

Op de Leeuwenbrug in Harlingen

Op de Leeuwenbrug in Harlingen

Harlingen (5).JPG

Grote Kerk in Harlingen

Grote Kerk in Harlingen

Harlingen (6).JPG

Hoek Rozengracht, bij het brandspuithuisje

Hoek Rozengracht, bij het brandspuithuisje

Harlingen (3).JPG

Stadsgezicht Harlingen

Stadsgezicht Harlingen

Harlingen (8).JPG

De hele Rozengracht in Harlingen in beeld

De hele Rozengracht in Harlingen in beeld

Harlingen (4).JPG

Stadsgezicht Harlingen

Stadsgezicht Harlingen

Harlingen (7).JPG

De RK kerk, aan de haven in Harlingen

De RK kerk, aan de haven in Harlingen

Harlingen (9).JPG

Op weg naar het station, nog even omkijken naar het mooie Harlingen

Op weg naar het station, nog even omkijken naar het mooie Harlingen

harlingen_ungabuurt_kopie_kopie.jpg

De vroegere Midlumer buurtschap Ungabuurt is opgegaan in de bebouwing van de stad Harlingen, en wel van bedrijventerrein Oostpoort. Deze - anno 2020 - vervallen boerderij in de Ungabuurt zal ook wel gesloopt worden t.b.v. het bedrijventerrein.

De vroegere Midlumer buurtschap Ungabuurt is opgegaan in de bebouwing van de stad Harlingen, en wel van bedrijventerrein Oostpoort. Deze - anno 2020 - vervallen boerderij in de Ungabuurt zal ook wel gesloopt worden t.b.v. het bedrijventerrein.

Harlingen

Terug naar boven

Status

- Harlingen is een stad en gemeente in de provincie Fryslân. Het is een van de Friese 11 steden.

- De gemeente is per 1-5-1933 vergroot met een deel van de gemeente Barradeel (zijnde het gebied om de stadskern heen, dat bekend stond als Almenum), per 1-7-1971 wederom vergroot met een deel van de gemeente Barradeel (zijnde het dorp Midlum met omgeving) en in 1984 wederom vergroot met een deel van de dan opgeheven gemeente Barradeel (zijnde het dorp Wijnaldum met omgeving).

- De gemeente Harlingen omvat naast de gelijknamige stad verder nog de dorpen Midlum en Wijnaldum, en de buurtschappen De Blijnse, Foarryp, Kiesterzijl (deels), Koningsbuurt, Roptazijl (deels) en Saltryp. Bij elkaar zijn dit 1 stad, 2 dorpen en 6 buurtschappen.

- Onder de stad Harlingen valt ook de buurtschap Koningsbuurt en een klein deel van de buurtschap Kiesterzijl (2 panden).

- Wapen van de gemeente Harlingen.

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente.

- De gemeenteraad van Harlingen heeft in juli 2013 tegen een fusie met de gemeenten Het Bildt, Menameradiel en Franekeradeel gestemd. Tien raadsleden kozen ervoor door te gaan als gemeente, vier leden voelden meer voor een herindeling. De andere genoemde gemeenten zijn in 2018 gefuseerd tot de nieuwe gemeente Waadhoeke.

Terug naar boven

Naam

In het Fries
Harns.

Oudere vermeldingen
1232-1233 Herlinge, 1323 Harlinge, 1374 Harns, 1426 Herlenze, 1456 Harnze.

Naamsverklaring
Betekent 'bij de lieden van de persoon Harilo'. De 17e-eeuwse Friese kroniekschrijver Winsemius meende dat Harns en Harlingen twee verschillende plaatsen waren. Een tijdgenoot van hem, Schotanus, herkende dezelfde klankontwikkeling bij de naam van de stad Groningen, die de Friezen Grins noemen. De geleidelijke ontwikkeling van Harlingen tot Harns is af te lezen aan de oude vormen. Hieruit blijkt overigens ook dat de huidige Nederlandse naam feitelijk een oude Friese vorm is van voor de klankverandering.(1)

Terug naar boven

Ligging

Harlingen ligt W van Franeker en grenst in het W aan de Waddenzee. Z en ZW van de gemeente ligt de Afsluitdijk (de A7).

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Harlingen 1.861 huizen met 8.364 inwoners, verdeeld in 1.838/8.248 (= huizen/inwoners) voor de stad en 23/116 voor de buurtschap Buitenbuurt. Tegenwoordig heeft de gemeente ca. 6.500 huizen met ca. 16.000 inwoners, waarvan ca. 6.000 huizen met ca. 15.000 inwoners in de stad (de overige inwoners wonen in de dorpen Midlum en Wijnaldum).

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van deze stad en gemeente, kun je terecht bij de volgende instanties en sites:

- "Vereniging Oud Harlingen staat sinds 1954 op de bres voor het het monumentale karakter van de stad. Aan het begin jaren vijftig van de 20e eeuw kampten veel monumentale panden in de Harlinger binnenstad met achterstallig onderhoud en zelfs verval. Dat was voor een groepje verontruste burgers aanleiding om de vereniging op te richten, met als doel het monumentale karakter van de stad in stand te houden. De vereniging wil de geschiedenis van de stad een plaats geven in de toekomst. Dat doel wordt inmiddels gesteund door ruim 1500 leden, waarvan enkele tientallen binnen diverse werkgroepen actief zijn.

Zo kunnen we als vereniging allerlei activiteiten ontplooien: van archiefonderzoek tot advisering, van het voeren van rechtsgedingen tot het uitgeven van publicaties. Je kunt hier meer over lezen in de jaarverslagen op de pagina Downloads. Het lidmaatschap van de vereniging kost slechts € 15,00 per jaar. Leden hebben gratis toegang tot de gezellige bijeenkomsten in voor- en najaar, ontvangen tweemaal per jaar een Nieuwsbrief en in november het jaarlijkse Magazine Oud Harlingen. Aanmelden als lid kan via dit formulier.

De rijke historie van onze stad is een onuitputtelijke bron van verhalen. Daardoor geïnspireerd ondernemen we uiteenlopende activiteiten. Daarbij is altijd ruimte voor nieuwe ideeën. Oud Harlingen ziet 't breed. Niet alleen oude gevels zijn het waard beschermd te worden, ook interieurs. Bovendien willen we als stad niet stilstaan. Hoe houden we de stad bij de tijd, zonder de historische waarde daarvan geweld aan te doen? Dat vraagt aandacht voor architectuur, materiaal- en kleurgebruik - maar ook voor het onzichtbare. Onze Harlinger taal bijvoorbeeld, geuren (of stank...) van vroeger, of de sporen van de geschiedenis die ondergronds te vinden zijn.

Een kleine greep uit de initiatieven die de vereniging de afgelopen jaren heeft genomen: 2017: oprichting van een stichting die schade aan erfgoed door zoutwinning moet voorkomen; 2015: oprichting Monumentenstichting Harlingen, voor o.a. bruggen en sluizen; 2014: tien lustrumactiviteiten in het kader van het 60-jarig bestaan; 2013: lancering van een plan voor het terugbrengen van de Zuiderbrug; 2012: restauratie van het toegangspoortje en gevelsteen van het oude Weeshuis; 2011: subsidiefonds 'Klein maar Fijn' t.b.v. kleine restauraties; 2010: oprichting van een Werkgroep Bouwzaken die (ver)bouwplannen kritisch bekijkt.

In de loop der jaren heeft de vereniging behalve het jaarlijkse tijdschrift ook een flink aantal andere uitgaven van de persen laten rollen: ansichtkaarten, boeken en wandelroutes bijvoorbeeld. Ook zijn enkele monumenten geplaatst, onder andere ter herinnering aan de Harlinger molens en aan weggevoerde Harlinger Joden. Verder pleit Oud Harlingen regelmatig bij de gemeente voor het behoud van het stadsschoon, en voor een weloverwogen (her)ontwikkeling van de stad. Wie suggesties voor nieuwe activiteiten heeft, is welkom die te melden bij het bestuur."

- "Het Hannemahuis, centrum voor Harlinger cultuur en historie, is een unieke combinatie van museum en Gemeentearchief. In het gemeentemuseum, deels gehuisvest in een voornaam 18e-eeuws koopmanshuis, vind je naast presentaties over de Harlinger geschiedenis en kunst, tijdelijke tentoonstellingen rond historische thema's en hedendaagse beeldende kunst. Bezoek het Hannemahuis en zie hoe men in 1760 jenever maakte in de stokerij, of laat je in de kunsthandel uit 1800 adviseren over de aankoop van een 17e-eeuws schilderij. Het gemeentemuseum beheert een collectie foto’s van Harlingen en Harlingers. Daarnaast worden er oude opnamen bewaard in Tresoar in Leeuwarden. Ook van een aantal particuliere verzamelaars zijn verzamelingen foto’s bekend. Films over de stad worden bewaard, gerestaureerd en gedigitaliseerd door het Filmfonds. Objecten. Zowel in het gemeentemuseum als in de stad zelf vind je tal van objecten, beelden, voorwerpen, tegels, schilderijen en gevelstenen die een beeld geven van de Harlinger gemeenschap door de eeuwen heen.

Documenten. De archieven van de gemeente bieden een schat aan historische informatie. Ook de Hein Buisman Stichting heeft de afgelopen decennia een prachtig archief opgebouwd rond het onderwerp restauraties van gebouwen. Naast archieven beschikken tal van deelnemers aan het Hannemahuis over uitgebreide verzamelingen documenten over de stad, de historie, de cultuur of over specifieke wetenswaardigheden. Boeken. Over Harlingen en door Harlingers zijn talloze boeken geschreven. Het gemeentemuseum heeft een collectie werken van de bekende Harlinger schrijver Simon Vestdijk. De Openbare Bibliotheek heeft een aparte verzameling over de stad en in het gemeentearchief is een historische bibliotheek opgenomen. Andere deelnemers aan het Hannemahuis publiceren regelmatig over de stad. Genealogie. Zoek je je voorouders in onze stad? Het gemeentearchief en het onderdeel Burgerzaken van de gemeente zijn je graag behulpzaam en ook in deze context kunnen verschillende deelnemers aan het Hannemahuis je behulpzaam zijn bij je zoektocht."

- S. Elsinga inventariseert en beschrijft op zijn website Kleine Kerkstraat al sinds 2001 alle mogelijke aspecten van de geschiedenis van Harlingen. Zeer uitvoerige site met o.a. vele overzichten uit archieven, waaronder de overgang van wijkletters naar straatnamen in 1905, overzichten van huiseigenaren, adresboeken, huisnamen, gevelstenen, ansichtkaarten, plattegronden, prenten etc. etc.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De N31 is onderdeel van de directe verbinding tussen Amsterdam en Leeuwarden, via de Afsluitdijk. Deze weg is bij Harlingen van 2015 tot medio 2018 opnieuw aangelegd om de bereikbaarheid van Fryslân te verbeteren. De nieuwe weg is bovendien veiliger en zorgt voor een betere doorstroming van het verkeer in en om de stad. De nieuwe N31 is een autoweg met twee keer twee rijbanen en is grotendeels verdiept komen te liggen. Voorheen zorgde de N31 voor een tweedeling van de stad. Met de verdiepte ligging van de nieuwe weg tussen het Van Harinxmakanaal en de Kimswerderweg is die ‘visuele tweedeling’ verdwenen: je kijkt niet meer tegen de weg aan maar er overheen. De stad wordt weer één geheel. De weg kruist in de nieuwe situatie het Van Harinxmakanaal in de vorm van een aquaduct. Wachttijden bij de Koningsbrug voor het autoverkeer zijn hiermee verleden tijd. De spoorlijn wordt ‘ongelijkvloers gekruist’, waarbij het spoor over de N31 heen loopt.

De vrijgekomen grond in de directe omgeving van de N31 wordt ingericht als groene omgeving met onder andere bomen, heggen, struiken, waterpartijen en volkstuintjes. Het gaat in totaal om ca. 15 hectare. Doelstellingen zijn: een continue bloemrijke grasweide waar vooral bijen en vlinders op af komen; waterpartijen die parallel lopen met de N31 of met de straten en bebouwing van de stad; bomen, struiken en hagen die aansluiten op de inrichting van de stad. Deze drie elementen hebben allemaal als doel het open gebied aan te laten sluiten op de stad, waardoor de ruimtelijke tweedeling van de oude N31 wordt opgeheven.

Bij het opstellen van het inrichtingsplan zijn omwonenden en andere geïnteresseerden gevraagd mee te denken. Uit deze meedenksessies is veel waardevolle input gekomen. Zo zijn er in het inrichtingsplan volkstuintjes ingetekend aan de Kimswerderweg. Ook is er gekozen voor continue bloemrijke grasweides zodat het Elfstedenbijenlint langs de N31 kan worden gerealiseerd. Daarnaast is het archeologisch monument (terp) langs de Oude Trekweg extra herkenbaar gemaakt door deze te omzomen met een wandelpad. Tot slot is een aanzet gemaakt om het in de toekomst mogelijk te maken een rondje Midlum te maken. Hiervoor wordt nabij Midlum een aantal wandelpaden aangelegd. De routes van de reeds geplande fietspaden worden ingericht. Voor nadere informatie over dit project zie de speciale projectwebsite N31 Harlingen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Harlingen heeft 517 rijksmonumenten.

- Harlingen heeft 98 gemeentelijke monumenten.

- De Hein Buisman Stichting heeft als doel het oude stadsschoon van de gemeente zo veel mogelijk zeker te stellen.

- Gemeentelijke begraafplaats annex Joodse begraafplaats.

- De 4 stenen leeuwen met gemeentewapen op de Leeuwenbrug over de Noorderhaven (zie foto) zijn in 2013 gerestaureerd. De leeuwen zijn minstens 350 jaar oud.

- Een Elfstedentocht over het ijs is een steeds grotere zeldzaamheid geworden: de schaatstocht van ca. 200 km over natuurijs is voor het laatst in 1997 gereden. Praktisch als de Friezen zijn, maken ze dan gewoon een nieuwe Elfstedentocht. Je kunt hem tegenwoordig ook wandelen of rijden met een motor, auto, trike, Solex, step of fiets. En sinds 2018 zijn er in het kader van Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018 ook de 11 fonteinen, gemaakt door internationale topkunstenaars uit 11 verschillende landen. Bij de VVV's en TIP's kun je voor 2 euro een routekaartje ervan kopen. In Harlingen staat fontein 'De Walvis' van kunstenaars Jennifer Allora en Guillermo Calzadilla uit Puerto Rico.

- Gevelstenen in Harlingen.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- De HT Sloepenrace of HT Roeirace (Hemelvaartsdag) is een van de grootste sloepenraces van Nederland en wordt in de roeiwereld dan ook wel de Koninginnetocht genoemd. Tijdens de race roeien ca. 130 teams, zowel mannen als vrouwen, door weer en wind over de Waddenzee van Harlingen naar Terschelling. Iedere sloep heeft een eigen volgschip, met als gevolg dat de Waddenzee tijdens het evenement behoorlijk druk is met sloepen, zeilschepen, motorboten, rondvaartboten, reddingboten, schepen van Rijkswaterstaat en de Politie. Veerboten worden door schepen van de Politie begeleid door het deelnemersveld.

- Een van de vele onderdelen van de Harlinger Feestweek (juni) is het Straatfestival.

- "Al sinds 1950 wordt er jaarlijks tijdens de Feestweek in de stad gekaatst op de Lanen. Voor zowel kaatser, vrijwilliger als toeschouwer is het Lanenkaatsen nog altijd immens populair onder kaatsliefhebbers uit Harlingen en de wijde omtrek. Begin jaren ’50 werden record deelnemersaantallen bereikt van boven de 400 deelnemers. De laatste jaren zit de hoeveelheid deelnemers weer in de lift en kunnen we aantallen noteren van ruim 300 deelnemers. Via het menu van de site wordt de inhoud van onder meer edities, kaatsers, aanmelding en foto’s overzichtelijk getoond en kun je een interactieve rondtoer door de geschiedenis en resultaten van het Lanenkaatsen maken. Ook kun je je eventuele eigen prestaties bekijken via de kaatsers database."

- Tijdens de Harlinger Visserijdagen (gedurende 4 dagen eind augustus) kun je genieten van ca. 70 eventementen op het gebied van muziek, zang, dans, kunst, gastronomie, cultuur en sport. Het is qua aantal bezoekers (meer dan 150.000) het grootste evenement in de provincie.

- 2 km Zeezwemtocht (op een zaterdag begin september).

- Harlingen Ongeschut (op een zaterdag in september) heet zo omdat de vloeddeuren die dag gesloten blijven en daardoor een prachtig rondje door de pittoreske stad gevaren kan worden zonder dat er geschut hoeft te worden. Honderden bootjes nemen eraan deel. Varend zie je de stad op een geheel andere manier dan wanneer je langs de grachten loopt. Overigens is het ook als toeschouwer natuurlijk leuk om mee te maken. De vaartocht wordt opgeluisterd door diverse live bands. - Voor een impressie zie de videoreportage van editie 2014.

- "De Zoutsloot in Harlingen vormt elk jaar weer het schitterende decor voor de zeer gezellige Zoutsloter Kerstmarkt. Het is volgens kenners de gezelligste en meest sfeervolle kerstmarkt van het Noorden. Ruim een week voor Kerstmis toveren bewoners hun huis om in kerstsfeer en verlichten prachtig hun gevels. In dit sprookjesachtige geheel passen de ruim 200 kraampjes met allerlei kerstproducten, kleding, delicatessen, kunst, parfums, streekproducten, nieuw en tweedehands goed, boeken, sieraden, speelgoed, kunst, antiek, curiosa, glaswerk, keramiek perfect. Op zoek naar cadeaus, accessoires en andere hebbedingen zul je verleid worden door de kruidige geur van Glühwein en kun je genieten van ambachtelijke lekkernijen als appelstrudel, poffertjes en Hemelse chocolademelk. Diverse goede doelen stands verwennen de inwendige mens.

Al slenterend langs de kraampjes om te proeven, te beleven en te kopen kun je kerstinspiratie opdoen en genieten van de o zo gezellige Zoutsloter Kerstmarkt sfeer. Diverse acts, koren en muzikanten dragen daar ook hun steentje aan bij. De Doopsgezinde gemeente en het gebouw van de Stedelijke Muziekvereniging zijn tijdens de kerstmarkt geopend voor een versnapering, te luisteren naar diverse koren, optredens en een eventuele sanitaire stop. Ook in het speciaal voor deze dag ingerichte kerstcafé de Glühweinstube kun je terecht voor een hapje en drankje en genieten van diverse optredens. Een bezoek aan de Zoutsloter Kerstmarkt staat in het teken van een dag volop genieten van dé gezelligste en meest sfeervolle kerstmarkt van het Noorden, sfeer proeven van nostalgie en ook nog eens de enige echte zeehavenstad van Friesland ontdekken. Harlingen dus!"

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

Zonnepont
"Zonnepont de Jonge Seun in Harlingen is in opdracht van Stichting Harlinger Heen & Weer gebouwd door de afdeling Maritieme Techniek van ROC Friese Poort. Op 7 juli 2017 werd ze te water gelaten. 12 Zonnepanelen op het dak en een tractie accupakket van 608 kg drijven een hele vaardag lang twee roerpropellers aan. Per roerpropeller zijn de stuwrichting en hoeveelheid vermogen afzonderlijk regelbaar en zo kan bovengemiddeld goed worden gemanoeuvreerd. Dat is belangrijk, want een pont vaart nu eenmaal kort rechtuit en er wordt vooral veel aangelegd en weggevaren. Draaien om de eigen as, varen op één motor zonder tegensturen, dwars wegvaren of aanleggen: het kan allemaal. De Jonge Seun reageert direct op stuuruitslagen en dat is handig in een drukke zeehaven met stroom en vaak veel wind. Jonge Seun? Harlingers staan bekend als seunen en ouwe seunen, vandaar de naam Jonge Seun voor deze moderne duurzame zonnepont. We varen in principe elke dag van eind april tot eind september, van 10 tot 17 uur. Je kunt met ons meevaren van steiger naar steiger, als de blauwe vlaggen gehesen zijn, bij de Sassteiger, de multifunctionele steiger bij het Badhuus en op de Zuiderpiersteiger, vlakbij het lichtschip."

Stadswandelingen
"Wandelend op verhaal komen onder leiding van een stadsgids in de historische havenstad Harlingen. Een stad die in de 13e eeuw stadsrechten kreeg. De stadswandelingen duren 1,5 á 2 uur en kunnen een thema meekrijgen. De duur van de wandeling kan worden aangepast aan de wensen van de groep bezoekers. Er zijn verschillende mogelijkheden om een wandeling door de stad te combineren met een rondvaart, een bedrijfsbezoek, een lunch of een diner. Wanneer je de stad per touringcar wilt bekijken is het mogelijk dat de stadsgids met je mee rijdt om tijdens de rit te verhalen over de stad.

Wie door Harlingen wandelt, loopt als het ware door een openluchtmuseum. In de binnenstad staan meer dan 500 monumentale panden. Zij herinneren aan de bloeiende economie uit het verleden.In het midden van de Voorstraat staat de 16e-eeuwse Raadhuistoren. Voor het in barokstijl gebouwde Stadhuis aan de Noorderhaven vind je de Raadhuisbrug; een van de 70 bruggen die de stad rijk is. Het pronkstuk onder de pakhuizen staat op de hoek van de Roepersteeg en de Noorderhaven, met een fraaie renaissance trapgevel. Overigens staan beide gevelwanden van de mooiste binnengetijdehaven van Nederland, de Noorderhaven, op de Rijksmonumentenlijst. Het Harlinger Stadsgidsenteam bestaat uit een 12-tal vrijwilligers die graag over hun stad willen vertellen en je willen laten zien hoe mooi het stratenpatroon zich manifesteert en hoe de fraaie panden zich voegen in het historische karakter van de enige Friese zeehavenstad. Wandelend op verhaal komen dus!"

Welkom!
"Grenzend aan het Werelderfgoed de Waddenzee is onz stad een stoere magneet voor wie houdt van wind en water. Maar nét zo aantrekkelijk voor liefhebbers van een roemrijk, nautisch verleden. Ga op ontdekkingsreis langs prachtige pakhuizen, bekijk de wonderschone gevels, struin langs levendige binnenhavens en door sfeervolle straatjes. Vind op de site 'Harlingen Welkom aan Zee' jouw inspiratie voor een bezoek aan Friesland haar enige zeehavenstad. Met dit merk zetten de gemeente, het Toeristisch Informatiepunt (TIP, voorheen VVV) en ondernemers de stad binnen en buiten de regio op de kaart. Zo vergroten we de aantrekkingskracht van onze mooie gemeente.

Hoe kun je als lokale ondernemer bijdragen aan een goede zichtbaarheid van de stad en jouw onderneming? Allereerst moedigen we je aan jouw bedrijf of evenement (mits toeristisch of recreatief interessant) aan te melden, zodat wij deze op onze website kunnen aanbieden. Daarnaast hopen wij jou en onze toeristen/bezoekers te enthousiasmeren met onze verhaallijnen Zeehelden en Schatkamers. Producten, accommodaties of arrangementen die deze verhalen kracht bij zetten, maken wij graag extra zichtbaar op de website. Denk bijvoorbeeld aan een speciaal zeeheldenmenu in je restaurant of een schatzoektocht (puzzeltocht) door de stad. Wij zijn ervan overtuigd dat de verhalen voldoende creativiteit zullen oproepen bij de Harlinger ondernemers. We kijken daarom met plezier uit naar jouw input. Voor vragen of hulp kun je altijd bij ons terecht."

De Willemshaven: altijd iets te beleven
Ooit was Harlingen de derde haven van Nederland, na Amsterdam en Rotterdam. Dat ‘ooit’ was twee eeuwen geleden. De gemeente vond het tijd worden om die positie een beetje te herstellen. Dat is volgens gedeputeerde Avine Fokkens goed te zien, zo stelde zij bij de feestelijke opening van de heringerichte haven in september 2019: "Er gebeurt hier ontzettend veel en het is hier erg mooi geworden. Daar mogen we trots op zijn." De stad is volgens haar een belangrijke toegangspoort tot de Waddenzee, "waar mensen niet alleen maar kunnen passeren, maar ook goed kunnen recreëren." "Tien jaar geleden was de Willemshaven een beetje de rafelrand van de stad. Een nutteloos gebied met een oud industrieel karakter", aldus wethouder Hein Kuiken in zijn openingswoord. Maar wél een plek die dicht tegen de mooie, historische binnenstad aan ligt. Een plek vol potentie, vonden gemeente en provincie. Samen knapten zij de keermuur op, evenals oude loodsen en het Entrepotgebouw, een oud pakhuis. Ook legden zij nieuwe bestrating en een nieuwe steiger aan, die meebeweegt met het tij. Daar kunnen ook grotere cruiseschepen aanmeren, die zorgen voor meer bezoekers in de stad.

In 2019 is bovendien het nieuwe Badhuus in gebruik genomen, een multifunctionele voorziening met onder meer openbare toiletten en een uitkijktoren. "Waar het ons vooral om te doen was: particuliere investeringen uitlokken", zegt Kuiken. Dat zou moeten leiden tot meer toeristen in Harlingen. En die ondernemers kwamen er. Zo vestigden onder andere Visrestaurant Vitamine Zee, Hotel de Trechter, het Zonnepontje en speciaalbierbrouwer Brouwdok zich in de haven. Ook kwamen er de afgelopen tijd meer evenementen, zoals festivals en markten. Karres en Brands landschapsarchitecten heeft het Havenplan voor de herinrichting van de haven ontworpen. Zij hebben dit plan gemaakt in samenwerking met Stadkwadraat, Boiten en Noordtij, in opdracht van de gemeente en de provincie Fryslân. Het Havenplan is onderdeel van het Friese Merenproject, waarbij watersportkernen en toegangspoorten in de provincie aantrekkelijker worden gemaakt. Het resultaat van dit alles: "Op de Willemshaven is altijd iets te beleven. Benieuwd naar wat er allemaal in en rondom de Willemshaven te zien en te doen is? Neem zelf een kijkje en laat je verrassen!"

- Natuurgebied Hegewiersterfjild.

- Het strand van Harlingen bestaat pas sinds 1997 en is gemaakt met zand afkomstig uit het - toen verdiepte - kanaal naar de zoutindustrie. Het strand is geschikt voor zwemmen, (kite)surfen en kanoën. Er is ook een vrij te gebruiken trailerhelling aanwezig.

- In 2010 is het Inrichtingsplan voor het gebiedsontwikkelingsproject Franekeradeel en Harlingen gereed gekomen. Het is opgesteld omdat in het gebied ten noorden en westen van Franeker de bodem daalt door de zout- en gaswinning. De kern van het plan is wateroverlast voorkomen door de afvoercapaciteit te vergroten. Dit is gebeurd door 70 kilometer sloten te verbreden en gemalen te vernieuwen. Daarnaast is ruimte gezocht voor tijdelijke waterberging op ongeveer 170 hectare landbouwgrond, is er (extra) drainage aangelegd en vindt er verziltingbestrijding plaats. Verder levert herverkaveling en het vergroten van het bouwblok van agrarische bedrijven een verbetering op voor de landbouwstructuur.

De natuur profiteert van de aanleg van natuurvriendelijke oevers en vispassages bij gemalen. Er komt onderzoek naar de oprichting van een Skriezekrite en de ontwikkeling van de kwelders. Op het gebied van landschap en cultuurhistorie gaat de aandacht onder andere uit naar laan- en erfbeplanting. De leefbaarheid moet een stimulans krijgen door verbetering van de verkeersveiligheid, aanleg van wandel- en vaarroutes en aanlegsteigers. Tot slot worden de mogelijkheden van verschillende vormen van duurzame energie in het gebied onderzocht, zoals biomassa, wind- en zonne-energie en aardwarmte. Het project is medio 2010 gestart en is als alles volgens plan is verlopen in 2017 gereedgekomen. Voor nadere informatie zie de site Gebiedsontwikkeling Franekeradeel - Harlingen.

Terug naar boven

Beeld

- Op de site Webcam Harlingen kun je met een 10-tal webcams verschillende locaties in de stad en in de havens live bekijken.

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Harlingen. - Nieuws van de gemeente op Facebook. - Nieuws van de gemeente op Twitter.

- Gemeentegids: - In de digitale gemeentegids vind je overzichten van de verenigingen, stichtingen en andere instellingen in de gemeente.

- Nieuws: - De in 1849 opgerichte Harlinger Courant bestaat ondanks alle digitale revoluties nog altijd, is ook van plan om het nog wel even vol te houden, en gaat daarom, zonder experimenten omdat daar nu eenmaal geen budget voor is bij een kleine krant, wel met de tijd mee.

- Nieuwssite m.b.t. Harlingen.

- Belangenorganisatie: - "Vanaf zomer 2020 wil Frisia Zout BV zout winnen van onder de Waddenzee, voor de haven van Harlingen. De grote bodemdalingsschotel die daardoor ontstaat geeft aan de rand, in de haven van de stad, nog altijd 2 cm bodemdaling. In 2014 verzoekt de heemkundevereniging de gemeenteraad om niet aan de zoutwinning mee te werken 'totdat onomstotelijk vaststaat dat die geen bedreiging kan vormen voor het monumentale Harlinger erfgoed.' Als die brief geen effect heeft, organiseert de vereniging een bijeenkomst met particuliere huiseigenaren, rentmeesters van kerken en plaatselijke, provinciale en landelijke erfgoedorganisaties.

Dat overleg leidt tot de oprichting van Stichting Bescherming Historisch Harlingen (SBHH). Doel van de stichting is alle soorten schade te voorkomen: materiële schade aan panden, maar ook emotionele en psychische schade, bedrijfsschade én imagoschade aan de stad als monumentenstad. Onze ambitie is in goed overleg met betrokken partijen tot oplossingen te komen, waarbij de veiligheid van de stad en zijn bewoners centraal staan. Momenteel is dus vooral de bodemdaling door zoutwinning een zorg. In de nabije toekomst zouden ook autonome bodemdaling, veranderingen van het waterpeil of bijvoorbeeld geothermie een punt van aandacht kunnen worden." Zie ook het artikel over de zoutwinning elders in dit hoofdstuk.

- Lezen / educatie: - "De Openbare Bibliotheek is gevestigd in een historisch pand, met een prachtige stadstuin midden in het centrum van de stad. Het gebouw en de tuin zijn gratis toegankelijk. De bibliotheek biedt gratis internet, beschikt over Wifi, en je kunt er actuele kranten en tijdschriften lezen. Natuurlijk kun je ook boeken en andere media lenen (hiervoor zijn verschillende lidmaatschapsvormen). Een bijzonder onderdeel is de Harlinger Collectie. Deze bevat onder andere jaargangen van 'Oud Harlingen', enkele interessante uitgaven over het leven van Hotze Schuil en de standaardwerken over Fries Aardewerk. Uiteraard zijn in de reguliere collectie ook titels van bekende Harlingers opgenomen, zoals Simon Vestdijk, Klaas Norel en G.J. Zwanenburg."

- Jeugd en jongeren: - "Waterscouting Caspar di Robles is een gezellige, actieve en ondernemende club in Harlingen voor kinderen vanaf 7 jaar. Wij bieden meiden en jongens elke week actie en plezier. En ondertussen leer je ook nog van alles! Voor de jongste kinderen organiseren we elke week een afwisselend en leerzaam programma. Oudere jeugdleden en jongeren krijgen de ruimte én de verantwoordelijkheden om zelf de activiteiten te organiseren die ze leuk vinden. Wie als vrijwilliger iets wil doen is óók van harte welkom. Misschien vind jij het geweldig om het beste uit kinderen te halen? Dan sta je het natuurlijk het liefst zaterdags voor een groep popelende jongens en meisjes. Of heb jij twee rechterhanden? Dan is beheer van ons clubgebouw of onderhoud van onze zeil- en motorboten misschien iets voor jou. Creatieveling? Zeilinstructeur? Organisatorische duizendpoot? Bij de Caspar kunnen we de meest uiteenlopende talenten gebruiken. Lijkt het je wat, dan vertellen we je graag meer."

- Peuterdans: - "Mijn naam is Lian Schoot ik ben een ervaren pedagogisch medewerkster. Ik richt mij met BeweegKriebels Peuterdans - in de gymzaal van OBS 't Wad in Harlingen - op het kind dat in ontwikkeling is. Een kind dat in een levensfase is waarin lopen, taal en denken zich ontwikkelen. Met de denk- en handelswijze, de bewegingstaal van de peuters, ga ik aan de slag. Tijdens de dans-/beweeglessen staat de verbeelding centraal. Het biedt ruimte voor een peuter om te reageren op het dansverhaal. Een divers gebruik van muziek en attributen maakt de beleving van de dansles af. De dansles biedt herhaling. Door veel herhaling leert een kind nieuwe bewegingen. Het kind gaat zijn lichaam ontdekken, verbetert de motoriek en eventuele taalachterstand wordt verbeterd. Taal en beweging zijn met elkaar verweven. Peuterdans is voor kinderen vanaf 18 maanden t/m 4 jaar. Wat belangrijk is bij peuter- en kleuterdans dat kinderen op een ontspannen manier leren zonder dat ze het door hebben. Voor ouders is het ook leuk; even een uur geen telefoon of internet. Niet afgeleid kunnen worden, maar samen met je kind ondernemen!"

- Muziek: - "Stedelijke Muziekvereniging Harlingen is opgericht in 1876. Ooit een fanfare, maar in de jaren '80 overgegaan naar harmoniebezetting. Een groot aantal jaren voorzien van drumband, trompetterkorps en majorettes, die vele successen hebben geboekt. Tegenwoordig is enkel het harmonieorkest hier nog van over. Met ruim 30 enthousiaste leden wordt er iedere maandagavond gerepeteerd in het gebouw op Hoogstraat 55 en worden door het jaar heen diverse evenementen in de stad opgeluisterd."

- "Al vanaf de leeftijd van 6 jaar kun je bij Muziekvereniging Hosanna Harlingen starten met AMV (Algemene Muzikale Vorming). Hier leer je op speelse wijze met muziek om te gaan door middel van het bespelen van verschillende instrumenten of met dans bij de Colorguards. De Jeugdband van Hosanna is een groep vol enthousiaste kinderen in de leeftijd tot ongeveer 16 jaar. De Showband van Hosanna is helaas wat aan het uitdunnen, hierdoor doen zij tegenwoordig alleen straatoptredens. Wil je ons versterken, kijk dan voor meer informatie onder het kopje Showband. Bij de Cadet Guards worden de beginselen op de vlag aangeleerd. Bij de Junior Guards worden deze beginselen met de vlag uitgebreid. Daarnaast komt het wapen aan bod. Hierbij moet je denken aan de rifle en de sabel. Ook leren ze hierbij verschillende nieuwe technieken en draaien, die in de show kunnen worden toegepast. Deze show wordt tijdens het winterguard seizoen en de jaarlijkse uitvoering uitgevoerd. Daarnaast doen de meiden ook mee aan straatoptredens."

- "Zeemanskoor De Skúmkoppen is in 1994 opgericht in de havenstad Harlingen. Het koor is begonnen met 16 leden en een dirigent rond het biljart van een plaatselijk café. In de loop der jaren is het koor uitgegroeid tot een vereniging met circa 55 koorleden. De leden komen niet alleen uit de stad zelf maar uit Franeker, Wommels, Sneek, Bolsward en Makkum, oftewel uit de gehele Noordwesthoek van Friesland. Spontaniteit en plezier in het zingen zijn de belangrijkste kenmerken van ons koor. Het koor wordt begeleid door drie accordeonisten en een violist. De muzikale leiding is in handen van dirigent Sjoerd de Boer."

- Zoutwinning: - Een paar kilometer voor de kust van de stad wordt van 2020 tot 2050 zout uit de zee gehaald. Het bedrijf Frisia Zout verwacht er veel van, maar omwonenden zijn bang voor verzakking. Frisia en vertegenwoordigers van bezorgde burgers hebben in maart 2019 een convenant getekend over toezicht op de effecten van de zoutboringen. Verontruste inwoners hebben Stichting Bescherming Historisch Harlingen (SBHH) opgericht - waarvoor zie het kopje Belangenorganisatie hierboven - en onderhandelden een jaar met Frisia over een systeem dat de trillingen en bodemdaling door de zoutwinning zou kunnen vastleggen.

Het resultaat is de aanleg van een extra meetnetwerk van trilmeters in de stad, die uiterst nauwkeurig meten wat er onder de grond gebeurt. Niet alleen bodemdaling door zoutwinning is ermee te constateren, maar ook of er scheefstand dreigt of effecten van droogte. Het toezicht is in handen van het onafhankelijke Staatstoezicht op de Mijnen. De zoutwinning wordt verminderd of stopt als de bodem teveel daalt of de natuur in en rond de Waddenzee wordt aangetast. Hiervoor voert Frisia een monitoringsprogramma uit. Het Ministerie van Economische Zaken is blij met de ontwikkelingen en noemt het een voorbeeld van goede samenwerking bij delfstofwinning.

In dit kader is ook afgesproken dat er een 'nulmeting' zou worden uitgevoerd, oftwel metingen van bestaande situaties, om eventuele latere veranderingen daarin meetbaar te maken. De Auditcommissie Zoutwinning Waddenzee heeft de nulmeting voor de zoutwinning door Frisia beoordeeld en in augustus 2020 geconcludeerd dat deze van goede kwaliteit is. Het is een goed startpunt om de ontwikkelingen in de Waddenzee op dit gebied te volgen, aldus de Auditcommissie. Ministers Wiebes van Economische zaken en Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit hadden de Auditcommissie om advies gevraagd over de nulmeting.

De afgelopen jaren is de nulmeting verbeterd. Frisia gaat de meetaanpak van droogvallende wadplaten nog verder verbeteren. Ook de monitoring van de natuur wordt nog aangepast, door het toevoegen van andere, al getelde, vogelsoorten. Hiermee ontstaat een beter beeld van trends en natuurlijke variatie in het gebied. Rekening houdend met deze verbeteringen vindt de Auditcommissie dat er een goed en samenhangend beeld van de natuurlijke ontwikkelingen in het gebied ontstaat en daarmee een goed startpunt voor de monitoring in de winningsfase van de zoutwinning bij Harlingen. Voor nadere informatie zie het Advies Auditcommissie over de nulmeting en het meetjaar 2019 Zoutwinning Waddenzee. (bron: Auditcommissie Zoutwinning Waddenzee)

- Veiligheid: - Nieuws van de wijkagenten Harlingen op Facebook.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Harlingen en - idem RK.

Reacties

(4)

Jullie hebben Koningsbuurt in Harlingen niet opgenomen als buurtschap, terwijl deze ter plekke met aparte borden wordt aangeduid. Is dit met een reden gedaan?

Edit 28-8-2020: aanvankelijk had ik de Koningsbuurt niet opgenomen als aparte pagina, omdat het tegenwoordig binnen de bebouwde kom van de stad Harlingen ligt. Maar het ligt tegelijkertijd toch nog wel zodanig geïsoleerd van de eigenlijke stad, dat het nog altijd wel als buurtschap kan worden beschouwd. Ik heb er daarom onder https://www.plaatsengids.nl/koningsbuurt alsnog een pagina voor aangemaakt.
M.vr.gr, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Op de toeristische website 'Harlingen Welkom aan Zee' vind je alle relevante informatie voor een bezoek aan deze stad. Wellicht interessant om te vermelden?

Dank voor uw tip! Dat is zeker een nuttige site om te vermelden. Ik heb hem toegevoegd in het hoofdstuk Landschap etc.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen