Midlaren

Plaats
Dorp
Tynaarlo
Drenthe

Midlaren

Terug naar boven

Status

Midlaren is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Tynaarlo. T/m 1997 gemeente Zuidlaren.

Terug naar boven

Naam

In het Drents
Midlaoren.

Oudere vermeldingen
1298-1304 Middelare, 1323 en 1781 Midlaren, 1546 Middtlaren, 1550 Midtlaren, 1564 Myddelaren.

Naamsverklaring
De plaats is genoemd naar de ligging midden tussen Noordlaren en Zuidlaren. In de 12e eeuw wordt reeds gesproken over de tribus Laribus 'de drie Laren'. Laren is datief meervoud met plaatsaanduidende functie van laar 'intensief benut bos, bosweide'. De plaatsnaam Westlaren is een recente naamgeving.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Midlaren ligt ZW van het Zuidlaardermeer en O van de A28 en ligt verder WZW van het dorp De Groeve, N van het dorp Zuidlaren, NO van het dorp Tynaarlo, OZO van het tweelingdorp Yde-De Punt en ZO van de dorpen Noordlaren, Glimmen, Onnen en Haren.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat het dorp Midlaren 12 huizen met 73 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 140 huizen met ca. 350 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- De lagere school van Midlaren moest in 1983 na een bestaan van 75 jaar sluiten. Hoe dat zit, kun je lezen in de laatse schoolkrant. Het komt er op neer dat de school net 1 leerling tekort kwam voor een tweemansschool, waardoor het een eenmansschool zou worden, wat voor een aantal ouders reden was hun kind naar een andere school te sturen, waardoor een sneeuwbaleffect optrad; andere ouders vonden daardoor dat de groep te klein werd voor een goed functioneren van hun kind, waardoor aan het eind van het schooljaar nog slechts 3 kinderen resteerden...

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Midlaren heeft 7 rijksmonumenten, zijnde drie terreinen met grafheuvels resp. een grafveld, een terrein met de hunebedden D3 en D4 bij Schutsweg 42, de krimpenboerderij uit ca. 1865 op Groningerstraat 54, de keuterboerderij met veldschuur uit ca. 1900 op Schutsweg 40, en de keuterboerderij met schuur en stookhut uit ca. 1900 op Schutsweg 42.

- Hunebed D3 en hunebed D4 liggen op de Steenakkers aan de Schutsweg ten zuiden van Midlaren. Samen worden ze de Hunenborg genoemd. De hunebedden liggen wat verscholen tussen twee eveneens rijksmonumentale oude boerderijtjes (keuterijtjes) (hiusnrs. 40 en 42). De hunebedden zijn begroeid met korstmossen.

- De rijksmonumentale boerderij van het krimpentype op Groningerstraat 54 dateert uit ca. 1865 en is fraai gelegen op de kruising van de Groningerstraat en de Tolhuisweg, deel uitmakend van de oorspronkelijke agrarische structuur. De boerderij is van cultuur-, architectuurhistorisch en stedebouwkundig belang: als karakteristiek voor de oorspronkelijke agrarische structuur; vanwege de beeldbepalende ligging aan de kruising; vanwege de bijzondere detaillering; vanwege de gaafheid.

- De rijksmonumentale keuterboerderij uit ca. 1900 op Schutsweg 40, met mogelijk iets jongere veldschuur, ligt op ruime afstand van de openbare weg. Het erf wordt aan de voorzijde afgesloten door een (haakvormige) haag, waarachter een kleine appelhof is gelegen. Samen met de eveneens rijksmonumentale keuterij op Schutsweg 42 en de als archeologisch monument beschermde hunebedden D3 en D4, vormt het een cultuurhistorisch bijzonder ensemble dat is gelegen in een landschappelijk bijzonder gebied dat is gelegen aan de rand van het Belvedere-gebied Eelde-Paterswolde. Mogelijk in de jaren veertig van de 20e eeuw is de boerderij verlengd, bij welke gelegenheid de nok ter plaatse van de deel enigszins omhoog is gebracht. De later aan de achterzijde aangebouwde varkensschuur wordt wegens het ontbreken van monumentale waarde niet beschermd.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Knapzakroute Midlaren (wandelroute, 13 km) is eventueel in 2 delen 'op te knippen'. Over de uitgestrekte esgronden rond het dorp en buurdorp Noordlaren wandel je naar de beslotenheid van de Kerkduinen, het Noordlaarderbos en natuurgebied De Vijftig Bunder. Voorbij het Noordlaarderbos bereik je de groenlanden langs de Drentsche Aa. Tussen Zuidlaardermeer en Drentsche Aa is de ‘landengte’ bij Midlaren niet meer dan zo’n drie kilometer breed. De Hondsrug is hier op z’n smalst. Uiteindelijk komt hij in Groningen in de Herestraat uit.

- In natuurgebied Vijftig Bunder bij Midlaren is in 2017 ca. 8 hectare bos gekapt om plaats te maken voor heide. Daarvoor is ook de bovenlaag van de grond verwijderd. Voorheen was Vijftig Bunder ook al een gebied met voornamelijk heide, maar de laatste jaren was het gebied vol gegroeid met voornamelijk eikenbomen. De nabije omgeving maakte zich sterk voor het herstel van de heide en heeft daartoe een gebiedsfonds opgezet. Uit dat fonds is een deel van het project gefinancierd. De archeologische waarden in Vijftig Bunder zullen na het herstel van de heide weer beter zichtbaar zijn. Uiteraard is tijdens de bomenkap rekening gehouden met de archeologische waarden, zoals de celtic fields en de tankgracht uit de Tweede Wereldoorlog.

"Op de plekken waar in 2018 het natuurlijk ontstane bos in natuurgebied Vijftig Bunder bij Midlaren is gekapt, is in 2020 het achtergebleven strooisel verwijderd. Vaak ging het om een dun laagje van enkele centimeters. Na het verwijderen van het strooisel ligt het terrein er aanvankelijk kaal en open bij. Uiteindelijk zal zich op de Vijftig Bunder een schrale vegetatie met heide ontwikkelen zoals ook in het verleden het geval is geweest. Om dit proces te versnellen en te helpen onderzoekt Natuurmonumenten of er maaisel met daarin zaden van een vitaal heidegebied zoals het Dwingelderveld uitgestrooid kan worden. Aan de noordzijde van het gebied van de Vijftig Bunder en Tolhuisweg, het zogeheten landje van Malle Marie, ligt een mooi voorbeeld. Hier is enkele jaren geleden de voedselrijke bovenlaag verwijderd ten behoeve van de heide. Inmiddels heeft zich op dit stuk aan de zuidzijde van het Noordlaarderbos al een prachtig heideveld ontwikkeld.

Verzuring en voorkomen ontwikkeling bosrijk gebied. Er is inmiddels op de Vijftig Bunder eveneens gekeken naar de bodemchemie van het gebied. Hieruit blijkt dat de bodem behoorlijk is verzuurd, mede ontstaan door de enorme stikstofdepositie in het ruime gebied om de Vijftig Bunder en het Noordlaarderbos. Om deze verzuring verder tegen te gaan zal het terrein worden bekalkt. Dit zal na afronding van de grondwerkzaamheden worden uitgevoerd. Op de oude heidekern van de Vijftig Bunder bij Midlaren zulen op diverse plaatsen in het gebied delen worden geplagd. In het bijzonder op die gebieden en plekken die gevoeliger zijn voor verruiging met braam en berkenbos. Dit om te voorkomen dat de Vijftig Bunder snel weer ontwikkelt naar een bosrijk gebied zoals het in de afgelopen decennia is geweest. Daarmee zou de ontwikkeling van heidegebied teniet worden gedaan. Het gaat bij het plaggen om een dun laagje van materiaal van de bodemstructuur. In de afgelopen jaren hebben verschillende soorten runderen in het gebied begraast. Het beheer met koeien en schapen zal in de komende maanden worden geevalueerd. Dit kan mogelijk leiden tot een aangepaste begrazing van het gebied dat beter past in de nieuwe structuur van het terrein. Dankzij ondersteuning van particulieren, leden van Natuurmonumenten en sponsoren is deze ontwikkeling in gang gezet." (bron: Natuurmonumenten, oktober 2020)

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Midlaren (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Midlaren.

- Nieuws: - Nieuws uit Midlaren op Facebook.

- Dorpskrant 't Midlaarder Kabinet (1x per kwartaal) is via de link ook online te lezen (ook oudere nummers, vanaf nummer 1 in 1987!). Ook de schoolkranten van 1965 t/m de sluiting van de school van Midlaren in 1983 kun je er teruglezen. Mensen die hier nog op school hebben gezeten of hier hebben gewoond, kunnen hierdoor op hun gemak nog eens 50 jaar dorpsgeschiedenis teruglezen. Onze complimenten voor Roos Renting, die deze noeste scan-arbeid heeft verricht en daar ongetwijfeld vele inwoners en oud-inwoners een groot plezier mee doet!

- Belangenvereniging: - Dorpsbelangen Midlaren is een vereniging waar inwoners en oud-inwoners lid van kunnen worden. De contributie bedraagt € 7,50 per jaar. Dorpsbelangen komt op voor de belangen van het dorp en zijn inwoners. Dorpsbelangen wordt door de gemeente betrokken bij de ontwikkeling van plannen die voor het dorp en zijn inwoners van belang zijn. Als het nodig is kaart Dorpsbelangen ook zelf zaken als bijvoorbeeld verkeersveiligheid, onderhoud van wegen en natuur en behoud van het Midlaarder erfgoed bij de gemeente aan.

Reactie toevoegen