Status

- Stiens is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Leeuwarden. T/m 2017 gemeente Leeuwarderadeel. Het was de hoofdplaats van de gemeente Leeuwarderadeel.

- Onder het dorp Stiens vallen ook de buurtschappen Hoarne, Swaerd (of Swaerderterp), Tichelwurk, Truerd en Vrouwbuurtstermolen (deels) en een klein stukje (3 huizen) van de buurtschap Bartlehiem. Dit zijn 6 buurtschappen in totaal.

Ligging

Stiens ligt NNW van Leeuwarden.

Statistische gegevens

In 1840 heeft Stiens 208 huizen met 1.617 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 3.000 huizen met ca. 7.500 inwoners.

Recente ontwikkelingen

- De gemeente Leeuwarderadeel heeft in 2017 de mogelijkheden voor herbestemming van het gemeentehuis in Stiens onderzocht, dat per 1 januari 2018 leeg is gekomen. De gemeente is dan immers gefuseerd met de gemeente Leeuwarden. Er zijn door inwoners en organisaties diverse plannen en ideeën ingediend, bijvoorbeeld voor het onder één dak onderbrengen van de basisscholen plus kinderopvang, voor een grand café met zorgwoningen, of een horecavoorziening in combinatie met appartementen. De ideeën zijn door de gemeente getoetst op haalbaarheid, toekomstbestendigheid en bijdrage aan de levendigheid van het centrum. In september 2017 zijn de plannen gepresenteerd aan de inwoners. De ideeën plus de uitkomst van die avond zijn kenbaar gemaakt aan de gemeente Leeuwarden, die het verder gaat oppakken en uitwerken.

- De Provincialeweg N357 Leeuwarden - Stiens is in 2017 heringericht. De weg heeft een nieuwe asfaltlaag gekregen, betere aansluitingen met de zijwegen en als 'kers op de taart' een nieuwe ovonde bij de Menno van Coehoornwei.

Bezienswaardigheden

- Stiens heeft 7 rijksmonumenten.

- Slagdijkstermolen.

- Korenmolen De Hoop.

- Steenhuistermolen.

- Kleine Molen of Binnema Molen.

- In 2012 bezoeken Willem en Trudy van Riemsdijk uit Wageningen het dorp Stiens. Ze maken een tocht door Fryslân op zoek naar stinzenplanten. Ze weten dat op de begraafplaats in het dorp veel stinzenplanten groeien zoals Winterakonieten, Sneeuwklokjes en Holwortel. Bij het parkeren van de auto ontdekken ze een bijzondere tuin met veel stinzenplanten. Deze tuin blijkt te horen bij een voorheen dokterswoning op Smelbrêge 6, die te koop staat. Nieuwsgierig geworden regelen ze dat ze het huis kunnen zien, en zo ook de tuin. Beide blijken zwaar aan onderhoud toe. Het huis blijkt een rijksmonument en ook de tuin is bijzonder. Het blijkt een 19e-eeuwse tuin naar ontwerp van de befaamde tuinarchitect Gerrit Vlaskamp. Na overleg met Stichting Monumentenzorg Leeuwarderadeel, die zich ook om de tuin heeft bekommerd en een fraai boekje heeft samengesteld, raken ze nog enthousiaster. Willem en Trudy zijn beiden met pensioen en zien de restauratie van het huis en het herstel van de tuin met zorg voor de stinzenplanten als een mooie uitdaging. Ze besluiten tot koop over te gaan. Het huis hebben ze laten restaureren en de tuin doen ze zo veel mogelijk zelf. Alleen het bomenonderhoud besteden ze uit.

- Het oude loodsje op Smelbrêge 9 in Stiens staat in de volksmond bekend als het ‘kaaspakhûs’, kortweg ‘pakhûs’, naar een van de functies die het vroeger heeft gehad. Willem en Trudy van Riemsdijk, van de hierboven beschreven voormalige dokterwoning, besluiten in 2014 ook dit pand aan te kopen en het een 'zinvolle herbestemming' te geven. Het pakhûs heeft weer de naam Pakhûs SOLO gekregen. Op de gevel werd indertijd namelijk duidelijk zichtbaar reclame gemaakt voor het merk SOLO. Het gaat hier om een fabriek die margarine maakte, een product dat in die tijd in opkomst kwam. In 1869 was de margarine uitgevonden in Frankrijk. De eerste margarinefabriek is in 1871 opgericht door Anton Jurgens in Oss. Het merk SOLO behoorde tot de firma Jurgens. Na diverse fusies in latere jaren werd het onderdeel van het huidige Unilever concern. De firma Unilever heeft toestemming gegeven om de naam en het logo te hergebruiken in een nieuw jasje. Men sprak waardering uit voor het op deze manier met zorg bewaren en levend houden van erfgoed en was zeer blij met het initiatief van Willem en Trudy.

In Pakhûs SOLO worden op non-profit basis culturele activiteiten ontwikkeld. Zo worden er kleine tentoonstellingen georganiseerd die bijvoorbeeld te maken hebben met het Doktershûs en de bijbehorende tuin, of de geschiedenis van Stiens. Ze kunnen ook gaan over stinzenflora, de apotheek en de artsenijgewassen of de bijzondere monumentale elementen in het pand zoals de schilderingen in de gang, het behang of andere typische elementen in het neoclassicistische huis. Lezingen maken ook deel uit van het programma. Een belangrijk aandachtspunt in Pakhûs SOLO zijn ook kleinschalige concertjes, waarin onder andere jonge talentvolle musici de kans krijgen op te treden. Het repertoire zal variëren van oude muziek tot modern klassiek en vaak ook een combinatie zijn van beide.

Willem en Trudy willen de interesse voor deze muziek stimuleren bij de jeugd en daarom is de toegangsprijs voor personen beneden de 18 jaar sterk gereduceerd. Ze wisten dat ze dit alles niet alleen voor elkaar zouden kunnen krijgen en deden bij het begin van de verbouwing een oproep middels een spandoek op de bouwhekken. Binnen enkele maanden hebben zich 10 enthousiaste vrijwilligers aangemeld om hen te helpen. Dankzij deze warme ondersteuning durven zij het aan om deze voor het dorp nieuwe activiteiten te ontwikkelen. Willem en Trudy houden niet van half werk; op hun site Stinze Stiens hebben ze de geschiedenis van de voormalige dokterswoning, de bijzondere tuin, het pakhûs en ook van het dorp in bredere zin, uitvoerig in tekst en beeld gedocumenteerd. Op hun site vind je tientallen zeer lezenswaardige artikelen voor wie in dit soort materies geïnteresseerd is.

Jaarlijkse evenementen

- Kermis Stiens (gedurende 4 dagen in juni).

- "Na de onvergetelijke edities van 2016 en 2017, wordt op zaterdag 27 oktober 2018 voor de 3e keer Oktoberfest Stiens georganiseerd. Dit van oorsprong Duitse bierfestival staat bol van de tradities. Feesttent, biertafel, live-muziek, bratwurst, lederhosen en dirndl zijn ingrediënten die een onvergetelijke avond garanderen. Natuurlijk staan behalve bier en bratwurst ook wijn, fris, koffie etc. op de menukaart. De muzikale omlijsting wordt wederom verzorgd door Willem. Vooraanmelding verplicht. Je kunt losse kaarten kopen, en je kunt ook een hele (8-persoons) tafel reserveren. Dresscode: Oktoberfest. Let op: minimumleeftijd 18 jaar."

- Als het in de winter hard genoeg vriest, kun je schaatsen op de ijsbaan van Koninklijke IJsclub Stiens.

Landschap, natuur en recreatie

- Kinderboerderij Doniastate ligt in de buurtschap Truerd en wordt daarom aldaar beschreven.

- Bijna een derde deel van het bos bij Stiens is in november 2017 gekapt. De 3.000 tot 4.000 essen waren geïnfecteerd door essentaksterfte. De kap van een gedeelte van het bos is het begin van een grootschalige aanpak van aangetaste essen door Staatsbosbeheer in het noorwesten van Fryslân. Het bosje bij Stiens is het enige bos waar zo’n groot deel van de essen er zo slecht aan toe was dat er een heel perceel gekapt is. Bij de andere delen kan Staatsbosbeheer selectief te werk gaan. Daar worden alleen de bomen aangepakt die langs paden of wegen staan en bij omvallen een gevaar voor mensen of het verkeer vormen. In de hele provincie Fryslân staan ruim 500.000 essen. Van de ca. 650 ha bos die Staatsbosbeheer in de provincie heeft, bestaat de helft uit essen. Ongeveer 80% van die essen is door de essentaksterfte aangetast.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Stiens, met laagsteprijsgarantie!

Beeld

- Oude foto's, ansichtkaarten e.d. van Stiens op Facebook.

Links

- Nieuws: - Nieuws van de ondernemers in het centrum van Stiens op Facebook.

- Onderwijs en kinderopvang: - Basisschool De Twilling.

- "Het iNNOVATORIUM in Stiens is een initiatief van Elan Onderwijsgroep. In deze ruimte staat werken aan de vaardigheden van de 21e eeuw centraal. Onze maatschappij verandert door technologie en digitalisering van een industriële naar een kennis- en netwerksamenleving. Gevolg is bijvoorbeeld dat meer mensenwerk wordt gedaan door machines. En bij steeds meer werk worden computers en ICT gebruikt. Werk verandert, functies veranderen. Jongeren hebben 21e-eeuwse vaardigheden nodig om hierop voorbereid te zijn. Het iNNOVATORIUM biedt schoolteams de gelegenheid om een op maat gemaakt programma voor de eigen school samen te stellen onder leiding van een iNNOVATORIUM medewerker. Een teambezoek is de ideale start om de mogelijkheden van het iNNOVATORIUM te leren kennen. Een teambezoek start met een korte introductie, waarna het team zelf aan de slag gaat in het iNNOVATORIUM. De bijeenkomst wordt afgesloten met het opstellen van een actieplan voor de verschillende leerkrachten of de hele school. In het iNNOVATORIUM staat innovatie centraal. Er worden verschillende lesprogramma's aangeboden. Deze programma's zijn geschikt voor leerlingen van alle groepen. De programma's kunnen na een bezoek op de eigen school in praktijk worden gebracht."

- Muziek: - Shantykoor Bluswater uit Stiens heeft ca. 35 enthousiaste leden. Het koor, dat in 1998 is opgericht binnen het brandweerkorps van Leeuwarderadeel, wordt ondersteund door 2 accordeonisten, een trekharmonicaspeler en een gitarist. Het repertoire is zeer divers en omvat shanty's, seasongs, evergreens en een aantal Friese liedjes. Het koor treedt regelmatig op o.a. bij bedrijven, verzorgingscentra, jubilea, openingen en festivals.

- Takostu is een muziekvereniging bestaande uit meer dan 100 leden (en nog altijd groeiende), verdeeld over een Showband, Jeugdband en Kidskorps. Takostu is opgericht in 1995 na een afscheiding van muziekvereniging Studio. Dat verklaart ook de bijzondere naam Takostu, wat een afkorting is van de oude naam: TAmboerKOrps STUdio. Om muziek maken door de jeugd te stimuleren, geeft Takostu het eerste jaar geheel gratis muzieklessen aan jeugd vanaf 7 jaar. De lessen worden verzorgd door (oud-)leden van de showband van Takostu. Tijdens dit eerste jaar maken de kinderen kennis met het Kidskorps. Hier leren ze muziek maken en marcheren. Vervolgens gaan ze naar de Jeugdband die meer en meer optredens verzorgt binnen Nederland. Na een aantal jaar in de Jeugdband is de volgende stap de overgang naar de Showband.

De Showband verzorgt optredens in binnen- en buitenland zoals: België, Frankrijk, Spanje, Duitsland en Rusland. In 2013 heeft de Showband van Takostu voor de 4e keer deelgenomen aan het Wereld Muziek Concours in Kerkrade. Op het onderdeel 'marsparade' behaalde de showband uit Stiens de 3e plaats op de wereldranglijst in de hoogste divisie. De Kultuerried van de gemeente Leeuwarderadeel waardeert de inzet en prestaties van de vereniging en heeft in 2014 aan Takostu de Masterpriis foar de Kultuer yn Ljouwerteradiel toegekend.

- Sport: - Voetbalvereniging S.C. Stiens.

- Keatsclub KC De Boer bestaat sinds 1894 en heeft een rijke historie. Vele prijzen zijn er gewonnen op de Freule, PC en Bondspartijen.

- "ZV Middelsé is al decennia een begrip in Stiens en omstreken. Wij bieden jong en oud de mogelijkheid om te zwemmen en te waterpoloën. Zowel recreatief als in wedstrijdverband. Bij ons kunnen de volgende doelgroepen terecht: Alle kinderen die hun A diploma hebben; Wedstrijdzwemmers; Triathleten; Jeugdige waterpoloërs vanaf 7 jaar; Heren waterpoloërs; Dames waterpoloërs; Recreanten (jeugd en volwassenen); Volwassenen die de borstcrawl willen leren. Elke belangstellende mag drie keer gratis mee trainen! Je bent al lid voor € 30 per kwartaal. Kom dus gerust eens langs bij een van de zwem- of waterpolotrainingen."

- Gymnastiekvereniging SGC (= Stienser Gymnastiek Combinatie) is in 2010 ontstaan uit een fusie tussen "Wez Warber" en "Friso". Wez Warber is ontstaan in 1962 door een naamswijziging van de vereniging Altiid Warber. Friso heeft haar oorsprong in 1920. Beide verenigingen kenden al veel onderlinge samenwerking en dit heeft uiteindelijk in 2010 geleid tot de fusie. De vereniging heeft ca. 180 leden, ongeveer gelijk verdeeld over jeugd en senioren. De vereniging biedt naast gymnastiek en turnen ook acro, springen en volleybal voor jong en ouder en op elk niveau.

- Zorg: - Petterhústerstate in Stiens, onderdeel van zorginstelling Palet, met 28 bewoners, is in 2016 uitgeroepen tot het ‘meest energie-opwekkende zorggebouw voor ouderen in Nederland'. Energie-opwekkend moet in dit verband vooral worden uitgelegd als een omgeving die stimulerend is voor de bewoners. De bijzondere inrichting (geen gangen om te verdwalen, veel licht) en vergaande energiebesparende maatregelen wogen zwaar. De wedstrijd was georganiseerd door De Nieuwe Draai, een digitaal platform van adviesbureau Draaijer en Partners.

- In het voormalige Groene Kruis-gebouw van Stiens is tegenwoordig Doarpshiem gevestigd, een kleinschalige woonvorm waar 24-uurs zorg wordt geboden door gekwalificeerd en betrokken personeel. Het hebben of verkrijgen van een ZZP indicatie van vier of hoger is vereist om voor een appartement in aanmerking te komen. Doarpshiem telt in totaal 9 appartementen. De appartementen zijn zowel geschikt voor individuele bewoning als voor echtparen.

- Zorginstelling Talant heeft in Stiens een hele reeks locaties, voor verschillende doelgroepen. Tik op de pagina onder de link deze plaatsnaam in in de zoekfunctie en je krijgt ze allemaal te zien. Bij Talant Stiens werken gemiddeld 7 cliënten op de catering en 4 op de receptie. Zij verzorgen voor 4 woningen 1x per week een maaltijd en zorgen voor de post voor de medewerkers van het hoofdgebouw. Ook zorgen ze er voor dat het gebouw schoon blijft. Op hun Facebookpagina onder de link laten ze iedere week zien wat voor lekkere gerechten ze hebben gemaakt.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Stiens.