Buurtschap Kerkeinde bij Sleeuwijk heeft maar 1 rijksmonument, maar wel een bijzonder fraaie; het oorspronkelijk 16e-eeuwse Oude Kerkje.
- Kerkeinde is een buurtschap in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en daarbinnen in de streek Land van Heusden en Altena, gemeente Altena. T/m 30-9-1950 gemeente De Werken en Sleeuwijk. Per 1-10-1950 over naar gemeente Werkendam, in 2019 over naar gemeente Altena.
- De buurtschap Kerkeinde valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Sleeuwijk.
- De buurtschap Kerkeinde heeft geen plaatsnaamborden, zodat je slechts aan de gelijknamige straatnaambordjes kunt zien dat je er bent aangekomen, met de kanttekening dat de buurtschap slechts een deel van deze weg betreft (wat onder Ligging gepreciseerd wordt).
Terug naar bovenOudere vermeldingen
1840 Kerkeind van Sleeuwijk, 1899 Kerkeinden.
Naamsverklaring
Samenstelling van kerk 'bedehuis' en (aanvankelijk het meervoud van) eind 'rand, uiteinde, plaats waar iets ophoudt'.(1) Dit was het 'uiteinde' waar de kerk van Sleeuwijk stond.
De buurtschap Kerkeinde ligt rond de gelijknamige weg (het gedeelte van deze weg O van huisnummer 36) en rond de weg Kooikamp (het gedeelte van deze weg N van huisnummer 9a). De buurtschap ligt aan weerszijden van de A27 (maar voornamelijk W daarvan), direct NW van het dorp Sleeuwijk, aan de Z oever van de rivier de Boven-Merwede, NO van het dorp Werkendam en het Nationaal Park De Biesbosch, ZW van de stad Gorinchem, ZZO van het dorp Schelluinen, O van het dorp Hardinxveld-Giessendam en NNO van het dorp Nieuwendijk.
Terug naar bovenIn 1840 omvat buurtschap Kerkeinde 62 huizen met 391 inwoners. Tegenwoordig omvat de buurtschap ca. 45 huizen met ca. 100 inwoners.
Terug naar bovenVroeger was het Kerkeinde - vanwege de kerk - de dorps'kern' van Sleeuwijk, hoewel het nooit meer dan een lintbebouwing is geweest. De huidige dorpskern van Sleeuwijk O hiervan is pas na de Tweede Wereldoorlog onstaan, in de 'oksel' van de omringende buurtschappen Hoekeinde en 't Zand.
Terug naar boven- Buurtschap Kerkeinde heeft 1 rijksmonument, zijnde de voormalige Hervormde zaalkerk van Sleeuwijk (huisnr. 31) uit oorspronkelijk 1555 (met latere uitbreidingen), met gemeentelijke begraafplaats achter de kerk. Deze kerk wordt tegenwoordig het Oude Kerkje genoemd. De oorspronkelijke 16e-eeuwse kapel moet een eenvoudig zaalkerkje zijn geweest. Toen in 1589 de Merwededijk door de Geuzen werd doorgestoken, werd dit kerkje zwaar beschadigd. Het kwam in handen van de Hervormden en er werden herstelwerkzaamheden uitgevoerd. Terwijl er reeds een 3/8 koorsluiting bestond is een dergelijke sluiting in 1613-1614 ook aan de westzijde toegevoegd. Als zodanig kan het kerkje als een voorbeeld van vroege protestantse kerkenbouw worden beschouwd. In 1856 is bepleistering aangebracht, evenals een tongewelf en trekbalken. Tussen 1902 en 1910 is een aantal wijzigingen uit 1856 weer ongedaan gemaakt, maar tongewelf en trekbalken zijn gehandhaafd. Later zijn nog enkele aanbouwen aangebracht, maar het merendeel van het muurwerk is nog 16e- en 17e-eeuws.
Het orgel is in 1962 gebouwd door de firma H.J. Vierdag te Enschede. Nadat het achtereenvolgens in twee andere kerken heeft dienstgedaan, is het in 2006 in het Oude Kerkje geplaatst. Het kerkje doet dienst als aula van de begraafplaats, en is sinds 2009 weer als kerk in functie, voor de zondagse diensten van de in 2008 opgerichte Hervormde Gemeente van bijzondere aard Ichtus te Sleeuwijk. Voorheen was dit een evangelisatie, die ruim veertien jaar ’s middags gekerkt heeft in de Nederlands gereformeerde Ichthuskapel aan de Transvaal. Toen de restauratie van het Oude Kerkje aan het Kerkeinde in 2004 klaar was, werd de evangelisatie de eerste huurder. Ze was in die tijd op zoek naar een locatie voor ochtenddiensten die ze naast de middagdiensten wilde gaan beleggen.
"De voormalige Nederlandse Hervormde zaalkerk van Sleeuwijk aan het Kerkeinde, bestaande uit in hoofdzaak 16e-eeuws muurwerk met toevoegingen uit de 17e eeuw (westelijke 3/8 sluiting, kap), 19e eeuw (tongewelf, trekbalken) en 20e eeuw (uitwendige beklamping, venstertraceringen) is van algemeen belang vanwege: de gefaseerde bouwgeschiedenis die sporen draagt van de rooms-katholieke oorsprong als kapel, na de Reformatie ten behoeve van de protestantse eredienst uitgebreid waardoor een langgerekte centraalbouw is ontstaan; daardoor ook van typlogisch belang; als zeldzaam vroeg en voorbeeld van protestantse opvattingen over kerkenbouw van vlak na de Reformatie als kleinschalig voorbeeld van centraalbouw; historische onderdelen zoals kapconstructie, trekbalken en muurwerk; de voor het rivierengebied typerende situering aan de voet van de dijk." (bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)
Terug naar boven- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Kerkeinde, met foto's van de grafzerken.
Reactie toevoegen