Land van Cuijk

Gemeente en streek
Land van Cuijk
Land van Cuijk
Noord-BrabantLimburg

land_van_cuijk_een_goei_leven.png

De regio Land van Cuijk profileert zich toeristisch met de slogan 'Een Goei Leven'. Een gastvrije streek met veel natuur, cultuur, historie, en heerlijk en eerlijk eten, uit de regio en met liefde en passie bereid. Zie verder het hoofdstuk Landschap etc.

De regio Land van Cuijk profileert zich toeristisch met de slogan 'Een Goei Leven'. Een gastvrije streek met veel natuur, cultuur, historie, en heerlijk en eerlijk eten, uit de regio en met liefde en passie bereid. Zie verder het hoofdstuk Landschap etc.

Land van Cuijk

Terug naar boven

Status

- Land van Cuijk is een gemeente en streek in de provincie Noord-Brabant, in de streek Noordoost-Brabant.

- De gemeente Land van Cuijk is in 2022 ontstaan uit samenvoeging van de gemeenten Boxmeer, Cuijk, Grave, Mill en Sint Hubert en Sint Anthonis.

- De streek Land van Cuijk omvat naast de gelijknamige gemeente verder nog de gemeente Gennep. Deze gemeente ligt in de provincie Limburg.

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Land van Cuijk.

Terug naar boven

Naam

Naamgeving gemeente
Inwoners konden suggesties insturen voor de naam van de nieuwe gemeente. Op grond van ervaringen in soortgelijke gemeenten verwachtte men ca.400 inzendingen. Het zijn er 1.037 geworden, waarvan 397 verschillende. Een naamgevingscommissie heeft daar op grond van een reeks criteria de 3 meest in aanmerking komende namen uit geselecteerd. Dat zijn de namen Land van Cuijk, Maasbroek en Maasheggen geworden. Inwoners konden daar hun stem op uitbrengen. De naam die de meeste stemmen krijgt, wordt de nieuwe gemeentenaam. Er zijn ca. 20.000 stemmen uitgebracht. De eerstgenoemde naam, die ook als naamsuggestie het meest werd ingezonden (427 keer), kreeg veruit de meeste stemmen (63 procent), op de 2e plaats kwam de naam Maasheggen (23 procent), en op de 3e plaats de naam Maasbroek (10 procent).

Terug naar boven

Geschiedenis

Heemkunde
"Het is een verheugend feit dat er steeds meer belangstelling is voor geschiedenis, en zeker die van het eigen heem. Steeds meer mensen gaan op zoek naar hun eigen 'roots' en bezoeken de archieven, doen geneologisch onderzoek en maken hun familiestamboom. In vele plaatsen en regio's zijn heemkundekringen actief. Historische Kring Land van Cuijk is opgericht in 1977 en heeft als doel het bevorderen van de belangstelling voor en de kennis van de geschiedenis van eigen streek, volk en gebruiken. Daarnaast zet de Kring zich in voor behoud en behartiging van de vele cultuurhistorische waarden in de regio. De activiteiten van de Kring richten zich op de historie en de cultuur van onze streek en de weerslag daarvan in deze tijd. Leden ontvangen 1x per kwartaal het tijdschrift Merlet. In dit tijdschrift staan vele, door deskundigen geschreven, artikelen over de geschiedenis van de streek, met een breed scale aan onderwerpen. In het middenkatern bevindt zich de rubriek Actief, waarin een terugblik op de gehouden excursies en lezingen. Tevens vermelding van de nog te houden excursies en lezingen en meldingen van het bestuur. Je vindt de inhoud van deze rubriek ook op de website bij 'Actuele informatie & programma'.

De Historische Kring organiseert per jaar een aantal lezingen betrekking hebbende op de geschiedenis van het Land van Cuijk. Voor elk onderwerp wordt een deskundige uitgenodigd en sommige lezingen kunnen vergezeld gaan van het tonen van dia's, fotoexposities enz. De lezingen worden altijd gehouden in accomodaties binnen ons kringgebied. Jaarijks worden er enkele excursies georganiseerd naar plaatsen in ons kringgebied die voor de geschiedenis van de streek belangrijk zijn. Soms worden ook excursies naar plaatsen buiten dit gebied gehouden. De leden gaan met eigen vervoer, of carpoolend, naar de excursieplek. Daar krijgen we dan een rondleiding van een plaatselijke deskundige. Eenmaal per jaar wordt er een busexcursie georganiseerd naar belangrijke historische plaatsen in Nederland, en soms naar de buurlanden Duitsland en België."

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

Toekomstperspectiet buitengebied
RUIMTEVOLK heeft in 2019 onderzocht voor welke uitdagingen het buitengebied van de regio staat, hoe deze opgaven samenhangen en op elkaar inwerken, en welk nieuw en duurzaam toekomstperspectief hierbij past. Het platteland heeft onder andere te maken met schaalvergroting, leegstand, de wateropgave, een tanende biodiversiteit, demografische veranderingen en de energietransitie. Inzicht in de omvang en samenhang tussen deze opgaven ontbrak echter. Dit is cruciaal, omdat het nieuwe toekomstperspectief voor het buitengebied zal liggen in het slim combineren van oplossingen voor de verschillende opgaven. Daarom is in mei 2019 het rapport 'Buitengebied Land van Cuijk - verkenning in samenhang in opgaven en toekomstperspectief' verschenen. De verkenning is gefinancierd door de Rijksdienst van het Cultureel Erfgoed en is uitgevoerd in samenwerking met de gemeenten Cuijk, Sint Anthonis, Grave, Boxmeer, Mill en Sint Hubert, en BrabantKennis.

Gemeentelijke herindeling
Omdat veel regio's de komende jaren voor grote opgaven staan op het gebied van wonen, werken, landbouw, klimaat, zorg en welzijn, natuur en recreatie et cetera, ziet men in toenemende mate in dat het niet handig/stroperig is om bij zulke materies die een hele regio aangaan, telkens 'zaken te moeten doen' met een handvol kleine(re) gemeenten in plaats van één regiobrede gemeente, waardoor men dergelijke materies streekbreed integraal kan aanpakken, en welke gemeente groot en robuust genoeg is om alle opgaven de komende jaren aan te kunnen, en tegelijkertijd klein genoeg om een logisch herkenbare eenheid te vormen waarmeen men zich kan identificeren. Zo zijn de afgelopen jaren bijvoorbeeld de 'logisch samenhangende regio'-gemeenten Goeree-Overflakkee, Krimpenerwaard, Vijfheerenlanden, Westland, Westerkwartier en Westerwolde ontstaan.

Het Regieteam Raden Land van Cuijk en de Provincie Noord-Brabant hebben in 2016 een externe procesbegeleider aangesteld om het Regieteam bij te staan om een brede verkenning uit te voeren naar de bestuurlijke toekomst van de streek. Bij die verkenning kijkt het Regieteam naar alle mogelijke scenario’s, zoals zelfstandigheid, bestuurlijke fusie en innovatieve vormen van samenwerking in de regio. Bij de verkenning van de bestuurlijke scenario’s staan kwaliteit en onafhankelijkheid voorop. Daarnaast zal het Regieteam de inwoners, het bedrijfsleven en maatschappelijke partners in de regio nauw betrekken bij de verkenning. Een onderzoek naar de bestuurskracht van de 5 gemeenten maakt daar deel van uit.

"Eén krachtige gemeente met een innovatieve vorm van dorpen-democratie. Dit is de meest duurzame oplossing voor de toekomst voor de 5 gemeenten in de streek. Gedeputeerde Staten ondersteunen dit advies van procesbegeleider Peter van der Velden over de bestuurlijke toekomst van deze regio. De raden kunnen op 20 september 2017 kiezen voor het zetten van de eerste stap richting het vormen van één gemeente Land van Cuijk mét een innovatieve vorm van kernenbeleid en kernen democratie. In het proces dat volgt kan men een gemeente ontwikkelen die klaar is voor de opgaven van de toekomst en een innovatieve dienstverlening heeft voor haar burgers en ondernemers. Een gemeente die meer kan doen voor de belangen van haar burgers en gemeenschappen en samen de democratie in de kernen en dorpen vormgeeft.

In 2016 hebben de raden besloten om, na het in beeld brengen van de opgaven, ook te kijken naar verschillende samenwerkingsvormen. Een verkenning naar ‘de best passende duurzame vorm van verregaande samenwerking voor de regio’. Aan die opdracht is de afgelopen maanden door velen hard gewerkt. Er zijn veel gesprekken gevoerd met onder andere burgers, ondernemers, maatschappelijke organisaties, buurgemeenten, regio en de gemeenten zelf. Er is feitenonderzoek gedaan en analyses zijn uitgevoerd. In het eindrapport 'Een ongekende bestemming? Verkenning best passende duurzame vorm van verregaande samenwerking in het Land van Cuijk' van bureau Berenschot zijn vele verschillende vormen van samenwerking beschreven en beoordeeld. De eindconclusie van het rapport is dat een herindeling van de 5 gemeenten mét kernenbeleid en kernendemocratie de beste en meest duurzame oplossing is voor de toekomst. Het advies van procesbegeleider Peter van der Velden sluit daar op aan.

Door alle inspanningen van de raadsleden in de afgelopen jaren is een momentum ontstaan om een richtinggevend besluit te nemen en door te pakken. Raadsleden hebben bij een fusieproces veel ruimte om de voor hen belangrijke randvoorwaarden en doelen vast te stellen die als uitgangspunten dienen voor fusie. Het is aan hen om daarvoor te kiezen en er iets moois van te maken. De Provincie wenst de raadsleden veel wijsheid toe om het juiste besluit voor de toekomst te nemen. De Provincie is graag bereid hierbij te ondersteunen." Aldus de Provincie in een persbericht d.d. 7-9-2017. Gedeputeerde Staten beseffen, zo laten ze in een brief aan de gemeenten weten, dat een fusie niet voor alle gemeenten in Brabant de beste oplossing is, maar dat dat voor het Land van Cuijk wél het geval is. Daar speelt mee dat deze regio centraal ligt tussen Brabant, Gelderland, Limburg en Duitsland en met veel verschillende partners te maken heeft. 'Dat vraagt om een grotere slag- en schakelkracht.' GS zijn ervan overtuigd dat dat in dit geval het beste kan met één krachtige gemeente van 80.000+ inwoners.

Op 20-9-2017 hebben alle 5 gemeenteraden zich dus uitgesproken over het voorstel om te komen tot één gemeente in het Land van Cuijk. De gemeenteraden van 'Mill en Sint Hubert' en Grave hebben in meerderheid tegen gestemd (omdat ze respectievelijk één gemeente te groot vonden en het nog wilden voorleggen aan de inwoners bij de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018), waardoor het Regieteam zich met de gemeenten ging beraden over 'hoe nu verder'. O.a. de CDA-fractie van de gemeente Mill en Sint Hubert was wél voorstander van één gemeente voor de hele regio, en motiveerde dat als volgt: "Het CDA is vooral enthousiast en positief over het advies omdat samenwerking door de vorming van één regiogemeente ons heel veel kansen gaat bieden. Meer kansen voor: een hogere kwaliteit van dienstverlening; een goed en passend woningaanbod voor iedereen; het in stand houden van voorzieningen; de vitaliteit en leefbaarheid van de dorpen; het aantrekken van bedrijven en het creëren van meer werkgelegenheid; het krijgen van een krachtige regionale positie in een wijdere omgeving. Bij een ‘herindeling’ van vijf gemeenten naar één grote gemeente zal er extra aandacht zijn voor de rol van de dorps- en wijkraden voor wat betreft het behartigen van de dorps- en wijkbelangen." (bron en zie verder: In Mill, 27-8-2017)

De provincie laat in mei 2018 weten voorstander te blijven van één regiobrede gemeente, omdat de vele regiobrede uitdagingen ook het best door één gemeente in samenhang kunnen worden aangepakt. In december 2018 maken de gemeenten Boxmeer, Cuijk en Sint Anthonis vervolgens bekend te willen fuseren, met als beoogd jaar van ingang 2022. De drie gemeenten laten weten dat de deur voor de gemeenten Grave en 'Mill en Sint Hubert' om zich alsnog aan te sluiten zo lang mogelijk openblijft.

De gemeenten Boxmeer, Cuijk en Sint Anthonis hoopten dat de gemeenten Grave en Mill en Sint Hubert alsnog zouden 'aanhaken'. 'Mill en Sint Hubert' heeft, gezien de voortdurende discussies over ja of nee herindelen, besloten het middels een referendum voor te leggen aan de inwoners. De initiatiefnemers van de inwonersraadpleging hebben aangegeven dat zij de uitslag overnemen bij een opkomst van minstens 40 procent. Het opkomstpercentage was 61 procent. 75 procent stemde voor aansluting bij de gemeente Land van Cuijk. Vervolgens besloot de gemeenteraad op 30 januari 2020 zich aan die uitslag te conformeren. Resteerde dus alleen nog de gemeente Grave, die vooralsnog zelfstandig wenste te blijven. In maart 2021 hield die gemeente een inwonerspeiling. Daarin gaf bijna zeven op de tien inwoners (67,37 procent) aan niets te zien in een zelfstandig voortbestaan. Nog geen derde van de kiesgerechtigden (31,97 procent) was wel voor behoud van een zelfstandig Grave. Aan de inwonerspeiling deed bijna 80 procent van de kiesgerechtigde inwoners mee (78,96 procent). De gemeente besloot vervolgens zich alsnog bij de nieuwe fusiegemeente te willen aansluiten. En zo geschiedde... Hier kun je lezen waarom een zelfstandig blijvende gemeente Grave vermoedelijk geen succes zou zijn geworden.

Bij gemeentelijke herindelingen en bij gemeentelijke samenwerkingsverbanden zijn provinciegrenzen altijd een lastig te nemen 'hobbel'. In dit geval betreft dat de gemeente Gennep, die dus als enige gemeente in deze regio in de provincie Limburg ligt. In een krantenartikel uit 2018 reageert iemand op een ander, die vindt dat deze gemeente Limburgs moet blijven: "Gennep heeft niets met Limburg en de regio Venlo. Land van Cuijk en daarbinnen Boxmeer en omgeving is de streek waar Gennepenaren werken en jeugd naar school gaat. We moeten ons juist daar op richten en mee gaan samenwerken." Een gemeentelijke herindeling van de gemeenten Mook en Middelaar, Gennep en Bergen is enkele jaren geleden afgeblazen omdat men het kennelijk niet eens kon worden. Als wij kijken naar historische banden en bestaande samenwerkingsverbanden en naar de landkaart, zou een herindeling van de gemeente Mook en Middelaar naar de (Gelderse) gemeente Berg en Dal en van de gemeente Gennep naar de (Brabantse) fusiegemeente Land van Cuijk volgens ons voor de hand liggen. Dan resteert nog de gemeente Bergen. Om die bij de gemeente Venlo te voegen lijkt letterlijk en figuurlijk erg ver gezocht. Wat blijft er dan nog over: samenvoegen met gemeente Venray?

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

Kerken
Zoals in het hele land speelt ook in het Land van Cuijk dat de afgelopen jaren diverse kerken zijn gesloten en de komende jaren wórden gesloten wegens teruglopend kerkbezoek, en dat men vervolgens op zoek gaat naar een herbestemming voor het pand. In Kliknieuws d.d. 29-11-2017 vinden we een inventarisatie van hoe het er in alle dorpen in deze regio op dit gebied bij staat; welke kerken zijn of worden gesloten en zijn of worden herbestemd, welke blijven open?

Molens
"Het Land van Cuijk herbergt een rijke hoeveelheid prachtige historische wind- en watermolens. Veel van deze molens zijn volledig functioneel en draaien minstens eenmaal per week, dankzij de inspanningen van enkele tientallen vrijwillige molenaars. Zij zorgen ervoor dat de molens behouden blijven voor het nageslacht. Eind jaren zeventig verschenen de eerste vrijwillig molenaars in onze regio. Niet alleen hier, maar ook in de rest van Nederland bleken de vrijwillige molenaars een geschenk uit de hemel, want sinds de molens niet meer commercieel gebruikt werden, liep het aantal vakmolenaars sterk terug. Al in de jaren zestig is daarom landelijk het Gilde van Vrijwillige Molenaars opgericht, een organisatie die zich zou inzetten voor het werven van nieuwe vrijwillige molenaars en voor de opleiding van deze molenminnende mensen. Het lukte de eerste vrijwillig molenaar in onze regio om ook andere molengeïnteresseerden warm te maken voor zo’n hobby. Op die manier ontstond er een kleine club van vrijwilligers-in-opleiding. Het was deze club vrijwilligers die begin jaren tachtig het idee kreeg om een vereniging te vormen die als doel het behoud van de molens in de regio zou hebben, via samenwerking met moleneigenaren en andere belanghebbende instanties.

In 1984 kregen de oprichtingsplannen een vastere vorm en op 13 april 1984 van dat jaar vond de uiteindelijke oprichtingsvergadering plaats. Vereniging Molenvrienden Land van Cuijk e.o. was een feit! De meeste molenaars in de regio zijn lid van de vereniging. Maar ook ieder ander die molens een warm hart toedraagt, kan lid worden van de vereniging. Met jouw bijdrage aan de Vereniging Molenvrienden help je de molens in de regio in stand te houden. Bovendien kom je via de vereniging in contact met gelijkgestemden. De vereniging organiseert regelmatig activiteiten en excursies rondom de molens in de regio, biedt een platform voor de uitwisseling van kennis en onderhoudt een molenarchief. Bovendien geeft de vereniging enkele malen per jaar het fraaie tijdschrift De Molenvriend uit. Het lidmaatschap kost slechts € 15 per jaar. Deze minimale bijdrage is al jarenlang niet verhoogd. Maar meer doneren mag natuurlijk altijd! Het regionale Molenarchief is op aanvraag te raadplegen. Het is ondergebracht in Molen De Vooruitgang in Oeffelt (Molenstraat 4B). Inlichtingen over het Molenarchief zijn te verkrijgen bij John Houben, tel. 0485-320994, e-mail korenmolen.vooruitgang@gmail.com."

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

Toerisme en recreatie
- "Bezoek je graag historische gebouwen, unieke musea of bijzonder religieus erfgoed? Of ben je meer geïnteresseerd in evenementen van (inter)nationale allure? Vertoef je graag op het water? Of zoek je je rust en ruimte toch vooral in een bos- of hegrijke omgeving? Het Land van Cuijk heeft het allemaal! Ervaar zelf wat Een Goei Leven in onze streek betekent. Kom naar onze mooie regio. En geniet! Wij staan bekend om onder meer: de meest belegerde vestingstad van Nederland (Grave); een van de oudste én belangrijkste Romeinse nederzettingen (Cuijk); het oudste nog bewoonde klooster van Nederland (Sint Agatha); de Maasheggen, het oudste cultuurlandschap van ons land en onlangs erkend als UNESCO biosfeergebied (tussen Cuijk en Vierlingsbeek); de ligging aan de rivier de Maas (tussen Grave en Vierlingsbeek); het grootste en belangrijkste museum over de Tweede Wereldoorlog (Overloon); de afwisselende natuur (Sint Anthonis); prachtige kastelen in een unieke omgeving (Mill); een Goei Leven. Gastvrije mensen die graag voor elkaar en anderen zorgen. Heerlijk en eerlijk eten; uit de regio en met liefde en passie bereid." Aldus het Regionaal Bureau voor Toerisme (RBT) Land van Cuijk op haar site.

- 'Dingen te doen'-tips voor het Land van Cuijk op Facebook.

- De website Het Verrassende PlatteLand van Cuijk is een initiatief van ZLTO-leden, en promoot (agro)toerisme en recreatie in de regio. In de gelijknamige, in 2017 verschenen brochure, die bij toeristische en horeca-locaties in de regio verkrijgbaar is, zijn 55 plattelandsbedrijven opgenomen, die samen een mooi veelzijdig palet aan plattelandsactiviteiten aanbieden aan bezoekers van de regio. In de handzame brochure zijn tevens 5 nieuwe plattelands-fietsroutes opgenomen, een pagina met leuke kortingsbonnen en de fietsknooppuntenkaart van het Land van Cuijk.

Maasheggen
Het Maasheggengebied, ook wel de (Brabantse) Maasheggen genoemd, ligt in de Noordelijke Maasvallei, oftewel in het Land van Cuijk, langs de Maas, van Maashees en Holthees in het Z tot Cuijk en Katwijk in het N. De Maasheggen is het oudste cultuurlandschap van Nederland. Karakteristiek door de verdeling van het landschap in een groot aantal kleine landbouwpercelen die van elkaar zijn gescheiden door meidoornheggen. De UNESCO heeft de Brabantse Maasheggen in juli 2018 aangewezen als biosfeergebied. Biosfeergebieden zijn gebieden met een speciale status waar mens en natuur samen komen. Met deze statustoekenning worden de Maasheggen onderdeel van een wereldwijd netwerk van meer dan 650 UNESCO biosfeergebieden. De Maasheggen is vooralsnog het enige biosfeergebied in Nederland.

In biosfeergebieden staat de relatie tussen de mens en zijn omgeving centraal. “UNESCO biosfeergebieden zijn geen natuurgebieden die de mens met rust moet laten”, vertelt Andrée van Es, voorzitter van UNESCO Nederland. “Het gaat juist om het zoeken naar manieren om de mens met de natuur te laten samenleven. ”Daarbij staan wetenschap, cultuur en onderwijs centraal. Zo doen wetenschappers onderzoek naar biodiversiteit, water en duurzame landbouw en zetten lokale ondernemers duurzaam toerisme in de markt. Voor scholieren is er informatie over natuur en milieubehoud en lokale boeren produceren biologische streekproducten. “De UNESCO biosfeerstatus biedt kansen om in het Maasheggengebied samen met bewoners, ondernemers, overheden, organisaties, scholen en kennisinstellingen verder duurzaam te ontwikkelen”, aldus Van Es.

De Maasheggen zijn volgens UNESCO een uniek gebied. Er is geen ander gebied in Europa waar natuur, landschap, economie en cultuur zo zichtbaar en zo langdurig met elkaar verweven zijn. De Maasheggen zijn ons meest omvangrijke heggenlandschap waar een mozaïek van heggen, weides, drinkpoelen en oude knotbomen al eeuwen een veilige thuishaven bieden aan een verscheidenheid aan planten en dieren. De Maasheggen zijn ondanks hun rijke geschiedenis geen landschap dat stil staat: er wordt gewerkt, gewoond en gerecreëerd. Het gebied is het toneel van allerlei ontwikkelingen op het vlak van wonen, werken, duurzame landbouw, natuurontwikkeling en ruimte voor de rivier.

Maar ook de geschiedenis wordt gekoesterd. Zo kijken elk jaar duizenden bewoners en natuurliefhebbers naar teams die deelnemen aan het NK Maasheggenvlechten. Een eeuwenoude traditie waarbij zij tientallen meters meidoornhaag vlechten. De UNESCO biosfeerstatus voor de Maasheggen is het resultaat van een goede samenwerking tussen verschillende organisaties: gemeente Boxmeer, gemeente Cuijk, Staatsbosbeheer, Vereniging Nederlands Cultuurlandschap, Brabants Landschap, Waterschap Aa en Maas, SlaBox, ZLTO en provincie Noord-Brabant. (bron: gezamenlijk persbericht van de genoemde organisaties, 25-7-2018)

Aanleg kleine landschapselementen
De laatste decennia is onder meer door ruilverkaveling veel "boerennatuur" verdwenen in Nederland. Ook in deze regio. Gelukkig zijn er de laatste jaren steeds meer initiatieven om de oude landschappen in ere te herstellen. Zo is in 2008 in het Land van Cuijk en de Maashorst 350.000 euro geïnvesteerd in nieuwe natuur die is aangelegd op landbouwgrond. Boeren ontvingen steun voor de aanleg en het onderhoud van hagen, poelen en bomen. In het gebied is 4,7 hectare aan houtwallen aangelegd. Daarnaast zijn 2.640 strekkende meter heg, en ruim 900 bomen waarvan 470 hoogstamfruitbomen geplant. Tevens zijn er 15 poelen voor kikkers en padden gegraven.

Raamvallei
De Raamvallei, gelegen in het Land van Cuijk, tussen Mill, Grave en Cuijk, herbergt waardevolle cultuurhistorische objecten, landgoederen en bloeiende agrarische en recreatieve bedrijven. Het gebied heeft een grote verscheidenheid aan flora en fauna, kenmerkende landschappen en het watersysteem van de Graafsche Raam. De Raamvallei biedt veel recreatieve en toeristische mogelijkheden, maar die zijn nog niet voldoende benut. Reden voor verschillende partijen om met elkaar de kansen te verkennen die leidden tot een intentieverklaring (september 2013). De plannen en intenties liggen onder meer op het gebied van de landbouw, recreatie en CO2-compensatie.

De gronden van de boeren worden benut ten behoeve van agrarische productie, natuurontwikkeling, landschapsversterking en waterberging waar nodig. In de recreatie zijn er kansen voor eventuele bedrijfsontwikkelingen op de landgoederen en kastelen. Wandel – en fietspaden zullen worden uitgebreid. Er liggen wensen voor een mountainbikeparcours, waterrecreatie of een adventure-baan. Er wordt gezocht naar ondernemers die investeren op basis van de eigen bedrijfsvoering en mede gericht op meerwaarde voor het gebied. Zij krijgen alle ruimte voor innovatie en ontwikkelingen. Voor nadere informatie zie het rapport 'De verborgen Raamvallei. Een schat aan perspectief' (augustus 2013).

Lage Raam
"Waterschap Aa en Maas gaat samen met lokale belanghebbenden van de Lage Raam, die door een groot deel van het Land van Cuijk stroomt, een meer natuurlijke beek maken. Ook wordt de beek zo ingericht dat deze bijdraagt aan een veerkrachtiger watersysteem dat de klimaatextremen beter aan kan. De herinrichting wordt aangepakt in delen. In 2020 zijn werkzaamheden verricht tussen de Beerseweg en Vissteeg bij Mill. Dit deel geldt als een voorbeeldproject. De gehele Lage Raam wordt in de toekomst een meer natuurlijke beek. Tegelijkertijd liggen er langs de beek veel landbouwgronden waarvoor een robuust watersysteem gunstig is. Dit houdt in dat er goed ingespeeld moet kunnen worden op peilschommelingen als gevolg van klimaatverandering (voldoende water bij droogte en niet te veel water bij flinke buien). Daarnaast wordt de Lage Raam meer beleefbaar gemaakt zodat iedereen kan genieten van het water en de natuur.

Werkzaamheden tussen Beerseweg en Vissteeg. Waterschap Aa en Maas werkt de plannen voor de Lage Raam uit in delen. Als eerste is gestart met de uitvoering van de plannen op een perceel van bijna een halve hectare van de Beerseweg tot aan de Vissteeg bij Mill. In dit gebied zijn diverse natuurlijke elementen aangelegd langs de beek, om zo een moerasbeek te realiseren waar meer ruimte is voor water en natuur. De aanleg van een poel realiseert leefgebied en voortplantingsmogelijkheden voor amfibieën. Daarnaast zijn er knotwilgen geplant. Ook is de bovenste laag grond verwijderd die eerder is gebruikt als landbouwgrond. Hierdoor vermindert de uitspoeling van stikstof en fosfaat naar de poel. Tot slot is bloemrijk grasland aangelegd, wat belangrijk is voor vlinders, bijen en andere insecten.

Voorbeeldproject. De herinrichting bij de Beerseweg vond plaats op grond van aanwonende Tijn van Summeren, Brabants Landschap en Waterschap Aa en Maas. De oorspronkelijke landbouwgrond van grondeigenaar Van Summeren is afgewaardeerd naar natuurgrond. Ernest de Groot, dagelijks bestuurslid waterschap Aa en Maas, legt uit hoe dit er in de praktijk uit gaat zien: “De heer Van Summeren blijft zeggenschap houden over zijn grond en gaat het ook zelf onderhouden. We hebben goede afspraken gemaakt over dit onderhoud. Deze samenwerking is uniek en ook een mooi voorbeeld voor andere toekomstige projecten. Natuurinclusieve landbouw is voor veel meer grondeigenaren een optie.”

Toekomst Lage Raam. Naast dit voorbeeldproject volgen er nog meer plannen voor de Lage Raam. In het najaar van 2020 wordt voor de nieuw te bouwen stuw bij de Egweg een voorkeur gekozen welk waterpeil daar ingesteld gaat worden. Met deze input wordt het ontwerp voor de hele Lage Raam verder uitgewerkt. Medio 2021 wordt het ontwerp afgerond. In het nieuwe ontwerp komt natuurlijke beekontwikkeling, peilbeheer, recreatie en cultuurhistorie aan bod. - Volg hier de laatste ontwikkelingen over de Lage Raam.

Gebiedsplan Raam. In het gebied rondom de Raam in het Land van Cuijk is samen met gebiedspartners gezocht naar oplossingen om meerdere doelen op het gebied van water, natuur, landbouw, recreatie, bereikbaarheid en cultuurhistorie met elkaar te verenigingen. De aanpak van de Lage Raam is een van de projecten die voortvloeit uit dit Gebiedsplan Raam. Aankomende jaren zullen er meer projecten volgen, mede gefinancierd door de Provincie Noord-Brabant. Het Gebiedsplan Raam is een uitwerking van de Samenwerkingsovereenkomst Verborgen Raamvallei." (bron: Waterschap Aa en Maas, oktober 2020)

Milieuvereniging
"Milieuvereniging Land van Cuijk (MLvC) is opgericht in 1980. Al ruim 40 jaar zetten wij ons in voor een beter milieu en behoud van natuur en landschap in de streek. Wij geven de natuur een stem. De natuur kan niet voor zichzelf opkomen. Daarom doen wij dat voor haar. Als een gemeente in de regio een nieuw bestemmingsplan gaat opstellen voor haar buitengebied, dan zitten wij in de klankbordgroep om de belangen van de natuur en het landschap te behartigen. Ook de omgevingsvergunningen die de gemeenten verlenen houden we nauwlettend in de gaten. Wordt er met onze zienswijze geen rekening gehouden, dan stappen we zo nodig naar de rechter. Wij laten kinderen de natuur ontdekken. MLvC heeft meer dan 35 leskisten die kant en klaar lesmateriaal bevatten over allerlei natuur- en milieuthema´s. Met deze leskisten ondersteunen we natuurprojecten op basisscholen in de streek. Er zijn projecten voor de boven- en de onderbouw. Enkele voorbeelden: het vierseizoenenspel, de boomfeestdag, waterdieren en zwerfafval. Wij verstrekken informatie over natuur en milieu. In ons verenigingsblad Bladgroen staan artikelen met achtergrondinformatie over natuur- en milieuthema´s die spelen in de regio. Thema´s zoals duurzame energie, geur en stank, bomen, water en de das komen aan bod. Regelmatig plaatsen we artikelen in de regionale kranten. Ook zijn we regelmatig gastspreker tijdens informatieavonden van gemeente- of dorpsraden."

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Land van Cuijk (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Land van Cuijk.

- Media / nieuws: - Omroep Land van Cuijk is de zender voor de gelijknamige gemeente.

- Jeugd: - Topkok Martien Bos uit Linden bij Cuijk staat elke week samen met een grote groep enthousiaste, gecertificeerde vrijwilligers 2 dagen belangeloos in de keuken van Smaakcentrum Land van Cuijk locatie Linden (in Dorpshuis De Burcht) en locatie Boxmeer (in De Weyer) om groepen van maximaal 30 kinderen uit groep 7-8 te leren koken. De kinderen krijgen eerst een uur theorieles, bijvoorbeeld over de schijf van 5, hoe je etiketten leest, de herkomst van voedsel en duurzaamheid. Daarna gaan ze de tuin en keuken in.

“We worden constant verleid door producten die eigenlijk niet goed voor je zijn. Mijn ervaring is: de praktijk is de beste leerschool. Smaakcentrum Land van Cuijk verzorgt per locatie lessen voor zo’n 500 kinderen per jaar. We willen op termijn naar minstens 10 zelfstandige smaakcentra. We kunnen dit met weinig middelen en veel enthousiaste vrijwilligers opzetten en daar ben ik supertrots op", aldus Bos. “We willen ook met o.a. bedrijfsbezoeken laten zien wat de boer doet. We willen het kind laten opgroeien met de agrarische sector die sterk aanwezig is in de omgeving. Zo maken we kinderen bewust van wat de natuur ze biedt, en dat we de boeren daar heel hard voor nodig hebben.”

De provincie Noord-Brabant heeft Smaakcentrum Land van Cuijk in december 2017 de provinciale Agrofoodpluim toegekend. Gedeputeerde Anne-Marie Spierings motiveert dit als volgt: “Martien Bos laat zien dat een ondernemer het verschil kan maken. Hij zet zijn kennis en netwerk in voor onze maatschappij. Kinderen leren over voedsel en landbouw, en via de kinderen leren ook de ouders. Kinderen zijn de consumenten van de toekomst. Als zij weten hoeveel kwaliteit en duurzame producten we in Brabant hebben, draagt dat bij aan de toekomst van de Brabantse agrofoodsector.” Als het aan Bos ligt, dringt hij met het initiatief door tot landelijk beleid: “Ik wil deze generatie een boodschap mee geven, waardoor zij zelf weloverwogen keuzes kunnen maken. Structurele voedingseducatie, dat is waar ik voor ga.” (bron: Provincie Noord-Brabant, 22-12-2017)

- Sport: - ZVV Land van Cuijk (zaalvoetbal, Futsalcompetitie).

- Bij de Noordbrabantse Federatie van Schuttersgilden / Kring Land van Cuijk zijn ca. 30 schuttersgilden aangesloten.

- Sportkanjerclub Land van Cuijk streeft naar een breed sportaanbod, aan de hand van de Sportkanjermethode. Het project is gestart in de gemeente Cuijk en wordt bij succes ook in andere gemeenten in de streek gerealiseerd. Het is een plek voor kinderen die sociaal onhandig, verlegen, afhankelijk of (verbaal) agressief zijn. Voor deze kinderen is het niet altijd mogelijk om succesvol lid te zijn of te blijven van een sportvereniging. Dat is jammer, want onderdeel uitmaken van een vereniging is juist zo goed.

De 6 sportkanjerafspraken* zijn de basis voor de sportlessen waarin ook aandacht wordt besteed aan reflectie op sportgedrag. Door het (t)huiswerk kunnen ouders hun kinderen ondersteunen en daarmee participeren in het ontwikkelingsproces. Er wordt verder gewerkt volgens het “Plesazere” principe: Plezier, Samenspelen, Zelfstandig en Reflectie. Het sportaanbod is op maat waardoor iedere deelnemer kan meedoen en niemand “buitenspel” staat. * = We helpen elkaar; we vertrouwen elkaar; we lachen elkaar niet uit; niemand speelt de baas; niemand doet zielig; we hebben respect voor onszelf en anderen.

- Zorg: - Stichting VPTZ (Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg) Land van Cuijk biedt zorg aan mensen, die in de laatste fase van hun leven zijn gekomen. Zij zijn gevestigd in een mooi vrijstaand huis, gelegen in de dorpskern van Sint Anthonis, met de kleinschaligheid en intimiteit van een woonhuis.

- Welzijn: - Voedselbank Land van Cuijk heeft uitgiftepunten in Boxmeer, Cuijk en Grave.

- Buurtbemiddeling Land van Cuijk is een initiatief van Sociom, organisatie voor Welzijn Land van Cuijk en Woningcorporatie Mooiland. Buurtbemiddeling is een succesvolle methode om conflicten tussen buren op te lossen. Getrainde vrijwilligers brengen buren weer met elkaar in gesprek. Ze helpen de partijen om het onderlinge contact te herstellen en zelf oplossingen voor het conflict te bedenken.

- Duurzaamheid: - De 5 Brabantse gemeenten in de regio, Waterschap Aa en Maas en de Provincie Noord Brabant zijn aan de slag om het Land van Cuijk klimaatbestendiger te maken. De regio hanteert daarbij een driesporenbeleid waarbij op elk schaalniveau en dwars door vakdisciplines en organisaties heen wordt gewerkt aan klimaatadaptatie. Een aanpak die past bij het gebied en herkenbaar is voor de mensen die ermee werken. Niet alleen grote steden krijgen immers te maken met de gevolgen van het veranderend klimaat, ook plattelandgemeenten zoals in het Land van Cuijk worden steeds vaker geconfronteerd met verdroging, toenemende wateroverlast en hittestress in de kernen. Wat begon met een klimaatworkshop met een aantal enthousiaste ambtenaren is inmiddels uitgegroeid tot een beweging, een samenhangend geheel van projecten waarin overheden, burgers en ondernemingen zich inzetten voor een klimaatbestendiger regio.

In maart 2015 hebben de verantwoordelijk bestuurders van gemeenten en waterschap de intentieverklaring Klimaatbestendig Land van Cuijk getekend. Daarmee gaan de gemeenten Boxmeer, Cuijk, Grave, Mill en Sint Hubert, Sint Anthonis en Waterschap Aa & Maas als 'klimaatcoalitie' zelf aan de slag met dit thema, maar zoeken ook nadrukkelijk nieuwe partners om aan te sluiten bij deze klimaatcoalitie. De basis voor de aanpak vormt de handreiking ruimtelijke adaptatie die hulp biedt bij het klimaatbestendig en waterrobuust inrichten van een gebied. Hierbij zijn de stappen Weten - Willen - Werken in willekeurige volgorde ingevuld. Zie verder de brochures Kwetsbaarheden en klimaatkansen in het Land van Cuijk, - Klimaatkansen en - de brochure wat je zelf aan je tuin, bestrating, dak etc. kunt doen om water te hergebruiken c.q. juist beter weg te laten lopen.

- Veiligheid: - Reddingsbrigade Erica is de reddingsbrigade van en voor het Land van Cuijk. Gevestigd in Mill en zwemmend in Cuijk. De vereniging combineert sport, veiligheid en educatie. Reeds sinds 1966 zorgen zij voor veiligheid in, op en rond het water, professioneel uitgevoerd door vrijwilligers. Met ruim 160 leden behoort ze tot de grotere - van de 166 - reddingsbrigades in Nederland. Hun missie is het voorkomen en bestrijden van de verdrinkingsdood. Dit doen zij door het geven van zwemles en het opleiden van zwemmende en varende redders. Verder verzorgen zij EHBO en bewaken zij evenementen en wedstrijden op of aan het water. Het rampenteam is 24/7 inzetbaar voor waterhulpverlening bij landelijke overstromingsrampen. Sinds 2012 zijn ze aangesloten bij de Regionale voorziening Reddingsbrigades Brabant-Noord met als doel een betrouwbare partner te worden voor de Veiligheidsregio. Naast directe hulpverlening is er ook competitie; met hun wedstrijdploeg nemen ze het op tegen andere Reddingsbrigades, om er uiteindelijk allemaal beter van te worden.

- Openbaar vervoer: - "Alle leden van de Buurtbusverenigingen in het Land van Cuijk werken als vrijwilliger om passagiers te vervoeren. De chauffeurs en de besturen van de verenigingen laten met zorg en enthousiasme de buurtbussen rijden. De chauffeurs worden, voordat ze op de bus komen, getest op rijvaardigheid en ze volgen een gedegen inwerkperiode. Ze rijden op werkdagen volgens een dienstrooster. De diensten worden in overleg vastgesteld. Een dienst duurt ongeveer 4 uur. Men rijdt ’s morgens van 7.00 uur tot 11.00 uur, of van 11.00 uur tot 15.00 uur of van 15.00 uur tot 18.30 uur. De chauffeurs verzorgen de kaartverkoop in de bus. Over het algemeen hebben onze klanten een OV-kaart. De leden van de vereniging ontvangen geen enkele vergoeding voor hun inzet. Ze ontvangen een kilometervergoeding voor het vervoer van huis naar de standplaats van de bus. Jaarlijks krijgen ze een kerstpakket en er wordt een gezellige feestavond of andere gezellige avond georganiseerd voor de leden." In de streek rijden de buurtbuslijnen Boxmeer-Venray v.v., Grave-Boxmeer v.v. en Sint Anthonis-Boxmeer v.v..

- Glasvezel: - "Op enkele plekken in het Land van Cuijk ligt op initiatief van een paar bedrijven al glasvezel. Deze regio is met haar vele kleine kernen niet interessant voor commerciële partijen om een gebiedsdekkend glasvezelnetwerk aan te leggen. Daarom is door inwoners LVCNET opgericht. Een coöperatie zonder winstoogmerk met als missie het realiseren van toekomstbestendig glasvezelnetwerk voor alle inwoners en bedrijven in deze regio, met zo laag mogelijke tarieven voor de gebruikers. LVCNET is de enige partij in deze regio die zich hard maakt voor een glasvezelnetwerk in zowel de kernen, het buitengebied als op bedrijventerreinen. En dat is gelukt! Anno 2020 is de aanleg al in volle gang.

In de Hier > Nu > Glasvezel promo film leggen we uit dat overstappen, lees veranderen, een dagelijkse bezigheid is. Een bezigheid die alleen ‘eng’ lijkt als we er te lang bij stil staan. We houden niet van veranderen. Maar kijken we er later op terug, dan kunnen we ons nauwelijks de details nog herinneren, terwijl we er nu misschien als een berg tegenop zien. Dus kom op, even actie ondernemen en we zijn in het Land van Cuijk écht klaar voor 'morgen' met een duurzame oplossing die ons tot in lengte van jaren veel comfort oplevert!"

Reactie toevoegen