Status

- Nijemirdum is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente De Fryske Marren. T/m 1983 gemeente Gaasterland. In 1984 over naar gemeente Gaasterlân-Sleat, in 2014 over naar gemeente De Fryske Marren.

- Onder het dorp Nijemirdum vallen ook de buurtschappen Hooibergen en Nieuw Amerika.

Naam

In het Fries
Nijemardum.

Oudere vermeldingen
1399 Nuwe Merden, 1412 Neemardum, 1482 kopie Nya mirdera.

Naamsverklaring
Nije 'nieuwe', ten opzichte van Oudemirdum. Zie verder aldaar.(1)

Ligging

Nijemirdum ligt NO van Oudemirdum, ZW van Sondel en grenst, via het buitengebied, in het Z en O aan het IJsselmeer.

Statistische gegevens

In 1840 heeft Nijemirdum 22 huizen met 131 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 230 huizen met ca. 540 inwoners. In tegenstelling tot veel andere dorpen in Fryslân 'krimpt' dit dorp kennelijk niet. Het groeit zelfs, zij het dan met per saldo slechts 1 inwoner van 2015 naar 2016. Het resultaat van geboortes, overlijdens, vertrokkenen en nieuwe inwoners was op 1 januari 2016 namelijk 300 mannen en 240 vrouwen is totaal 540 inwoners. Een jaar eerder was dat 298 mannen en 241 vrouwen is totaal 539 inwoners.

Geschiedenis

- Geschiedenis van Nijemirdum, plus oude foto's en ansichtkaarten.

Winkels heeft Nijemirdum niet meer, maar er komt nog wel dagelijks een rijdende winkel door het dorp. Verder is er nog kapper It Kniphúske.

Bezienswaardigheden

- Nijemirdum heeft 3 rijksmonumenten, zijnde de oude kerktoren, molen 't Zwaantje en de boerderij op Lyklamawei 4.

- De Gereformeerde (PKN) kerk De Hoekstien uit 1898 maakt tegenwoordig deel uit van de Protestantse Gemeente Oudemirdum - Nijemirdum - Sondel. De windvaan op de kerk vermeldt het bouwjaar.

- Kerkhof met kerktoren van de in de 18e eeuw gesloopte Hervormde kerk. Deze 'Nijemardumer Toer' is het oudste nog bestaande bouwwerk van het Gaasterland. Deze toren is gebouwd in de tweede helft van de 14e eeuw en had toen een zogeheten zadeldak. De bijbehorende kerk gewijd aan de Heilige Nicolaas is in 1516 door de Bourgondiërs in de brand gestoken en daarna herbouwd. Na 1702 is de kerk door verval niet meer te gebruiken. Na een voorlopige renovatie is de kerk in de 18e eeuw afgebroken. Daarna heeft men het zadeldak van de toren verlaagd en vervangen door een piramidedak. De toren heeft een gemetselde trap en is in 2012 voor het laatst gerestaureerd. Vroeger was de toren een belangrijk oriëntatiepunt voor de vissersschepen op de Zuiderzee die ooit welvaart brachten. De Zuiderzee was destijds een van de meest visrijke binnenzeeën ter wereld met immense populaties van onder meer haring (een speciale ondersoort) en ansjovis.

- De voormalige openbare school op Lyklamawei 34 is in 1926 als kerk in gebruik genomen, als er een scheuring ontstaat in de Gereformeerde kerk. De afgescheiden gemeente sluit zich aanvankelijk aan bij de Gereformeerde Kerk in Hersteld Verband maar stapt in 1946 over naar de Hervormde kerk. De kerk is in 2002 aan de eredienst onttrokken bij de vorming van de Samen op Weg-gemeente, de huidige PKN-gemeente. Het pand is herbestemd tot woonhuis.

- Poldermolen 't Zwaantje. - Nieuws van molen 't Zwaantje op Facebook.

- Oorlogsmonument op de zogeheten Zandvoorterhoek, aan het IJsselmeer, ter herdenking van de 5 verzetsmensen die hier op 6 april 1945 zijn gefusilleerd.

Landschap, natuur en recreatie

- Het Lycklamabos bij Nijemirdum komt in 1998 in handen van Natuurmonumenten, door een legaat van de familie Alta. Het bos is niet gecultiveerd, je kunt er heerlijk in dwalen en iedere keer weer iets nieuws ontdekken. In het bos liggen diverse oude greppels - die allemaal met de hand gegraven zijn - waardoor de bomen goed konden groeien.

In 2016 is een stuk grasland van ca. 3 hectare in het Lycklamabos omgevormd tot natuur. Natuurmonumenten laat het gebied extensief beweiden door koeien, waarbij ze het aantal zo laag willen houden dat de koeien het niet kunnen bijbenen en daarom selectief gaan grazen. Zodoende ontstaan op diverse plekken hoge grassen en creëer je biodiversiteit. Op termijn wordt het grazende vee weer 'afgebouwd'. Ook gaan er verspreid ‘struwelen’ oftewel hagen groeien. Er is een waterpartij aangelegd op de plek waar het voorheen ook al erg nat was.

Natuurmonumenten wilde er eigenlijk graag heide op laten groeien, maar daar was geen beginnen aan; de grond was helemaal geruïneerd door intensief landbouw gebruik in het verleden. Jammer, want het had zo mooi kunnen zijn. Maar over het uiteindelijke 'plan B' ben is Natuurmonumenten ook erg enthousiast. "Ik denk dat het plan een soort oase creëert middenin het bos, een bos dat ik als geheimzinnig zou omschrijven", aldus boswachter Sander Veenstra. Een wandelpad er omheen zorgt voor toegankelijkheid voor bezoekers. (bron: Balkster Courant)

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Nijemirdum, met laagsteprijsgarantie!

Links

- Algemeen: - Site van en over Nijemirdum, bijgehouden door de famylje Bosma.

- Nieuws: - De maandelijkse dorpskrant Doarpsnijs is via de link ook online te lezen. - Nieuws uit Nijemirdum in de Balkster Courant.

- Dorpshuis: - De Gereformeerde kerk op Lyklamawei 5 wordt als zodanig in 1899 buiten gebruik gesteld omdat er toen een nieuwe kerk is gebouwd op nr. 11, enkele panden verderop. Daarna is het tot 1952 een lagere school geweest. Tegenwoordig is het pand in functie als Doarpshûs Nijemardum / Dorpshuis Nijemirdum. Volgens de site zijn er in ieder geval 1 klaverjasclub en maar liefst 4 biljartclubs actief.

De coöperatie TVM (verzekeraar van vervoer over weg, water en automotive branche) gevestigd in Hoogeveen, reserveert jaarlijks een deel van haar winst en doneert deze aan de TVM foundation. Deze stichting ondersteunt maatschappelijke initiatieven die de leefbaarheid in de regio verbeteren. In 2015 heeft zij €3.000 geschonken aan Lokaalvereniging Nijemirdum. Samen met de door de dorpsgemeenschap zelf georganiseerde acties zoals een rommelmarkt en bingo, was dat genoeg om de grote zaal van het dorpshuis te renoveren - met veel zelfwerkzaamheid van de inwoners - zodat deze weer aan de eisen des tijds voldoet. - Dorpshuis Nijemirdum op Facebook.

- Onderwijs: - Basisschool De Stapstien. "Een 'stapstien' gebruikt men op een niet gemakkelijk begaanbare weg, een doorwaadbare plaats in een rivier of in een tuin. De naam doet denken aan de verschillende levensfasen die een mens moet doorlopen. De school is een van de stapstenen die een belangrijke fase in de ontwikkeling van het kind markeert", aldus de site van de school. In het schoolgebouw is ook Peuterspeelzaal 't Opstapke gevestigd.

- Muziek: - Het in 1966 opgerichte Kinderkoor Prelude bestaat uit kinderen in de leeftijd van 5 tot 14 jaar uit Balk, Harich, Oudermirdum en omgeving. Ze repeteren op vrijdagmiddag in Nijemirdum en treden geregeld op tijdens kerkdiensten en bij andere gelegenheden.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Nijemirdum kerk.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)