Regio Groningen-Assen

Streek
Regio Groningen-Assen
GroningenDrenthe

Regio Groningen-Assen

Terug naar boven

Status

Regio Groningen-Assen is een samenwerkingsverband van de provincies Groningen en Drenthe, de Groningse gemeenten Groningen, Het Hogeland, Midden-Groningen en Westerkwartier, en de Drentse gemeenten Assen, Noordenveld en Tynaarlo.

Terug naar boven

Statistische gegevens

- Factsheet Regio Groningen-Assen.

Terug naar boven

Beschrijving

Het samenwerkingsverband Regio Groningen-Assen is opgericht in 1996. Bijzonder aan de regionale samenwerking is dat deze vrijwillig van aard is. Hieruit blijkt dat de gemeenten en provincies zelf de noodzaak van een gezamenlijke ruimtelijke ontwikkeling inzien. De betrokken overheden durven over hun eigen grenzen heen te kijken en realiseren zich dat bij grensoverschrijdende thema’s het regionale belang zwaarder weegt. De afspraken over de hoofdlijnen van de samenwerking, de organisatie, de uitvoering en de financiële aspecten zijn vastgelegd in een convenant. Het huidige convenant is in 2015 vastgesteld en loopt tot en met 2030. Deelnemers kunnen naar aanleiding van elke evaluatie besluiten tot wijziging van het convenant, tot verlenging van zijn werkingsduur dan wel tot beëindiging van het convenant.

Sinds 1996 investeert Regio Groningen-Assen in het versterken van de economie en de gebiedskwaliteit. Infrastructuur en de kwaliteit van stad en omliggende gebieden zijn sindsdien sterk verbeterd. Dit betekent niet dat de Regio nu klaar is. In 2013 zijn het beleid en de organisatie aangepast aan de veranderde economische omstandigheden. Nog steeds in de volle overtuiging dat de oplossing van ruimtelijke en economische vraagstukken van vandaag en morgen niet stopt bij de gemeente- en of provinciegrenzen. Samen sta je sterker! Zorgen dat deze mooie regio nog meer tot bloei komt, is de uitdaging waar we met z'n allen de komende jaren voor staan. De Regio werkt vanuit deze ambitie aan drie speerpunten: het economisch kerngebied verder ontwikkelen, de interne samenhang verbeteren/bereikbaarheid, en de kwaliteit van stad en land behouden en versterken.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De Regiovisie Regio Groningen-Assen, die in 2013 is geactualiseerd, omvat een toekomstvisie op de regio met daaraan gekoppeld regionale programma's op het gebied van onder meer wonen, bedrijventerreinen en economie, bereikbaarheid en natuur en landschap. "De eerste Regiovisie is in 1999 vastgesteld. Daarin koos de Regio voor een ontwikkeling tot stedelijk netwerk. Niet lang daarna werd in het nationale ruimtelijke beleid de Regio aangewezen als een van de zes nationale stedelijke netwerken. In 2030 moet de regio een schakelrol vervullen tussen belangrijke stedelijke centra in Noordwest-Europa. Er ontstaat een noordelijke ontwikkelingsas tussen Antwerpen, Rotterdam, Amsterdam, Bremen, Hamburg en verder richting Berlijn en Kopenhagen. Een snelle treinverbinding tussen Amsterdam en Groningen (en het doortrekken daarvan naar Duitsland) geeft een forse impuls aan deze ontwikkelingsas.

Keuze voor ontwikkelingsprofiel als stedelijk netwerk
De Regio Groningen-Assen maakt als nationaal stedelijk netwerk onderdeel uit van de noordelijke ontwikkelingsas. Vanwege de ligging van de regio in een netwerk van nationale en internationale verbindingen wordt er samengewerkt met andere stedelijke netwerken op de as aan de ruimtelijke en economische ontwikkeling, waarbij elke regio zijn eigen profiel heeft. De Regio kiest er daarom opnieuw voor het ontwikkelingsprofiel van nationaal stedelijk netwerk als uitgangspunt te nemen. Op dit moment vormt de regio al de belangrijkste concentratie van bevolking en werkgelegenheid in Noord-Nederland. De voorgestane ontwikkeling betekent een verdergaande bundeling van verstedelijking op landsdelig niveau.

De Regio Groningen-Assen zet in op de ontwikkeling van de eigen potenties vanuit de aanwezige sterke economische sectoren, maar ook vanwege het aantrekkelijke woon- en leefklimaat van het gebied. De keuze voor de ontwikkeling tot stedelijk netwerk betekent dat de regio ook een concurrerend alternatief vormt op de nationale schaal. De Regio wil een goed werk- en ondernemingsklimaat bieden waarin zo mogelijk voor een ieder passende arbeid wordt geboden. Ook hoger opgeleiden moeten in het Noorden en in de regio volop emplooi vinden.

Keuze voor behoud kernkwaliteiten
De tweede keuze van de Regio Groningen-Assen is die voor het behoud van de kernkwaliteiten. Het gebied beschikt over een groot aantal kwaliteiten. Denk onder andere aan: de combinatie van steden en landelijk gebied, stedelijkheid op menselijke maat, rust en ruimte, beslotenheid en openheid in een rijk geschakeerd en toegankelijk landschap; de stad Groningen als metropool van het Noorden met een uitstekend voorzieningenniveau, de middelgrote stad Assen en de overige steden en dorpen, alles binnen korte afstand van elkaar en goed bereikbaar; de kwaliteit en diversiteit in woon- en werkmilieus; de economische dynamiek van het gebied als resultaat van kennisontwikkeling en innovaties; een cultureel klimaat en een voorzieningenaanbod van nationale betekenis, internationaal georiënteerde architectuur. Om beide keuzes waar te maken is een balans nodig tussen economie, bereikbaarheid en leefbaarheid. Deze balans moet worden behouden, ook als de dynamiek in de regio toeneemt. De Regiovisie voorziet daarin."

- "Hoe zorg je er voor als regio zoveel mogelijk huishoudens aan je te binden? Wat voor vastgoedstrategie moet je hanteren? Regio Groningen-Assen haalde KAW erbij om een antwoord te krijgen op deze vragen. Maximaal sturen op kwaliteit. De gemeenten in de Regio werken samen aan een gezonde en goed functionerende regionale woningmarkt, met een grote variatie aan kwalitatief hoogwaardige woonmilieus. Aan KAW de opgave om onder andere de woonwensen in de regio te achterhalen, vraag en aanbod tegen elkaar af te wegen en onderzoeken wat de regio moet bieden om zoveel mogelijk huishoudens aan zich te binden. Weusthuis en Partners begeleidde het proces, waar KAW zich richtte op de inhoud van het onderzoek. De volgende vragen stonden centraal: hoe groot is de werkelijke woningvraag in de stad Groningen?; hoe kun je de omvangrijke stedelijke woonwens maximaal invullen in de regio?; hoe kun je als regio maximaal sturen op de kwaliteit van regionale woonmilieus i.p.v. op aantallen?; hoe kun je sturen op de kwaliteit van de woningvoorraad?; wat voor vastgoedstrategie kun je het beste ontwikkelen i.v.m. de dreigende krimp op termijn?

Onwaarschijnlijke prognose oplossen
Een eerder onderzoek in 2015 bracht in beeld hoe het aantal huishoudens in Regio Groningen-Assen zich ontwikkelt. Dit riep veel vragen op, namelijk wat willen deze huishoudens en waar willen ze zich dan vestigen? Ook kwam er uit dit onderzoek een onwaarschijnlijke prognose. Studentenhuizen waren meegenomen als normale huishoudens, waardoor de conclusie scheef kwam te liggen. Een nieuw onderzoek door KAW en Weusthuis en Partners moest verduidelijking brengen in de daadwerkelijke woonvraag en hoe deze precies is samengesteld.

Centrumstedelijke druk
Het grootste deel van de regionale woonvraag richt zich op stedelijk wonen, vooral in de stad Groningen. Dat heeft effect op de regiogemeenten in Regio Groningen-Assen. Door de centrumstedelijke druk worden mensen 'verdreven' naar de omliggende wijken en kernen. Daarom is in de stuurgroep afgesproken dat gemeenten om de stad maximaal mee moeten profiteren van de stedelijke overdruk. Niet alleen door diverse woonmilieus aan te bieden, maar ook door gezamenlijk oplossingen te zoeken voor hoe om te gaan met plekken waar de kwaliteit van de woningen én de marktpositie slecht zijn.

Een mogelijke maatregel is het oprichten van een herstructureringsfonds voor Regio Groningen-Assen. Daarin kan de stad voor elke woning een x-bedrag opzij leggen om vervolgens te investeren in gebieden binnen de regio waar huishoudenskrimp sneller zijn intrede doet. Daarmee helpt het succes van de stad om óók de regiogemeenten goede woonmilieus aan te kunnen blijven bieden. Dat kan bijvoorbeeld door, inspelende op de krimp, verdunnend te vernieuwen. Zo blijf je krimp voor en voorkom je leegstand en verpaupering.

Goede basis
Het Woningmarktonderzoek Regio Groningen-Assen uit 2015 vormde een goede basis voor onze verdiepingsslag. Met behulp van nieuwe gegevens over alle woningen in de regio voerden we een kwaliteitsscan uit. Daarbij beoordeelden we voor elke woning hoe goed de positie op de regionale woningmarkt is. Dat leverde heldere inzichten op over welke plekken het kwetsbaarst zijn en waar de regio als eerste zijn aandacht op moet richten." (bron: KAW)

- Zoals hierboven beschreven, werken de gemeenten in de Regio Groningen-Assen samen aan een gezonde en goed functionerende regionale woningmarkt, met een grote variatie aan kwalitatief hoogwaardige woonmilieus. Hierbij lag tot voor kort de focus op afspraken over aantallen toe te voegen woningen. Naar aanleiding van het door de Regio uitgevoerde Woningbehoefteonderzoek uit 2015 is voorgesteld om de wijze van regionale woningmarktsturing aan te passen. Centraal hierin staat het advies om bij het afstemmen van de toekomstige woningbehoefte niet alleen te kijken naar het aanbod in aantallen, maar ook naar de bijbehorende woonmilieus en de kwaliteit van de bestaande woningvoorraad.

De opgaven luidden als volgt: 1. Bouwen naar behoefte / vraaggericht bouwen: a) concretiseren of en op welke wijze de stad Groningen de omvangrijke (stedelijke) woningbehoefte kan faciliteren; b) verkennen of en op welke wijze binnen de Regio kan worden gestuurd en/of afspraken kunnen worden gemaakt over een gedifferentieerd aanbod aan woonmilieus. 2. Opwaarderen van de bestaande voorraad: verkennen op welke wijze dat gestimuleerd kan worden. 3. Verkennen op welke wijze een (vastgoed)strategie (met bijbehorend instrumentarium) kan worden ontwikkeld, waarbij wordt ingespeeld op de behoefte van nu en wordt voorgesorteerd op vraaguitval in de toekomst. Het resultaat van de gestelde opgaven vind je in de rapportage 'Woningmarktanalyse Regio Groningen-Assen 2017-2030'.

- "Op basis van de Mobiliteitsmonitor Regio Groningen-Assen 2017 kan een aantal conclusies worden getrokken over de mobiliteit in onze regio: 1. In 2017 is overall de mobiliteit in de Regio gestegen. 2. De stijging van de mobiliteit doet zich sterker voor bij de fiets en het openbaar vervoer (zowel trein als bus) dan bij de auto. 3. In het binnencordon van de stad Groningen zien we een stijging van het fietsverkeer en een daling van het autoverkeer. 4. In het autoverkeer zien we na enkele jaren van daling dat sinds 2015 de automobiliteit weer stijgt. Op de autowegen zien we een relatief sterke groei op de N34 (Gieten - De Punt) en de N46 (Bedum - Groningen). 5. Het autoverkeer groeide sterker op de auto(snel)wegen dan op het onderliggend wegennet. 6. Het (Hoogwaardig) OV in onze regio groeit sterker dan het OV landelijk. 7. De grootste dynamiek (groei bevolking en economie) treffen we aan in de stad Groningen. Daarnaast is de meeste groei te vinden op de zuidelijke corridor (Assen - Haren - Tynaarlo). 8. Het gebruikvan de P+R's aan de randen van de stad Groningen heeft zich in 2017 verder doorgezet. Desondanks is hier nog parkeercapaciteit aanwezig. In 2017 zien we een relatief sterke groei van het aantal in-en uitstappers (met OV-chip +39%).

In de Mobiliteitsmonitor Regio Groningen-Assen editie 2015 kwamen de eerste signalen naar voren dat na de crisis de mobiliteit weer aan het groeien was. Uit de Mobiliteitsmonitor editie 2017 komt duidelijk naar voren dat de economische groei en de groei van de mobiliteit zich voortzet. Dit geldt ook voor de groei van het (H)OV, wat de monitor uit 2015 ook aangaf. Nieuw is dat de monitor aangeeft dat het gebruik van de fiets de afgelopen jaren aan het stijgen is. Een trend die we in de monitor van 2015 nog niet goed terugzagen. Op hoofdlijnen kan worden geconcludeerd dat het met de netwerkanalyse ingezette regionale bereikbaarheidsbeleid effect sorteert. Deze monitor is derhalve een aanmoediging om verder te gaan op de ingeslagen weg met accenten op het HOV, P+R's en de fiets.

Samenvatting: We zien dat de groei van de bevolking en economie in de Regio Groningen-Assen zich de afgelopen jaren vooral voordeed in de stad Groningen. Het belang van de stad voor de regio lijkt hiermee toegenomen. In mindere mate geldt dit ook voor de zuidelijke corridor (Haren - Tynaarlo - Assen), waar economie en bevolking een lichte groei laten zien. Op de westelijke corridor zien we dat dit gedeelte zich qua bevolking positief ontwikkelt; de economische ontwikkeling lijkt echter onder druk te staan. Op de noordelijke corridor is dit precies andersom. Hier daalt de bevolkingsomvang en lijkt de economie stabiel. Op de corridor ten oosten van de stad lijkt sprake van een lichte daling qua inwoners en economie. Daarnaast wordt duidelijk dat in een aantal corridors (Leek - Noordenveld, Haren - Tynaarlo en Slochteren - Hoogezand) duidelijke onderlinge samenhang zit (woon-werk, schoolrelaties). Qua scholen zien we dat in het hoger onderwijs het aantal studenten de afgelopen periode (2012-2017) met circa 10% is gestegen. Het aantal leerlingen in het VO daarentegen groeide in deze zelfde periode beperkt (ca. 2%).

Na meerdere jaren waarin er aan bedrijventerreinen amper uitgifte is geweest, laat 2017 een duidelijke opleving zien. De uitgifte concentreert zich hierbij bijna volledig in de stad Groningen. Het bezit van een auto is de afgelopen jaren gestegen; vooral in de stad Groningen. De verklaring hiervoor is voor een belangrijk deel te vinden in de groei van de bevolking. Relatief gezien ligt het autobezit in de stad Groningen met 354 auto’s per 1000 inwoners een stuk lager dan in de regio. Met meer dan 500 auto’s per 1000 inwoners ligt het autobezit in het zuiden en zuidwesten van de regio duidelijk hoger. In de corridors naar het noorden, noordwesten en noordoosten ligt het bezit een stuk lager. Het bezit van brom-en snorfietsen is in dezelfde periode toegenomen tot ruim 28.000. In de stad Groningen zijn relatief meer snorfietsen dan gemiddeld in de regio (67% vs. 58%), in de overige gemeenten zijn er juist relatief meer bromfietsen (46% vs. 39%). Een deel van de toename is te vinden in de speedpedelecs - in de Regio Groningen-Assen (RGA) treffen we er hiervan 500 aan. Vooral in Tynaarlo, Noordenveld, Haren en Zuidhorn is het bezit van speedpedelecs hoog. Kijken we naar de intensiteiten van het (brom)fietsverkeer dan lijkt het erop dat in de RGA sinds 2012 stabiel aan het stijgen is (10 tot 15% in 5 jaar). Bovengemiddelde groei (stijging van 40 tot 50%) treffen we aan op de routes tussen Groningen - Zuidhorn, Groningen - Zuidwolde - Bedum, Groningen - Harkstede en Peizermade - Hoogkerk.

Het autoverkeer in de Regio Groningen-Assen laat gemiddeld genomen eveneens groei zien (4,5%) in de periode 2012-2017 op de auto(snel)wegen, zij het niet zo groot als langs enkele fietstracés. Opvallend is dat de automobiliteit na enkele jaren van daling sinds 2015 weer aan het groeien is. Op de snelwegen deed de sterkste relatievegroei (ca. 10%) zich voor op de trajecten Groningen - Zuidbroek (A7), Marum - Hoogkerk (A7) en Westerbork - Assen (A28). Qua provinciale wegen springen de N46 (Bedum - Groningen) en de N34 (Gieten - Zuidlaren) eruit met meer dan 25% groei. Het gebruik van de P+R's is de afgelopen jaren gestegen. Met name voor de P+R Haren en vooral voor de P+R Hoogkerk is dit het geval. Medio 2017 is hier bovendien de capaciteit uitgebreid. Ook de nieuwe P+R's van Reitdiep en Meerstad zijn erbij gekomen. Wel ligt er nog bruikbare P+R-capaciteit op de verschillende locaties. Voor een aantal P+R's zien we dat het OV-gebruik sterk aan het stijgen is (sterker dan het gebruik van het aantal parkeerplaatsen). Dit kan te maken hebben met een toenemende overstapfunctie van de P+R's en de toegenomen combinatie van de P+R's met de fiets. Het aantal in-en uitstappers op de stations in de Regio Groningen-Assen is in enkele jaren met meer dan 15% gegroeid. Dit is deels te verklaren doordat steeds meer mensen gebruik maken van een OV-chipproduct (en geen losse kaartjes). Alleen Assen (daling) en Haren (stabiel) laten geen groei zien. In absolute zin zit de grootste groei op het hoofdstation. Maar ook Hoogezand-Sappemeer (4 stations), Groningen-Noord, Europapark en Winsum laten een groei van meer dan 1.000 instappers zien.

De bussen in de Regio Groningen-Assen laten in 2017 een groei zien van ca. 10%. Diverse Qlinks zitten hier qua groei zelfs nog boven (Leekv.v., Roden v.v., Delfzijl v.v. en Zernike v.v.). Ook de lijnen van en naar Assen en Zoutkamp zijn meer dan gemiddeld gegroeid. In deze monitor is voorts in beeld gebracht wat de ontwikkeling in het goederenvervoer is geweest de afgelopen periode. Binnen de provincies Groningen en Drenthe is het vervoer dat geladen en gelost is en over de weg gaat gegroeid. De vaarroute Eemskanaal - Van Starkenborghkanaal is de drukst bevaren route in de regio met rond de 20.000 doorvaarten per jaar (groei van 5 tot 7% in de jaren 2013-2017). Ongeveer 70% hiervan is beroepsvaart en 30% recreatievaart. Het Reitdiep en het Noord-Willemskanaal worden vooral gebruikt door de recreatievaart. Het aantal passagiers van Groningen Airport Eelde laat een stijging zien van 12% in de periode 2012-2017. 2017 laat de sterkste stijging zien. Het aantal passagiersvluchten is in de periode sterker toegenomen. Tenslotte wordt op een aantal plekken in deze monitor aangegeven dat nader onderzoek op zijn plaats is. Dit geldt bijvoorbeeld voor de bus (veel gegevens beschikbaar), CO2, P+R-gebruik. In mindere mate geldt dit voor de fiets, goederenvervoer en de trein."

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van het samenwerkingsverband Regio Groningen-Assen.

Reactie toevoegen