Gemeente Winkel in ca. 1870, kaart J. Kuijper
- Winkel is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek West-Friesland, gemeente Hollands Kroon. Het was een zelfstandige gemeente t/m 31-7-1970. Per 1-8-1970 over naar gemeente Niedorp, in 2012 over naar gemeente Hollands Kroon.
- Wapen van de voormalige gemeente Winkel.
- Onder het dorp Winkel vallen ook de buurtschappen Groetpolder (deels) en Langereis (deels).
Terug naar bovenOudere vermeldingen
1289 Winckele, ca. 1305 Winckel, 1319 en 1342 Winkel, 1426 Winckel en 1665 Winckel.
Naamsverklaring
Betekent winkel 'hoek, ingesloten stuk land'.(1)
Bijnaam
Een bijnaam voor de inwoners van dit dorp is spreeuwen.
Het dorp Winkel ligt Z en ZO van het dorp Lutjewinkel, ZO van de dorpen Barsingerhorn en Haringhuizen en de stad Schagen, O van het dorp Zijdewind, NO van de dorpen 't Veld en Oude Niedorp, N en NO van het dorp Nieuwe Niedorp, WNW van het dorp Aartswoud, W van het dorp Lambertschaag, ZW van het dorp Middenmeer en Z van het dorp Kolhorn.
Terug naar bovenIn 1840 omvat de gemeente Winkel 156 huizen met 1.014 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 101/660 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Lutjewinkel 24/171, De Weere 19/123, Limmerschouw 5/24 en Langereis 7/36. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.400 huizen met ca. 3.400 inwoners.
Terug naar boven- Winkel heeft 3 rijksmonumenten.
- "De Hervormde (PKN) Lucaskerk in Winkel (Dorpsstraat 177) werd jarenlang in de volksmond, bij gebrek aan een naam, "het witte kerkje" genoemd. Nog niet zo heel lang geleden heeft men terug kunnen vinden dat de beschermheilige van het oorspronkelijke RK kerkje de heilige Lucas was. Dan gaat het om Lucas, de evangelist, schrijver van het 3e evangelie en van de Handelingen der Apostelen. Vandaar de huidige naam Lucaskerk. Het gebouw dat er nu staat is in 1845 gebouwd ter vervanging van een in 1843 gesloopte kerk. In 1867 is de toren wegens verzakkingen grotendeels afgebroken en opnieuw opgebouwd. Het prachtige Knipscheer orgel dateert uit 1862. De grafstenen in de kerk, die allemaal uit de 17e eeuw stammen, de herenbank uit 1671 en de preekstoel die uit de dezelfde tijd is, geven al een veel eerdere geschiedenis aan.
Kijken we naar het torenuurwerk dat waarschijnlijk stamt uit het eind van de 15e eeuw, uit 1480 of later, waarmee het tot een van de oudste nog werkende torenuurwerken ter wereld behoort, dan komen we nog vroeger in de geschiedenis uit. Dat wordt bevestigd door de torenklok die de het Latijnse inschrift draagt: "ihesus maria iohannes gherardus de wou me fecit anno domini MCCCCLXXX" wat vertaald betekent: "Jezus Maria Johannes Gerardus de Wou heeft mij gemaakt in het jaar des Heren 1480". Verder weten we uit die periode niet veel. Van de tijd daarvoor is nog minder bekend. Wat wél bekend is, is dat er al heel vroeg, vanaf ca. 1100, in de "Hoek"of "Winckel" (denk aan de term "winkelhaak") van de oude Zuiderzee, een aanlandingsplaats was voor kleine zeeschepen. Om z'n gunstige ligging tussen Medemblik en Kolhorn, had deze plaats ook strategisch belang. Op de verhoogde ligging en op een terp verschenen de eerste vissershuisjes en een kleine kerk (de huidige kerk staat inderdaad nog op een terp).
Als je deze dingen leest, zou je zo graag eens een blik werpen op hoe het er in die vroegste tijd uit gezien moet hebben. We kunnen er alleen maar over dromen en fantaseren. Wat daarbij nog zou kunnen helpen is als je eens omhoog kijkt naar het topje van de toren. Daar staat als windwijzer niet een kruis of een haantje, maar een zeepaardje! Dat kan natuurlijk verwijzen naar de ligging eertijds aan zee. Maar kijk dan maar eens nauwkeuriger, dan gaat het niet om een gewóón zeepaardje. Nee, de windwijzer bestaat uit het hoofd, de voorbenen en de borst van een "landpaard" zal ik maar zeggen, met aan de achterkant een vissenstaart! Daarmee wordt een heel interessante verbinding gelegd tussen het leven van de zee en het leven op het land. Wordt ermee uitgesproken "dat alles ligt in Gods Hand"? Wie zal het zeggen..." Aldus ds. Jaap Jonkmans op de site van de Lucaskerk.
In december 2006 zijn de Hervormde Gemeente te Barsingerhorn - Winkel en de Gereformeerde kerk te Kolhorn verenigd tot de Protestantse Gemeente te Winkel e.o. Deze kerkelijke gemeente omvat naast het genoemde dorp de dorpen Kolhorn, Haringhuizen, Barsingerhorn en Lutjewinkel. Daarnaast komen gemeenteleden uit Hoogwoud, Wieringerwaard, Middenmeer, Nieuwe Niedorp, 't Veld, Schagen en Julianadorp.
- Het Nederlands Parfumflessen Museum is gehuisvest in een prachtig monumentaal pand uit 1599. Voorheen heeft dit karakteristieke gebouw dienst gedaan als waag en als raadhuis. Na een grondige verbouwing en restauratie is daar nu een schitterende en zeer uitgebreide collectie van ruim 7000 parfumflessen te bewonderen. Tijdens de rondleiding wordt verteld over de cultuur en geschiedenis van het parfum. Er wordt ook voorlichting gegeven over parfum aan de hand van geurenkalenders en geurtesters.
- Het Nederlands Kremlin in Winkel is een tuin met een verzameling folly's. De bouwwerken zijn van de hand van de gepensioneerde bank-/plaatwerker Ger Leegwater, die er al sinds zijn veertigste mee bezig is. De folly's zijn gemaakt van allerhande materialen, zoals bouwafval, tegels en trottoirbanden. Klein zijn de folly's niet; sommige gebouwen zijn wel 10 meter hoog. Leegwater heeft zelf methodes bedacht om al het materiaal omhoog te hijsen. Vanwege de vele torens en koepeltjes is de bouwstijl van de gebouwen te vergelijken met de gebouwen van het Kremlin in Moskou. Daar heeft het Nederlands Kremlin zijn naam dan ook aan te danken. Onder de gebouwen van het Nederlands Kremlin bevinden zich de Michaëlkapel (een trouwkapel), de Muziekmuur, het Amfitheater en het Winterpaleis. Naast de verschillende gebouwen bevat het Nederlands Kremlin ook een aantal beelden, zoals Sint Joris, aartsengel Michaël en Orpheus. Het Nederlands Kremlin is op afspraak en bij bepaalde evenementen - zoals Nazomeren - te bezichtigen. - Diaserie van het Nederlands Kremlin.
Terug naar boven- Al vele jaren organiseert Stichting Evenementen Commissie Winkel jaarlijks terugkerende activiteiten voor jong en ouder. Bij het Paaseieren zoeken, Koningsdag Bedrijfsvoetbal, Luilak en de Kinderkermis hebben in de loop der jaren al talloze mensen zich vermaakt. De ECW drijft op een groep enthousiaste bestuursleden en vele vrijwilligers en sponsoren.
- Culturele Stichting Niedorp (CSN) organiseert jaarlijks 7 concerten van befaamde professionele artiesten in de Lucaskerk (Dorpsstraat 177) te Winkel. Aanvang op concertdagen altijd 20.00 uur, zaal open vanaf 19.15 uur. Afloop meestal ca. 22.30 uur. Comfortabele stoelen, goed verwarmd, ruime gratis parkeergelegenheid. De CSN probeert de entree altijd zo laag mogelijk te houden. Een aangenaam avondje uit voor weinig geld.
- Voorjaarsbeurs Winkel (weekend begin februari, in 2021 voor de 11e keer).
- De Jaarmarkt-Kieledag (op een zaterdag in juni) strekt zich uit over de dorpen Winkel en Nieuwe Niedorp.
- Het evenement 'Nazomeren in Niedorp' (3e volledige weekend van augustus) vindt jaarlijks plaats in alle 9 dorpen van deze voormalige gemeente. Ca. 150 deelnemers laten op ca. 100 locaties van alles zien en er is van alles te doen op het gebied van tuinieren, kunst, cultuur en muziek. Voor nadere informatie zie de link.
- Bloemencorso Winkel (op een zondag eind september). - Corsogroep JJ de Sioux. - Corsogroep De Spreeuwtjes. - Corsogroep Firma Langverwacht. - Corsogroep Corsominis.
Terug naar boven- Zwembad De Wirg biedt zwemles voor: ABC, zwemmen voor Zwangeren, zwemvaardigheid voor Volwassenen, Baby en Peuter zwemmen, Trimzwemmen, Meer bewegen voor ouderen, Fifty fit, Minder validen, Aquajoggen, Triatlon training, conditiezwemmen voor jongeren, Vrijzwemmen en Bootcamp. Ook kun je het zwembad afhuren voor het vieren van een feest.
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Winkel, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Belangenvereniging: - De website van Dorpsraad Winkel is zo te zien nog in opbouw.
- Onderwijs: - Per 1 augustus 2014 zijn de openbare basisscholen De Kolk uit Lutjewinkel en De Zwerm uit Winkel samen verdergegaan als De Mient. "Een mient of meent is een onverdeelde gemeenschappelijke weide waar verschillende boeren hun koeien op lieten grazen. Zo wil Basisschool De Mient ook een grazige, vruchtbare weide zijn voor alle kinderen uit Lutjewinkel, Winkel en Nieuwe Niedorp. Op onze Mient zijn echter ook andere dieren van harte welkom: schapen, paarden, varkens, bokken, geiten, ganzen, eenden, lieveheersbeestjes en mieren. Alle dieren zijn ons even lief. Of ze nu graag gras, madeliefjes, paardenbloemen, klavertjes of klaprozen eten, onze mient biedt aan alle dieren het voedsel, dat ze graag eten. In overdrachtelijke zin betekent dit, dat wij ieder mens, ongeacht zijn geloofsovertuiging, ras, seksuele voorkeur, talenten of beperkingen laten groeien op onze Mient door hen de lesstof te bieden die ze nodig hebben." Aldus de school op haar site.
- Muziek: - Winkel’s Harmonie is opgericht in 1889 als fanfare en is 10 jaar later reeds een harmonie geworden. Naast de harmonie is er ook nog jeugdorkest Toetti, waar de leerlingen ontdekken hoe leuk het is om samen muziek te maken.
- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Winkel is opgericht in 1939.
- Zorg en welzijn: - Onze maatschappij individualiseert meer en meer, gezinnen worden kleiner, kinderen wonen vaak niet meer in de nabijheid van hun ouders. Tegelijkertijd streeft de overheid er naar dat burgers zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun welzijn. Dit is niet altijd even makkelijk. Vooral als er ingrijpende gebeurtenissen plaatsvinden zoals pensionering, het overlijden van een partner of een echtscheiding, kunnen mensen het moeilijk vinden contacten te onderhouden en de stap naar buiten te maken. Het project Thuishuis Winkel streeft er naar mensen te helpen die af en toe wat ondersteuning kunnen gebruiken in de vorm van Thuisbezoek, of mensen die het leuk vinden om dicht bij anderen te wonen en samen dingen te ondernemen in het Thuishuis.
Het Thuishuis wordt onderdeel van het straks gerenoveerde Winkelmadepark, en komt in het voormalige oude witte hoofdgebouw van het vroegere zorgcentrum dat in 1955 is ontworpen. Het wordt een apart appartementencomplex op de begane grond voor 6 ouderen die ook gemeenschappelijke ruimten delen, zoals een grote woonkeuken. Iedere bewoner heeft verder de beschikking over een eigen woonkamer, badkamer/toilet en slaapkamer. Om dit te kunnen realiseren moet er wel het nodige verbouwd worden. Initiatiefnemer Jan Ruyten heeft het concept Thuishuizen bedacht, geïnspireerd door studentenhuizen, waar groepjes studenten apart wonen en tevens gezamenlijke voorzieningen hebben en samen dingen doen. De bedoeling is dat het Thuishuis medio 2018 gereed komt.
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Winkel.
Reactie toevoegen