Voorbeelden van geslaagde en minder geslaagde bebouwing in het Beeldkwaliteitsplan Zuidschermer (2005)
Een uniek jaarlijks evenement in ons land is het NK Snertkoken om de Snertbokaal in Zuidschermer, georganiseerd door knolselderijkwekers Ted en Nicoline Vaalburg. Kom proeven op de laatste zaterdag van januari! Met tevens streekmarkt en kookdemo's.
En de winnaar van het NK Snertkoken 2016 in Zuidschermer is... Ineke Luybé uit Zuidschermer. Dat is echt puur toeval, want er is een onafhankelijke jury. Nr. 2 was Doën Hermansson uit Heerhugowaard, nr. 3 Michel Rekers uit Koedijk.
Tijdens de kermis in Zuidschermer (augustus) is het een dolle boel, o.a. met sport- en spelactiviteiten in en om het water van de Zuidervaart. Daarbij houdt men het zo te zien niet altijd droog, maar dat is vast ook de bedoeling. :-)
Ook het carnaval is een van de jaarlijkse hoogtepunten in Zuidschermer. Dat is bij Carnavalsstichting De Batavieren al meer dan 44 jaar in goede handen.
Op de gemeentekaart van Akersloot, uit 1865, is o.a. te zien dat Zuidschermer toen ook 't Zwarte Kerkje werd genoemd, dat er op dat grondgebied ook nog een West-Schermer en een Oost-Schermer was, en in het ZO een vlotbrug in het Noordhollands Kanaal.
- Zuidschermer is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek Kennemerland, gemeente Alkmaar.
- T/m 1992 viel het grootste deel van het dorp onder de gemeente Akersloot (zijnde het deel met postcode 1846). Door een grenscorrectie in 1993 is Zuidschermer geheel onder de gemeente Schermer komen te vallen. Het deel met postcode 1847 viel altijd al onder de gemeente Schermer (t/m 31-7-1970 gemeente Zuid- en Noord-Schermer). In 2015 is de gemeente Schermer opgegaan in de gemeente Alkmaar.
- Onder het dorp Zuidschermer valt ook een klein deel van de buurtschap Omval (Westdijk).
Terug naar bovenOudere vermeldingen
De huidige spelling is als één woord. Vroeger werd de naam ook wel gespeld als Zuid-Schermer. Deze spelling wordt nog incidenteel door een enkele lokale instantie gebruikt. En in het jubileumboek van de carnavalsstichting zien we een lokale firma de naam spellen als twee woorden zonder koppelteken. Maar ook dat is een 'incident'. 1343 tsuudende van Schermer, 1840 Zuid-Schermeer, 1858 Zuid Schermer. Rond 1870 werd het dorp kennelijk ook Zuiderschooltje genoemd. "Deze naam is afkomstig van vroegeren tijd, toen kerk en school onder één dak waren."(1)
Naamsverklaring
Samenstelling van zuid 'zuidelijk gelegen' en Schermer (aanvankelijk een watergebied, thans polder, waarvoor zie Schermerhorn en Grootschermer). De oude vorm betreft slechts de geografische locatie ten zuiden, de huidige nederzetting dateert van na de droogmaking van de Schermer.(2)
- Zuidschermer ligt ZZO van Alkmaar, NO van Akersloot, in het ZW van de Schermer. Het dorp heeft een compacte kern (rond de splitsing Zuidervaart - Driehuizerweg) met een groot buitengebied. Het dorpsgebied grenst in het Z en W aan de N244 (Zuiddijk resp. Westdijk) en in het N aan de N243 (Noordervaart).
- Het kruispuntdorp Zuidschermer ligt aan de Zuidervaart ter plaatse van de kruising met de Driehuizerweg. De Zuidervaart vormt de hoofddrager van de kern. De ontsluiting van de langsgelegen panden gebeurt veelal individueel en in alle gevallen met bruggen over de aan de landzijde van de Zuidervaart gelegen sloot. De bebouwing bevindt zich voornamelijk aan de westzijde van de Zuidervaart. Aan de oostzijde ligt een klein woonbuurtje achter het 'zwarte kerkje' en het daarnaast gelegen schoolgebouw. In de westelijke wand bepalen met name de kerk, een school en een horecabedrijf het beeld. Dit centrum vormt met zijn typerende architectuur, grotere samengestelde bouwvolumes samen met de buitenruimte een herkenbaar ensemble.
Terug naar bovenIn 1840 heeft Zuidschermer (als 'Schermeer of Zwarte Kerkje') 42 huizen met 261 inwoners onder de gemeente Akersloot en 20 huizen met 116 inwoners onder de gemeente Zuid- en Noord-Schermer. Samen dus 62 huizen met 377 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 250 huizen met ca. 600 inwoners.
Terug naar bovenDe nederzetting is ontstaan na het gereedkomen van de Droogmakerij Schermer (1635). Zuidschermer en Stompetoren zijn de enige droogmakerijdorpen in de Schermer, beide ontstaan aan kruispunten van polderwegen in de Schermer. De andere dorpen in de (voormalige gemeente) Schermer: Schermerhorn, Grootschermer, Driehuizen en Oterleek, zijn Waterlandse lintdorpen. Van 1736 tot 1751 was (de later als wiskundige vermaard geworden) Laurens Praalder hier leraar.
Terug naar boven- Bestemmingsplan Zuidschermer.
Terug naar boven- Zuidschermer heeft 5 rijksmonumenten:
1) Poldermolen K.
2) Poldermolen M.
3) De stolphoeve op Westdijk nr. 10.
4) Het dorpsschoolgebouw uit 1790 naast de hervormde PKN kerk.
5) En het hervormde (PKN) 'Zwarte Kerkje' uit 1665 (Zuidervaart 22), een van de zeer weinige bewaarde voorbeelden van een stolpkerk. Het kerkje is gebouwd naar het voorbeeld van de stolpkerk in Volendam, maar is in de 19e eeuw aangepast door er bakstenen buitenmuren aan toe te voegen. Het kerkje heeft in 2015 het 350-jarig bestaan gevierd. Anno 2019 is de fundering van het kerkje voor een deel verrot. Daardoor helt de kerk één kant op. Volgens het bestuur van de kerk blijkt uit metingen dat de situatie acuut moet worden aangepakt omdat er anders het risico is dat de kerk instort. Dat gebeurt door trillingsarme heipalen in de grond te boren. Op die manier wordt geen schade aan het gebouw aangericht. Daarna kan de kerk weer honderden jaren mee. In totaal is er 125.000 euro nodig voor de operatie. Dat is veel geld, maar het is het volgens het bestuur meer dan waard. Want het kerkje is - samen met het schooltje - het hart van het dorpsleven, waar veel activiteiten worden georganiseerd.
- RK Michaëlkerk uit 1931 (Zuidervaart 63).
- Zuidschermer is onderdeel van het 'beschermde dorpsgezicht Droogmakerij De Schermer', met een oppervlakte van bijna 5.000 hectare wellicht het grootste beschermde dorpsgezicht van ons land.
Terug naar boven- Toneelvereniging Zuidschermer brengt jaarlijks enkele nieuwe stukken op de planken. Het stuk van januari 2018, 'De Maffe Maffiosa', is via de link ook online te bekijken.
- Boer en boerin Ted en Nicoline Vaalburg, gespecialiseerd in o.a. knolselderij, organiseren jaarlijks in Zuidschermer op de laatste zaterdag van januari het Snert Event, met het NK Snertkoken om de Snertbokaal, Streekmarkt en kookdemo's met heerlijke streekproducten.
- Carnaval. - Carnavalsstichting De Batavieren heeft in 2014 het 44-jarig bestaan gevierd (in het carnaval rekent men met jubilea in eenheden van 11 jaar). Het jubileumboek is via de link ook online te lezen.
- De 100 van Leeghwater is volgens de organisatie de mooiste 100-kilometer-wandeltocht van Nederland (op de 1e vrijdag en zaterdag van augustus, in 2018 voor de 2e keer). Start en finish van deze tocht zijn in Zuidschermer, in het hart van het Land van Leeghwater. Het gevarieerde parcours voert je onder andere langs de dijken en wegen van de Schermer en de Beemster, en door de kernen van bijvoorbeeld Schermerhorn, Grootschermer en De Rijp. Een prachtig authentiek en monumentaal Noord-Hollands gebied. Als wandelaar word je bij de 100 van Leeghwater in de watten gelegd; op het parcours staat er meer dan 10 keer eten en drinken voor je klaar.
- Tijdens de Kermis (augustus) staat het dorp 'op zijn kop', getuige bijv. de Playbackshow Kermis 2014 en het fotoalbum Kermis 2014. Dat daar gezien de ligging aan de Zuidervaart allerlei sport- en spel activiteiten aan en in het water bij zitten is logisch. Dat men het daarbij niet altijd droog houdt ook (maar dat is vast ook de bedoeling ;-)). Dit betreft de Volksspelen, georganiseerd door Carnavalsstichting De Batavieren, waarbij 150 sportieve sporters uit het dorp strijden om de Zuidschermer Sportbokaal, wat altijd veel bekijks trekt.
Terug naar boven- De vorige autoveerpont Zuidschermer-Akersloot, over het Noordhollands Kanaal, was in 2010 111 jaar oud en is toen uit de vaart genomen. De elektrisch aangedreven kabelveerpont, waar 3 auto's op konden, is vervangen door een vrijvarende motorveerpont, waarvoor de pont Buitenkaag-Kaag model heeft gestaan. Voor nadere informatie over openingstijden e.d. zie de site van de Vrienden van de Voetveren. - Youtubefilmpje I over de oude kabelveerpont. - Youtubefilmpje II over de oude kabelveerpont.
Terug naar boven- Algemeen: - Site van en over Zuidschermer.
- Nieuws: - De maandelijkse dorpskrant Rond de Torens is via de link ook online te lezen. - Nieuws uit Zuidschermer op Facebook.
- Belangenvereniging: - Dorpsraad De Hut behartigt de belangen van Zuidschermer, maar organiseert ook heel veel evenementen en activiteiten door het jaar heen.
- Onderwijs en kinderopvang: - De St. Michaëlschool in Zuidschermer is een kleine gemoedelijke basisschool. Door de kleinschaligheid staat persoonlijke aandacht centraal. Kinderen van groep 1 t/m groep 8 trekken met elkaar op en ieder kind wordt gehoord en gezien. Het onderwijs is van goede kwaliteit en men werkt met moderne leermiddelen, zoals tablets. Enkele verdere pluspunten van de school: zwemles voor de leerlingen van groep 1 t/m 6; extra ondersteuning en extra uitdaging voor leerlingen die dat nodig hebben; Engelse les vanaf de middenbouw met behulp van muzikale begeleiding; weerbaarheidstraining voor groep 8 ter voorbereiding op het voortgezet onderwijs.
Anno eind 2016 was het aantal leerlingen gedaald van 59 naar 43, terwijl de school voorheen altijd rond de 60 leerlingen zat. In 2017 ging het gerucht dat de school zou sluiten. Een aantal ouders heeft toen hun kind(eren) van de school gehaald, waardoor het aantal leerlingen nog verder is gezakt. De school blijft echter toch open, mede door de inzet van een werkgroep van ouders die zich hier zeer voor heeft ingezet. In schooljaar 2017-2018 zijn er nog 25 leerlingen, waarmee het een van de kleinste scholen van Nederland is (de absolute ondergrens is 23 om nog voor medebekostiging door het Rijk in aanmerking te komen), en de kleinste school van Noord-Holland. De school heeft begin 2018 - samen met nog een aantal kleine scholen in het land - extra kleinescholentoeslag van het Rijk gekregen, wat ze o.a. benutten voor het vernieuwen van de tablets. De school zet zich in om het leerlingenaantal weer te vergroten.
- Kinderopvang Ti-ta Tovenaar in Zuidschermer biedt een gevarieerd aanbod, zowel binnen als buiten, dat aansluit bij de belevingswereld van je kind. Ze werken altijd rondom een thema, waarbij ze zoveel mogelijk buiten zijn en ook altijd proberen zo veel mogelijk buiten binnen te halen. Er is veel ruimte voor sociale ontwikkeling. Zien spelen doet spelen, is ontdekken, maar niets moet. Door te ontdekken, waarbij vies worden ook hoort, zet je kind steeds een stapje verder. Je kind mag zijn eigen ruimte leren kennen. Respect voor elkaar en voor de omgeving hoort ook bij samen spelen. Zij hebben hier oog voor en gaan met de kinderen in gesprek en stimuleren hen zelf naar oplossingen te zoeken bij onenigheid. Indien nodig sturen ze bij.
- Zorg: - Zorgboerderij Oostwijk.
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de RK begraafplaats van Zuidschermer, met foto's van de grafzerken.
Reactie toevoegen