Gemeente Beilen anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)
- Beilen is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Midden-Drenthe. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1997.
- Wapen van de voormalige gemeente Beilen.
- Onder het dorp Beilen vallen ook de buurtschappen Alting, Beilervaart (grotendeels), Brunsting, Eursing, Holthe, Klatering, Lieving, Makkum, Rheeveld, Smalbroek en Terhorst. In totaal zijn dit 11 buurtschappen.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
1139 kopie 16e eeuw Bele, 1206 kopie 15e eeuw Beile, 1292/1395-1396/1634 Beylen, ca. 1660 Beilen, 1781 Beijlen.
Naamsverklaring
Is ooit wel opgevat als bijl-lo 'uitgehouwen plaats in het bos', maar een lo-naam is onwaarschijnlijk. Verder is gedacht aan het Oudfriese bel, beil 'zwelling, buil', ter aanduiding van een heuvelig landschap. De terreingesteldheid zou hiervoor echter geen aanleiding geven, en daarom stelt men als alternatief herkomst uit bagil-* 'modder, moeras' (?) voor.(1)
* Gereconstrueerde vorm.
Beilen ligt Z van Assen, W van Westerbork.
Terug naar bovenIn 1840 heeft de gemeente Beilen 388 huizen met 2.599 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 127/808 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Eursing 20/162, Klatering (Clatering) 11/54, Alting 6/40, Lieving (Lievinge) 9/37, Makkum (Makken) 8/69, Holthe (Holte) 15/96, Wijster 48/300, Drijber (Drieber) 9/68, Tiendeveen 10/90, Spier 17/131, Terhorst (Ter Horst) 4/30, Smalbroek 3/15, Beilervaart 8/43, Brunsting 10/72, Hijken 65/417, Laaghalen 8/77 en Hooghalen 10/90. De gemeente omvatte verder de buurtschap Siberië. Bij de opheffing van de gemeente per 1-1-1998 had zij ca. 15.000 inwoners. De oppervlakte van de gemeente was 16.559 hectare. Tegenwoordig heeft het gelijknamige dorp ca. 4.000 huizen met ca. 10.000 inwoners.
Terug naar bovenAls je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van (de kernen van) deze voormalige gemeente, kun je terecht bij de Historische Vereniging Gemeente Beilen. Deze vereniging is opgericht in 1989, heeft ruim 1.000 leden en heeft als doel/missie: het aanmoedigen van de studie naar en het verspreiden van kennis over de geschiedenis van deze voormalige gemeente; het bevorderen van het waardebesef met betrekking tot het historisch erfgoed in de ruimste zin van het woord; het vormen van een ontmoetingspunt voor allen die zich bij de geschiedenis van deze voormalige gemeente betrokken voelen. Dit doet zij onder andere door: het uitgeven van een historisch tijdschrift en andere historische publicaties en boeken; het organiseren van (studie)bijeenkomsten, lezingen, presentaties, excursies en tentoonstellingen; het organiseren van verschillende werk- en studiegroepen.
Op de site van de vereniging vind je o.a. beschrijvingen van alle dorpen en buurtschappen in de voormalige gemeente Beilen. Een compliment voor deze vereniging! De meeste historische verenigingen (en gemeente- en VVV-sites...) vergeten namelijk 'gemakshalve' om hun buurtschappen te benoemen en te beschrijven. Dus hopelijk een inspirerend voorbeeld voor andere historische verenigingen.
Terug naar boven- "Voor u ligt de Centrumvisie Beilen, of beter gezegd uw visie! Samen met u als belanghebbenden, hebben wij in een open planproces gesproken over het dorpscentrum. Waar liggen de kansen? Wat kan verbeterd worden? En hoe gaan we om met de winkelleegstand? Zoals zoveel kernen heeft ook dit dorp te maken met leegstand van winkelpanden, veroorzaakt door de opkomst van online winkelen, veranderingen in het consumentengedrag en door veranderingen in de samenstelling van de bevolking. Uw ideeën voor een aantrekkelijk en leefbaar centrum hebben we vertaald naar concrete maatregelen. In het uitvoeringsprogramma, dat bij de centrumvisie hoort, staan de concrete maatregelen beschreven waarmee we snel kunnen beginnen. De gemeente pakt vooral de maatregelen op die de openbare ruimte verbeteren. Maar voor een maximaal resultaat hebben we ook de inzet van ondernemers en vastgoedeigenaren nodig. Onze gezamenlijk inspanningen, in combinatie met slimme citymarketing - of misschien is voor Beilen de term 'dorpsmarketing' passender - zorgen voor een blijvend aantrekkelijk centrum.
Proces. Om te komen tot de centrumvisie zijn we in gesprek gegaan met de samenleving. We hebben vijf stappen doorlopen. We zijn begonnen met het ophalen van ideeën en plannen bij diverse doelgroepen, onder meer inwoners, bezoekers, ondernemers, vastgoedeigenaren. Op basis van hun ideeën hebben we een conceptvisie opgesteld. Dit concept is getoetst bij dezelfde doelgroepen met de vraag of we alle input op de juiste manier hebben vertaald. Eventuele aanpassingen en verbeteringen hebben geleid tot de definieve centrumvisie.
Betrokkenheid samenleving. De inwoners, ondernemers, vastgoedeigenaren en andere partijen zijn betrokken bij alle stappen in het planproces. Samen met hen zijn de vraagstukken die spelen in het centrum van Beilen opgehaald en verdiept en is naar antwoorden gezocht. Dit hebben wij gedaan door gesprekken te houden met diverse stakeholders van het centrumgebied over hun ideeën en suggesties. Zo is er een enquête centrumbeleving gehouden, zijn er tafelgesprekken gehouden in de Jumbo met supermarktbezoekers en hebben wij een informatiecentrum in de Brinkstraat geopend. De visie heeft dus vorm gekregen met ieders inbreng.
Centraal Beilen. De kracht en het specifieke van het dorp wordt bepaald door een aantal karakteristieken. Ligging. De centrale ligging op het kruispunt van de wegen A28 en de Frieslandroute N381 en aan de spoorlijn Groningen-Zwolle maakt het dorp goed bereikbaar. Het is daarmee een uitstekende locatie om te wonen en te werken en een prima uitvalsbasis voor het bezoeken van de omgeving. Nationale parken. De nabijheid van de nationale parken Dwingelderveld, het Drents-Friese Wold en Boswachterij Hooghalen dragen bij aan de natuurbeleving, toerisme en identeit van het dorp. Winkelaanbod. Het complete en ruime winkelaanbod voor met name de dagelijkse boodschappen draagt bij aan de aantrekkelijkheid van het centrum. Parkeren. Rondom het winkelgebied zijn ruim voldoende parkeervoorzieningen aanwezig. In combinatie met het gratis parkeren maakt dat Beilen aantrekkelijk om te bezoeken. Voorzieningen. De aanwezigheid van voorzieningen zoals sportverenigingen en onderwijsinstellingen, maar ook van een treinstation wordt in het dorp als posief ervaren.
Kernwinkelgebied kleiner. De detailhandel heeft te maken met de gevolgen van veranderend consumentengedrag, het kopen via internet en demografische ontwikkelingen, wat resulteert in winkelleegstand. Om het centrum van Beilen aantrekkelijk te houden, moet het kernwinkelgebied kleiner en compacter. Een compacter winkelgebied draagt bij aan de levendigheid en de economische potentie van het centrum. De aanloopstraten (menggebied) willen we een breder perspectief bieden door te fungeren als flexibele schil voor het kernwinkelgebied. Dit betekent meer mogelijkheden die ook andere funces toelaten, waardoor leegstand kan worden voorkomen. Het huidige winkelgebied wordt in deze visie verkleind van circa 18.300 m2 naar circa 15.600 m2 (bron: Locatus, november 2017). Dat doen we door winkelverplaatsing, introductie van nieuwe concepten en het toestaan van functiewijziging (bijvoorbeeld wonen) in het transformatiegebied. Horeca. Horecavoorzieningen dragen bij aan de gezelligheid in het centrum. De aanwezigheid van horeca past in het winkelgebied. Op een deel van de Markt creëren we een intiem horecaplein. Daardoor versterken we de aanwezige horeca en brengen we meer sfeer en gezelligheid in het centrum.
Parkeervoorzieningen. Rondom het winkelgebied zijn voldoende en kwalitatief goede parkeerplaatsen aanwezig. Wel ligt bij de entree van het winkelgebied, op de hoek Torenlaan/Nassaukade, een tijdelijk parkeerterrein dat qua vormgeving en uitstraling aanpassing nodig heeft. Daarnaast verbeteren we de voetgangersverbinding met het winkelgebied vanaf het parkeerterrein bij de Stefanuskerk. Als het parkeerterrein bij de Wever wordt bebouwd dan moet een alternatieve parkeervoorziening worden gerealiseerd.
Verkeer en routing. Met het kleiner en compacter maken van het kernwinkelgebied is de zoekring voor het parkeren ook kleiner gemaakt en aangepast. De verwijzing naar parkeerplaatsen wordt verbeterd. Het vele zoekverkeer op de Ventweg Zuid is ongewenst en wordt nu over de Torenlaan geleid. De Raadhuisstraat wordt tweerichtingsverkeer om een nieuwe dynamiek in het centrum te creëren en een betere verbinding te krijgen in de zoekring voor het parkeren.
Evenementen. Een paar keer per jaar vinden grote evenementen plaats in het dorp, zoals de Zomermarkt, Bourgondisch Beilen en de Sterkste Man en Vrouw van Midden-Drenthe. Evenementen van deze schaal hebben behoefte aan een evenemententerrein. Het parkeerterrein bij het gemeentehuis wordt in het centrum aangewezen als evenemententerrein. Kleine evenementen blijven op de Markt en de jaarmarkt blijft in het kernwinkelgebied. Het 'tijdelijk verlies' aan parkeerruimte tijdens evenementen kan worden opgevangen op de andere parkeervoorzieningen rondom het centrum.
Beleving. De inrichting van het openbaar gebied bepaalt mede de sfeer en aantrekkelijkheid van het centrum en daarmee de verblijfsduur van bezoekers in het centrum. Veel bezoekers van het centrum hebben aangegeven dat de openbare ruimte te stenig is, groen ontbreekt. Dat maakt het centrum minder aantrekkelijk. Ook wordt gezegd dat er te weinig terrassen zijn. De Markt ervaren bezoekers als een grote, open en winderige ruimte. Door toevoeging van groen wordt hier een intiem en sfeervoller horecaplein gecreëerd. Verder wordt aangegeven dat het algehele straatbeeld rustiger kan en meer een dorpser karakter nodig heeft.
Maatregelen: aanbrengen groenvoorzieningen (groenperken, plantenbakken en bomen); toevoegen straatmeubilair (bankjes, fietsenstalling); realiseren podiumfunctie en speelvoorziening; aanpassen straatverharding; verbeteren verbinding parkeerterreinen en winkelgebied; subsidie voor het verbeteren van de gevels van winkelpanden; beperken en op elkaar afstemmen uitstallingen en reclame-uitingen; opstellen verlichtingsplan." Aldus enkele citaten uit de Centrumvisie Beilen.
- Het Actiecomité voor Ziekenhuis Bethesda in Hoogeveen geeft in februari 2018 behoud van zelfstandigheid van het ziekenhuis op. Het comité gaat nu voor één centraal ziekenhuis in Drenthe. Dat zou langs de A28 bij Beilen moeten komen. Een optie die in 2012 al is genoemd in een rapport van Wouter Bos van - destijds - KPMG Plexus. In dat moderne ‘interventiecentrum’ zouden dan ook complexe ingrepen moeten gebeuren, net als verloskunde en andere acute zorg. De drie ziekenhuislocaties Stadskanaal, Emmen en Hoogeveen zouden dan poliklinieken met operatiekamers voor geplande ingrepen overdag worden. "Als Treant - het overkoepelend orgaan voor de ziekenhuizen in Emmen, Hoogeveen en Stadskanaal, red. - en WZA nu niet de handen ineen slaan, begaat men een historische vergissing", stelt Frits Kappers van het Actiecomité. (bron en voor nadere informatie zie: DvhN, 14-2-2018) In november 2017 heeft Treant dit al aangekaart, en in april 2018 blijkt wederom dat ook Treant voor één 'interventiecentrum' in Drenthe gaat, en dat gesprekken met het ziekenhuis in Assen gaande zijn om evt.hierbij aan te haken.
Terug naar boven- Beilen heeft 5 rijksmonumenten.
- De gotische, eenbeukige Hervormde (PKN) Stefanuskerk in Beilen (Prins Bernhardstraat 12) heeft een eenvoudig schip van drie traveeën met spitsboogvensters en een driezijdig koor. Onder de nisjes in het koor bevindt zich een zogeheten sacramentsnis. De toren is waarschijnlijk gebouwd door Johan die Werckmeister uit Ruinen, die meer kerktorens in Drenthe zou hebben gebouwd. In 1607 is er een brand in de kerk geweest waarbij alleen de muren gespaard bleven. Het huidige tongewelf dateert van na de brand. In de jaren 1937-1938 is de kerk gerestaureerd onder leiding van architect Jans Boelens. In 1937 is ook het torenuurwerk geplaatst, evenals de wijzerplaten aan de buitenkant van de toren. In 1990 is de kerk opnieuw gerestaureerd, onder leiding van architect S. Deinum. Tijdens deze restauratie is ook weer een tweede kleine luidklok geplaatst. De originele was in de Tweede Wereldoorlog door de Duitse bezetters weggehaald en gebruikt om munitie te maken. Het eenklaviers orgel is omstreeks 1829 vervaardigd door orgelbouwer Johannes Wilhelmus Timpe.
In verband met verbouwplannen voor de Stefanuskerk is er van mei tot december 2018 archeologisch onderzoek verricht. Daarbij zijn sporen van de vorige bakstenen kerk ontdekt, die moet dateren van kort na 1200, omdat baksteen toen in gebruik raakte. Daarvóór moet er ook al een kerk hebben gestaan. De kerk alhier wordt voor het eerst vermeld in een oorkonde uit 1139. De huidige kerk dateert uit de 14e, 15e of 16e eeuw. De Beiler kerk is een van de zes Drentse 'dingspilkerken' en behoort tot de oudste van Drenthe. Bij de kerk wordt in 2019 een modern bijgebouw gebouwd. De kerk krijgt na de verbouwing een bredere, culturele functie. Voor de presentatie van de archeologische vondsten overweegt men een 3D-visualisatie. Ook wordt nagedacht over manieren om de bodemschatten een plek te geven in de vernieuwde kerk.
- De Gereformeerde (PKN) Pauluskerk (Witte Valkenstraat) dateert uit 1957 en heeft 2 voorgangers gehad (uit 1847 en uit 1883). De Stefanuskerk en de Pauluskerk vallen onder de Protestantse Gemeente Beilen-Hijken-Hooghalen.
- De Molen van Makkum staat in de gelijknamige buurtschap en wordt daarom aldaar beschreven.
Terug naar boven- Stichting Beleef Beilen wil de leefbaarheid in het dorp verrijken door het organiseren van allerlei laagdrempelige evenementen door het jaar heen.
- Op een maandag begin mei is er in Beilen de Jaarmarkt op het marktterrein met een uitloop van marktkramen naar de Brinkstraat. Het volume en de veelzijdigheid van de markt wordt hierdoor vergroot. Er zijn veel standhouders met onder andere ansichtkaarten, lederwaren, ondermode, kruiden, tuinplanten, beenmode en nog veel meer. Ook aan de inwendige mens wordt gedacht. De markt start al in de vroege uurtjes van de ochtend en duurt tot ca. 16.00 uur. Verder is er in het dorp een weekmarkt op de donderdagmorgen. Over beide markten vind je informatie op Facebook.
- Bourgondisch Beilen (op een vrijdag eind augustus) is een culinair evenement dat wordt gehouden op het parkeerterrein achter het gemeentehuis. Om 15.00 uur begint het evenement dat jaarlijks een ander thema heeft. Er doen ca. 12 restaurants e.d. mee die de bezoekers voor een bescheiden bedrag een gerecht voorschotelen. Er is een professionele jury die de gerechten keurt. Daarnaast wordt het evenement opgefleurd met entertainment. Ook aan de kinderen wordt gedacht met een kinderhoek waar ze naar hartelust kunnen spelen. De dag wordt afgesloten met een spetterend optreden van een band.
Terug naar boven- "Ben jij een waterrat en speel je het liefst met water? Of wil je er één worden en kom je binnenkort naar zwemles? Of bent u de sportieve zwemmer die regelmatig baantjes trekt? Het kan allemaal in zwembad De Peppel in Beilen. De temperatuur van het doelgroepenbad is ongeveer 31.7 graden. Voor kinderen tot en met 14 jaar is er de Kidscard. Deze kaart is één jaar geldig en is bedoeld voor recreatief zwemmen. Begeleiders (ouder dan 18 jaar), die meegaan met houders van een kidscard, hebben toegang tegen een gereduceerd tarief. Deze korting geldt voor maximaal twee begeleiders per kind. Jouw verjaardagsfeestje vieren in zwembad De Peppel? Dat kan! Gezellig met je vriendjes of vriendinnetjes zwemmen, van de glijbaan glijden of samen op de grote (opblaas)slang ravotten om daarna met elkaar te genieten van een lekker broodje warme snack met limonade en een ijsje. Kom snel naar zwembad De Peppel en bespreek alvast op een woensdagmiddag of zaterdagmiddag je feestje!"
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Beilen, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Beilen.
Terug naar boven- Buurtvereniging: - De naam van Buurtvereniging 't Beurschap in Beilen (O van de Sportlaan, N van de Eursingerweg) is afgeleid van de straatnamen waar zij betrekking op heeft; Brinkkamp, Eursingerweg en Schapendrift.
- Muziek: - Zanggroep Sing it is een koor dat bestaat uit ca. 30 enthousiaste leden. Ze zingen een mix van moderne christelijke liederen en populaire muziek.
- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Beilen.
- Voetbalvereniging c.v.v. Fit Boys.
- Vrouwen: - Vrouwen van Nu afd. Beilen organiseert van september tot april maandelijks een bijeenkomst waarbij doorgaans iemand wordt uitgenodigd om een lezing te houden over een interessant onderwerp. Daarnaast zijn er commissies en werkgroepen die allerlei activiteiten ondernemen.
- Tuinieren: - 10 goede redenen om lid te worden van Groei & Bloei: je krijgt het magazine Groei & Bloei; je lidmaatschap is goedkoper dan wanneer je de magazines maandelijks los koopt; je krijgt korting op tuinartikelen en op de toegangsprijs van groene evenementen; je wordt automatisch lid van een lokale afdeling, bijv. Groei & Bloei afdeling Beilen (die ook de voormalige gemeenten Diever, Dwingeloo, Smilde en Westerbork omvat). Dat verplicht je tot niets, maar je kunt wel deelnemen aan allerlei leuke activiteiten, bloemschikken en ruilbeurzen; we organiseren excursies naar prachtige tuinen die alleen voor Groei & Bloei opengaan; je kunt deelnemen aan cursussen, workshops en lezingen op verschillende niveaus; je kunt je hobby delen met andere tuinliefhebbers, hetzij persoonlijk, hetzij via internet; je krijgt een nieuwsbrief van je lokale afdeling met allerlei wetenswaardigheden; je kunt gratis gebruik maken van de Groei & Bloei adviesdienst; je steunt een vereniging voor en door liefhebbers, die zich inzet voor de belangen van hobbytuiniers.
- Zorg: - Accare is een kleinschalige polikliniek voor onderzoek en behandeling van kinderen met psychiatrische problemen uit Beilen en omgeving.
- Welzijn: - In het werkgebied van de hierboven vermelde Buurtschap 't Beurschap in Beilen is sprake van een grote en goede saamhorigheid; veel buurtgenoten genieten met elkaar van de vele activiteiten die ze organiseren en staan ook gereed om daar waar nodig de helpende hand te bieden. Uit een enquête bleek dat er ook behoefte is aan een aanvulling in de vorm van hand- en spandiensten, zoals hond uitlaten, boodschappen doen, post uit de brievenbus tijdens vakantie etc. Uit dezelfde enquête komt ook naar voren dat velen bereid zijn om die helpende hand toe te steken. Uit dit onderzoek en verdere contacten bleek ook dat veel dingen onderling al goed geregeld worden. Bij (tijdelijke) problemen met bijvoorbeeld de gezondheid vallen veel buurtgenoten al terug op hun buren.
Eind 2015 hebben ze het plan voor ‘Noaberschap in ’t Beurschap’ ingediend bij MOEK, Mooi Op Eigen Kracht, van de gemeente Midden-Drenthe. Dit plan kreeg (o.a. financiële) steun van de gemeente. Ze hebben de buurt daartoe in 10 delen verdeeld van ca. 10 tot 20 huizen, met in elk deel een contactpersoon die bekend en gemakkelijk toegankelijk is. Bovendien heeft deze man of vrouw in het hofje een goede achtervanger in geval van afwezigheid door bijv. vakantie. Als je een probleem hebt of krijgt bijvoorbeeld omdat je een been breekt en daardoor bepaalde dingen (tijdelijk) niet meer kunt doen of als je iemand zoekt om het konijn te voeren tijdens je vakantie, dan kun je via je contactpersoon om hulp vragen. Hij of zij kijkt dan óf en wie deze hulp kan bieden.
- Leden van Rotaryclub Beilen zijn professionals afkomstig uit de regio rond dit dorp (bijv. ook uit Dwingeloo en Westerbork). De servicedoelstelling van Rotary komt tot uiting in het opzetten van fundraisingprojecten (van wereldwijd tot lokaal), maar ook het ter beschikking stellen van je (vak)kennis. De lokale Rotary begeleidt en ondersteunt bijv. oudere werkzoekenden op weg naar nieuw werk. De ervaring van oudere werkzoekenden is dat het erg lastig is om weer aan de slag te komen. Al meer dan 10 jaar zijn vrijwilligers van Rotary Beilen actief bij het begeleiden van werkzoekenden. Dat gebeurt op vrijwillige basis. Deze hulp is beschikbaar via JobRotary, een initiatief van Rotary..
- Maandelijks is er een Repaircafé in de bibliotheek van Beilen. Vrijwilligers zetten zich in om defecte spullen weer aan de praat te krijgen of beter te laten functioneren. Waardoor zij er een steentje aan bijdragen om de afvalberg te verkleinen en grondstoffen te besparen, omdat je geen nieuw product hoeft te kopen en het oude niet hoeft weg te gooien. Het kan bijvoorbeeld gaan om allerlei huishoudelijke apparaten waar een stekker aan zit, kleding waar een scheur in zit, een fiets waarvan de verlichting het niet meer doet, een computer/tablet die erg traag is. Het lukt hen om gemiddeld driekwart van de aangemelde defecten op te lossen.
- Dierenasiel: - Het Provinciaal Drents Dierentehuis is opgericht in 1968 en is het enige asiel in de provincie Drenthe. Als locatie is destijds gekozen voor Beilen omdat deze plaats in het hart van Drenthe ligt. Het Dierentehuis biedt opvang aan zwerf- en afstandsdieren. Het doel is hun verblijf zo prettig mogelijk te maken tot zij herplaatst worden bij een nieuwe eigenaar.
Reactie toevoegen