Schipborg

Plaats
Dorp
Aa en Hunze
Drenthe

Schipborg

Terug naar boven

Status

Schipborg is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Aa en Hunze. T/m 1997 gemeente Anloo.

Terug naar boven

Naam

Klemtoon
Schipbórg.

In het Drents
Schipbörg, Schebörg. Een inwoner van dit dorp is een Schebörger.

Oudere vermeldingen
1298-1304 Borc, 1332 Borcke, 1377 Bork, 1570 tho Borck, 1634 Schipbork, 1781 Schipborg, 1792 Schipbork.

Naamsverklaring
Borg, bork betekent 'boom, misschien een berk', bij het Middelnederduitse borke 'boomschors, boombast'. Schip wordt opgevat als het vaartuig. Anderen zien hierin een meervoud van het Friese skêp 'schaap', wat onwaarschijnlijk is gezien het ontbreken in de oudste vermeldingen en de ligging buiten Fries gebied. Zie ook Borculo en Westerbork.(1) Volgens de Encyclopdie van Drenthe(2) is de reden van het toevoegen van het voorvoegsel Schip- dat het dorp per schip bereikbaar is en zich zo van dorp Westerbork onderscheidt.

Terug naar boven

Ligging

Schipborg ligt Z van Zuidlaren en Westlaren, W van Schuilingsoord, NW van Annen, NNW van Anloo, N van Gasteren, NO van Oudemolen, ONO van Zeegse, en grenst in het N aan Rijksweg N34.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Schipborg 10 huizen met 84 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 230 huizen met ca. 580 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Geschiedenis van Schipborg (als onderdeel van de Dorpsvisie).

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In 2016 is op Borgweg 26 een woonhuis herbouwd, voorzien van de op dat moment meest geavanceerde technologieën, waarover je alles kunt lezen onder de link.

- In 2008 en 2009 was er een plan voor de oprichting/aanleg van een 'nieuw landgoed' van 14 ha Z van Randweg 12, omvattende de aanleg van 5 ha nieuw bos, een 3 tot 5 meter hoge en 40 meter brede geluidswal, begroeid met bomen en struikgewas, op iets meer dan 200 meter afstand van en parallel aan de N34, en de bouw van 2 landhuizen aan de Holle Drift. Dorpsbelangen heeft haar bezwaren ingebracht bij de gemeenteraad. Zo stelt zij: "Door een dergelijke geluidswal verdwijnt het nu juist zo fraaie open landschap tussen N34 en de Schipborger Es. Waar het beleid er landelijk op is gericht fraaie landschappen langs doorgaande verkeerswegen juist te beschermen en waar de Landschapsvisie Drentsche Aa uit 2004 bol staat met juist het scheppen van zichtlijnen, wordt met de aanleg van deze geluidswal precies het omgekeerde bereikt! En dan verschijnen er ook nog twee forse landhuizen vlak aan de rand van de Schipborger Es, op een plaats waar je in cultuurhistorische zin veel eerder een bosrand zou verwachten. Is dat nu werkelijk waar we landschappelijk heen zouden moeten?

Met de monumentale Boerderij De Schipborg aan de Borgweg, een tot een landgoed van 130 hectare omgevormde modelboerderij uit 1914, beschikt het dorp al over een fraai landgoed in het buitengebied. Het enige dat daar nog aan ontbreekt, is een betere publieke toegankelijkheid (alleen het bos eromheen is op het moment vrij toegankelijk voor wandelaars). Is het niet beter de toegankelijkheid van dit fraaie landgoed te verbeteren, in plaats van nu opeens met een minilandgoed aan te komen?" De gemeenteraad is in september echter unaniem akkoord gegaan met het 'procedurevoorstel' om te komen tot de realisatie van Landgoed De Voskamp, zoals het project is gedoopt. En in juli 2009 stelt wethouder Gertjan ten Brink "dat de bezwaren van de Schipborgers voldoende zijn gewogen". Echter wij vinden er geen latere stukken meer over. Is het landgoed toch niet doorgegaan?

- De Provincie Drenthe heeft de afgelopen jaren een 'scan' uitgevoerd naar de vitaliteit van de vakantieparken in de provincie, met een daaruit voortkomend 'Actieprogramma Vitale vakantieparken Drenthe' (2018). Tientallen procenten van de vakantieparken in de provincie (en ook in andere provincies) blijkt een kwijnend bestaan te leiden, met risico's van dien op verloedering, leegstand, criminele activiteiten en dergelijke. Zij streeft er daarom naar dat vakantieparken de komende jaren hetzij een upgrade uitvoeren om aan de hedendaagse kwaliteitseisen te blijven dan wel te gaan voldoen, hetzij streven naar een 'herbestemming', wat vooral geldt voor kleinschalige vakantieparken, die geen financiële middelen en/of ruimte hebben om hun complex naar de huidige maatstaven op te waarderen. Onder meer de kleinschalige vakantieparken Mooi Schipborg en het in hetzelfde dorp gelegen Holle Drift (18 woningen) zijn door de gemeente Aa en Hunze - blijkens de 'Najaarsnota 2017' van de gemeente - geselecteerd als pilotproject om aan de hand van de zogeheten Transformatieladder voor vakantieparken tot een goede herbestemming te komen. Beide locaties beogen tot een woonwijkje te worden getransformeerd.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Schipborg heeft 3 rijksmonumenten, zijnde de arbeiderswoning uit 1921 of later van architect Henry van de Velde op Borgweg 56, De Hunneborg uit 1921 of later van architect Henry van de Velde op huisnr, .64, en Boerderij De Schipborg uit 1914 (foto) op huisnr. 66, onderdeel van het gelijknamige landgoed, ontworpen door architect H.P. Berlage in opdracht van Helene Kröller-Müller. Dankzij de prachtige luchtfoto's van Paul Paris kunnen we zien dat in dit landgoed het stedenbouwkundige plan van Berlage voor Plan Zuid terug te zien is. - Ansichtkaart van de boerderij van kort na de bouw in 1914.

In Trouw, 1996, staat een reportage met dhr. Goosen, wiens vader het landgoed in 1948 heeft gekocht en er sindsdien, en nadien zijn zoon, een boerenbedrijf heeft uitgeoefend. Tot in de jaren zeventig waren er nog tegen de 10 boerenbedrijven in het dorp. Dat van dhr. Goosen is het laatste, en hij is in omschakeling van boerenbedrijf naar landgoed met bosbouw. Rond 2035 moet de bosbouw zich hier zelf kunnen bedruipen. Tot die tijd worden tekorten aangevuld met diverse subsidieregelingen.

- Hunebed D7 ligt tamelijk afgelegen in het hieronder vermelde natuurgebied De Strubben-Kniphorstbos. Het hunebed is het makkelijkst te bereiken vanaf de Borgweg via een tegenover de ingang van landgoed De Schipborg gelegen zandpad het bos in en dan een smalle zandweg rechts.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Activiteitenagenda Schipborg.

- Toneelvereniging De Kymel is opgericht in 1951 en brengt jaarlijks in februari een nieuw stuk op de planken.

- Ben je je aan het oriënteren op een kampeervakantie? Of wil je graag een keer komen kijken op Camping De Vledders in Schipborg? Met Pasen hebben ze jaarlijks Open Dagen, met allerlei leuke activiteiten voor jong en ouder: een leuke fotospeurtocht; op zoek naar "Vledder de Paashaas"; Paaseieren zoeken; Paasknutselen; gratis ponyrijden; pannenkoekjes eten; broodjes bakken bij het kampvuur; en nog veel meer... Een uitstekende mogelijkheid om de sfeer te proeven, vragen te stellen, de accommodaties te bekijken of een plekje uit te zoeken. De koffie staat klaar van 11.00 tot 16.00 uur. Vledder de Paashaas heet je van harte welkom!

- Jaarlijks in het 1e weekend van juli verandert het stroomdallandschap van de Drentse Aa tijdens FestiValderAa 3 dagen lang in een fantastisch theaterlandschap. Verrassende voorstellingen op diverse prachtige locaties in en rondom het dorp Schipborg. Theater voor grote en kleine mensen, cabaret, acrobatiek, beeldende kunst, straattheater, dans, muziek en een Festivalmarkt.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- W langs het dorp loopt de Drentse Aa, die hier Schipborgsediep heet. De voorde in het Schipborgsediep was vroeger belangrijk voor de verbindingen in Drenthe, o.a. die van Rolde naar Zuidlaren via Eext, Anloo en Schipborg. Begin januari 2018 hebben enkele wegen in het dorp gedurende enkele dagen blank gestaan, door overstroming van het Schipborgerdiep. Dat heeft te maken met natuurlijke waterberging. Het Schipborgerdiep is een natuurlijk beekdal, waar water kan worden vastgehouden. Ooit was het beekdal heel breed, met langzaam stromend water. Maar mensen wilden het beekdal gebruiken en hebben daarom in de loop der eeuwen geulen gegraven. Daaruit ontstond het beekdal zoals wij dat nu kennen.

Het waterschap en Staatsbosbeheer richten het gebied zo in dat het beekdal blijft liggen waar het nu ligt (mensen zijn immers gaan bouwen in en bij dat beekdal). Hiermee proberen ze de natuurlijke waterhuishouding zoveel mogelijk te herstellen. Want hoe langer water in natuurgebieden wordt vastgehouden, hoe beter dat is voor mensen die stroomafwaarts wonen. Zo kan waterberging in deze omgeving een stad als Groningen ontzien. Water zoekt immers de weg van de minste weerstand. En de eerstvolgende bewoonde plek waar het water vanaf het Drentsche Aa gebied heenstroomt, is de stad. Deze overstroming was de derde in tien jaar tijd. Staatsbosheer verwacht dat het in de toekomst wel vaker zal gaan voorkomen: "We hebben tegenwoordig immers te maken met grotere neerslagpieken. Neerslag valt in grotere concentraties, door de klimaatverandering."

- Wandelroute Drentse Aa rond Zeegse en Schipborg (6,5 km) brengt je in een bijzonder fraai deel van een van Nederlands nieuwste Nationale Parken: het stroomdalgebied van het riviertje de Drentse Aa. Grote delen van dit riviertje zijn in de oorspronkelijke staat bewaard gebleven. Je kunt de grote lussen zien waarmee de Aa door het natte stroomdalgebied slingert. Het gebied langs de Aa staat vol met hoge grassen en wilde bloemen. Het is deels toegankelijk en je kunt voor de brug naar Schipborg even van de route afgaan en langs de Aa lopen. Houd in natte periodes wel rekening met natte voeten want de grond is er erg drassig. De route brengt je langs heide, over smalle kronkelpaden door een ruig stukje bos en brede boerenlanen omzoomd met houtwallen. Vanaf de bruggen die je oversteekt zie je het heldere water van de Aa, die in de zomer meestal ondiep is.

- Knapzakroute Anloo-Schipborg (15 km).

- De anno december 2016 nieuwste handwijzer van Wandelnet staat op misschien wel het mooiste plekje van Drenthe; het kruispunt van het Pieterpad, het Drenthepad en het Groot-Frieslandpad. Op 12 december 2016 onthulde Burgemeester Eric van Oosterhout van de gemeente Aa en Hunze in Schipborg de nieuwste handwijzer van Wandelnet. De handwijzer staat op een belangrijk knooppunt in het Nederlandse netwerk van Lange-Afstand-Wandelpaden (LAW’s). Even buiten het dorp, bij het bruggetje over de Drentsche Aa, komen drie LAW’s bij elkaar: het Pieterpad, het Drenthepad en ook het toen nieuwe Groot-Frieslandpad. Voor wandelaars op deze routes is het hier dus even goed opletten. Een beetje hulp is dan ook op zijn plaats. Even verderop wandel je met een kleine brug over de Drentse Aa, die hier het Schipborgse Diepje heet. Het uitzicht naar het zuiden is er prachtig; de beek meandert er vrijelijk door een oeroud landschap. De handwijzer zorgt ervoor dat je je eigen route blijft volgen. Vanuit Schipborg gaan de routes verder naar Beilen, Pieterburen, Bergen aan Zee en Maastricht. Dus je kunt hier letterlijk alle kanten op! (bron: Wandelnet)

- Aan de Z kant van het dorp ligt de Kymmelsberg, een heuvel van stuifzand.

- ZO van Schipborg ligt het 377 ha grote natuurgebied De Strubben-Kniphorstbos, met fraai ontwikkelde strubben over een brede zone. De opbollende De Esch is nog omgeven door een hout- en strubbengordel. De Strubben-Kniphorstbos is een voormalig militair oefenterrein dat in 2006 is overgedragen aan Staatsbosbeheer. De Strubben-Kniphorstbosch is het eerste en grootste archeologisch reservaat in Nederland. Het bos kent een zeer lange en bijzondere geschiedenis, waarvan nog veel sporen in het landschap zichtbaar zijn. Bekend zijn natuurlijk de hunebedden en de grafheuvels. De net zo bijzondere ‘Middeleeuwse A28’ en de strubbenbomen zijn veel minder bekend.

Tot en met 2020 liep door het gebied een soort schelpenpad uit het begin van de vorige eeuw. Voordat dat pad werd aangelegd, lag er de oude weg van Anloo naar Zuidlaren. Het schelpenpad was niet meer in een goede staat, waarop de gemeente besloot de weg veiliger te maken voor fietsers. In 2021 heeft de gemeente er een betonpad van gemaakt. Staatsbosbeheer, eigenaar van het gebied rondom het fietspad, was hier 'not amused' over. Het pad zelf is van de gemeente. Staatsbosbeheer vindt het betonnen fietspad niet passen in een archeologisch rijksmonument. Het gebied wemelt volgens Staatsbosbeheer van de vondsten en heeft een hoge archeologische waarde. Ook wordt er gevreesd voor de veiligheid van de schaapskudde die van het gebied gebruik maakt, omdat het gladde betonnen fietspad mogelijk uitnodigend is voor hardfietsers of speed pedelecs. De gemeente Aa en Hunze laat weten dat het terrein waarop de weg ligt in eigendom is van de gemeente en dat zij daarom zelf kan bepalen wat ermee gebeurt. Een zienswijzeprocedure is daarom volgens de gemeente niet nodig. "De keuze is gemaakt om het materiaal van het schelpenpad te veranderen in beton, voor het comfort van de fietsers daar."

- Door De Strubben-Kniphorstbos loopt ook MTB-route Zuidlaren. De lengte is 4,9 km, waarvan ca. 70% nieuwe singletracks. Er is gekozen voor singletracks met flow en op sommige locaties gebouwde kuipbochten en kleine heuvels. Om te voorkomen dat het parcours over eeuwenoude karrensporen zou gaan, is een vlonder van bijna 40 meter lengte gebouwd. De rock garden in het parcours is gebouwd met 24 ton rotsen. De route is gerealiseerd door de Dobberieders te Zuidlaren in samenwerking met Staatbosbeheer.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Schipborg, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Oude ansichtkaarten van Schipborg (klik op een kaart en je krijgt hem uitvergroot, met toelichting, en doorgaans op die pagina nog een aantal kaarten van het hetzelfde onderwerp).

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Schipborg (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Belangenorganisatie: - Vereniging Dorpsbelangen Schipborg (VDS) stelt zich ten doel het behartigen van de belangen van de inwoners van het dorp en het bevorderen van de contacten tussen de inwoners. De vereniging tracht als vertegenwoordiger van de inwoners haar doel onder meer te bereiken door: het onderhouden van contacten met personen en instellingen op provinciaal, regionaal en gemeentelijk niveau; het onderhouden van contacten met personen en instellingen met een soortgelijk en/of aanverwant doel; het bevorderen van het welbevinden van de inwoners, door het organiseren van dorpsactiviteiten met een vormend en/of ontspannend karakter.

VDS streeft er vanuit zijn doelstelling naar om in gezamenlijkheid met de inwoners van Schipborg bij te dragen aan een plezierige en aantrekkelijke woonomgeving. Ter bevordering van de binnen en buiten het dorp te onderhouden contacten beheert VDS een interactieve website, en brengt zij regelmatig een digitale nieuwsbrief uit met verenigings- en dorpsnieuws en -activiteiten.

- Dorpshuis: - Het is de intentie van gemeente en dorp dat de inwoners van Schipborg dorpshuis d'Anloop met - na de verkoop van voormalig schoolgebouw De Waterburcht - de gymzaal van de voormalige school in eigen beheer krijgen. Anno 2018 is VDS daarover nog volop in overleg met inwoners en gemeente, om een plan te kunnen presenteren dat levensvatbaar is en een duurzame toekomst van het dorpshuis waarborgt. Dat heeft o.a. te maken met verbouwingen / herinrichtingen, verduurzaming van het pand i.v.m. verlagen van de exploitatiekosten, en een benodigde minimale bezetting door instellingen die met een zekere regelmaat van de faciliteiten gebruik gaan maken. Medio 2018 verwacht men een definitief plan te kunnen presenteren. Voor nadere informatie zie de link. Dorpshuis d'Anloop is genomineerd voor de titel Drents Dorpshuis van het Jaar 2020.

- Sport: - Erelid Jaap Gejas nam in 1980 het initiatief om in de nieuwbouwwijk van Schipborg bewoners enthousiast te maken voor het oprichten van een tennisclub. Het ouderwets langs de deuren gaan en namen noteren had een resultaat van 120 leden. Tennisvereniging Schipborg (TVS) is in juli 1984 opgericht. In juni 1985 zijn de banen officieel geopend. Met medewerking van vele Schipborgers zijn 2 gravelbanen aangelegd en een noodlokaal diende als clubhuis. Vriendschappen voor het leven en vele actieve leden waren het gevolg. Dat er heel wat leden van toen nog steeds lid zijn zegt genoeg. Na verloop van tijd kwamen er een oefenhok, een derde baan en een multifunctioneel gebouw bij, waarin een lagere school, een peuterzaal, het dorpshuis en de kantine van de tennisclub werd gehuisvest.

De school en de peuterzaal zijn bij gebrek aan jonge kinderen inmiddels opgeheven. De gravelbanen zijn vervangen door kunstgras, waardoor er het hele jaar door op de 3 goed verzorgde banen kan worden gespeeld. Het beheer en onderhoud van het park wordt door de leden zelf gedaan, wat getuigt van veel saamhorigheid en betrokkenheid. Recentelijk heeft de kantine mede dankzij vele TVS-leden met 'twee rechterhanden' een ware restyling ondergaan, waardoor het er na een partijtje tennis goed toeven is. De nadruk ligt bij deze vereniging op recreatief tennis en gezelligheid. Het is een actieve club waar veel wordt georganiseerd, zoals clubkampioenschappen, tossavonden, vrijdagavond mix en er wordt door een aantal seniorenteams meegedaan aan de KNLTB-competitie. Ze onderhouden warme contacten met omliggende tennisverenigingen, waardoor ze wederzijds gebruik kunnen maken van elkaars kennis, ervaring en activiteiten.

Reactie toevoegen