Klimmen, spoorwegstation
Gemeente Klimmen in ca. 1870, kaart J. Kuijper
- Klimmen is een dorp in de provincie Limburg, in de regio's Heuvelland en Parkstad, gemeente Voerendaal. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1981.
- Wapen van de voormalige gemeente Klimmen.
- Onder het dorp Klimmen vallen ook de buurtschappen Barrier, Craubeek, Dolberg, Heek (deels), Koulen, Retersbeek, Termaar en Weustenrade. In totaal zijn dit 8 buurtschappen.
- Overheek (in het Limburgs: De Uuëverhieëk of De Uuëverhièk) is een voormalige buurtschap, thans nieuwbouwwijk in het NW van Klimmen. Gelegen rond de weg Overheek.
Terug naar bovenLokale schrijfwijze en uitspraak
Klumme.
Oudere vermeldingen
Midden 11e eeuw kopie 18e eeuw de Clumena, Clumna, 1138 Cluma, 968 vals ca. 1138 Clumam.
Naamsverklaring
Waarschijnlijk behorend bij het Romaanse columen ‘hoogte, top’. (1)
Klimmen ligt W van de dorpen Voerendaal en Kunrade, Z van de dorpen Wijnandsrade en Nuth, ZO van het dorp Hulsberg, ONO van de stad Valkenburg, NNW van het dorp Schin op Geul en NW van het dorp Ransdaal.
Terug naar boven- In 1840 heeft de gemeente Klimmen 205 huizen met 1.060 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 53/255 (= huizen/inwoners), dorp Ransdaal 26/140 en de buurtschappen Craubeek 20/118, Retersbeek 38/205, Weustenraad 23/105, Walem (deels) 7/44, Dolberg 7/35, Heek (deels) en Overheek 7/41 en Maar en Straat 24/117.
- Per 1 januari 1982 is de gemeente opgeheven en als volgt verdeeld:
naar de gemeente Voerendaal: 730 hectare met 4.170 inwoners;
naar de gemeente Valkenburg aan de Geul: 20 hectare met 36 inwoners (dit betrof met name het voorheen Klimmense deel van de buurtschap Walem, = het N deel van het horizontale deel van de gelijknamige weg);
naar de gemeente Nuth: 50 onbewoonde hectaren.
- Tegenwoordig heeft het dorp Klimmen ca. 1.300 huizen met ca. 3.250 inwoners.
Terug naar bovenKlimmen is een oud dorp: in 968 wordt de plaats door Gerberga geschonken aan de abdij van Reims. In hetzelfde jaar wordt ook de RK parochie H. Remigius gesticht.
Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp en deze voormalige gemeente, kun je terecht bij Heemkundevereniging Rónd de Sjprung. De naam verwijst naar de Zevensprong (Sjprung is in het Nederlands sprong in de betekenis van bron), een laaggelegen gebied tussen Klimmen en Voerendaal, meer precies tussen Terveurdt, Craubeek en Kaardenbeek. In dit gebied ontsprongen vroeger veel bronnen en er werd - en wordt nog altijd - water opgepompt voor de drinkwatervoorziening. De vereniging is opgericht in 1979 en heeft ca. 75 leden. Hoofddoel van de vereniging is het vergaren van geschied- en heemkundige kennis van het dorp en directe omgeving, het stimuleren daarvan, en het toegankelijk maken van de vergaarde kennis voor een breed publiek.
Rónd de Sjprung beoogt dit doel te bereiken door: het opbouwen, beheren en uitbreiden van een archief; het uitgeven van publicaties van historische aard; het organiseren van tentoonstellingen; het houden van lezingen en studiebijeenkomsten; het geven van voorlichting over geschied- en heemkundige onderwerpen; het organiseren van een maandelijkse inloopavond; het organiseren van excursies in en buiten Klimmen naar objecten van historische aard; het samenwerken met de overheid en instellingen ter bescherming van objecten van geschiedenis, folklore en heemkunde; het samenwerken met soortgelijke verenigingen en organisaties. Anno september 2020 is de site tijdelijk uit de lucht, omdat er wordt gewerkt aan een nieuwe versie van de site.
Terug naar boven- Het geldende Bestemmingsplan kernen Klimmen, Ransdaal, Ubachsberg e.o. (waarmee men de bijbehorende buurtschappen bedoelt) is in 2013 vastgesteld.
Terug naar boven- Klimmen heeft 16 rijksmonumenten.
- Molenromp van de Overhekermolen (Overheek 7).
- Pastoor Frans Crutzen heeft door jarenlang onderzoek de geschiedenis van de Remigiuskerk (genoemd naar de H. Remigius) te Klimmen in detail gereconstrueerd. Dit heeft in 2014 geleid tot de publicatie van het boek 'Klimmens kerk: een topmonument', uitgegeven door het kerkbestuur van de H. Remigius. De studie van pastoor Crutzen heeft geleid tot verrassende nieuwe inzichten (de informatie hieronder is ontleend aan een interview met pastoor Crutzen in De Sleutel, periodiek van het Bisdom Roermond, jaargang 41, nr. 9, sept. 2014, pag. 13-15):
"In 2004 ben ik benoemd in Klimmen. Als pastoor probeer je zo gauw als mogelijk om je ook het kerkgebouw eigen te maken. Tijdens dat proces kwamen steeds meer vragen bij mij op. De belangrijkste: waarom een bouwwerk zoveel eeuwen geleden precies op de rand van het plateau waarop het dorp ligt plaatsen? Waarom niet in het midden, wat technisch gemakkelijker was en financieel goedkoper? Waarom was het huidige kerkgebouw zo asymmetrisch gebouwd? Wat over de kerk gepubliceerd was, gaf op die vragen geen antwoord. Ze waren ook nog nooit gesteld. Bovendien moet de kerk gerestaureerd worden en uit ervaring weet ik dat goed onderzoek op voorhand heel wat geld kan besparen.
Dus ben ik zelf aan het onderzoeken geslagen. Bij archeologisch onderzoek in 1984 waren huishoudelijke aarden gebruiksvoorwerpen uit de 2/3e eeuw na Christus aangetroffen in de bodem van de kerkvloer. Romeinse dakpannen bleken oorspronkelijk in alle vensters van de lichtbeuk te hebben gezeten, zo lieten foto’s uit 1906 zien. Die kwamen ook tevoorschijn uit opgaand muurwerk van de kerk bij het aanbrengen van een nieuwe sokkel voor het beeld van Sebastianus. Tijdens het onderzoek groeide bij mij langzaam het ongelooflijke idee, dat het schip van de kerk vanuit de fundering tot aan de huidige daklijst uit de Romeinse tijd stamt. Dat het oorspronkelijk deel uitmaakte van een burgus, uit de 2e en 3e eeuw na Christus langs de 400 kilometer lange Limus Belgicus, de weg van Bavay naar Keulen!
Langs de grens van het rijk langs Rijn en Donau had men eerst houten en later stenen torens gebouwd met tussenafstanden van 300 tot 1000 meter. Met vlaggen of, als het donker of mistig was met vuur- of hoornsignalen kon nieuws via deze torens heel vlug over vele kilometers doorgegeven worden. Bij onraad was een verderop gelegen legereenheid al heel snel ter plaatse. Als mijn stelling klopt, betekent dat dat Klimmen de enige Romeinse burgus rijk is op het platteland van West Europa waarvan zoveel boven de grond bewaard is. De ontdekking van de aanwezigheid van een spitsgracht ter plaatse ter beveiliging van het kampement, bevestigt mijn hypothese alleen maar.”
Rond 1135 begonnen de Benedictijner monniken uit de proosdij van Meerssen in onder andere de omgeving van Klimmen te ontginnen wat nog niet ontgonnen was. Daar troffen ze een bouwvallig oud gebouw aan en herbouwden dit tot een kerk. Het werd een driebeukige basilica met een rechthoekig gesloten koor met daarachter - zeer ongewoon - de sacristie. Herman van Witham stak in de winter van 1287/1288 het gebouw tijdens de Limburgse successieoorlog in brand. Volgens onderzoek van pastoor Crutzen is de kerk in 1324 herbouwd.
Halverwege de 19e eeuw verkeren kerk en toren in bouwvallige staat. Aanvankelijk wil men een nieuwe kerk bouwen. Gelukkig wordt uiteindelijk besloten tot restauratie en uitbreiding. De opdracht gaat naar de befaamde architect Jos Cuypers. Anno 2015 is de kerk weer aan een grote opknapbeurt toe, maar vooralsnog ontbreken de fondsen daarvoor. Voor nadere details over ontstaan en ontwikkeling van de kerk zie het hiervoor vermelde interview met pastoor Crutzen. - Site Remigiusparochie.
Terug naar boven- Hoeve De Carishof in Klimmen dateert uit 1640. Later is er verschillende keren aan ge- en verbouwd. De huidige eigenaren (sinds 2002) hebben er in de loop der jaren een 'droomtuin' van ca. 3.800 m2 ingericht. Deze is gedurende enkele dagen en weekenden per jaar te bezichten en voor groepen ook op afspraak. Voor nadere informatie zie de link.
- Iedere laatste zondag van de maand, uitgezonderd juli en augustus, is er in Klimmen een Snuffelmarkt in Gemeenschapshuis Op d'r Plats. Van 09.00-16.00 uur. Gratis entree. Wil je er zelf eens staan; een tafel kost slechts € 3,50.
- Carnaval. - K.V. De Molmuus.
- Op een zondag eind mei was er in Klimmen het 1e Oldtimertreffen, georganiseerd door Bromfietsclub De Kompels. Het was een groot succes, dus vermoedelijk wordt dit wel een jaarlijks evenement.
- Een van de manieren om de doelstelling van Bromfietsclub De Kompels, "het cultureel erfgoed de bromfiets in ere houden/herstellen", te realiseren, is het organiseren van hun jaarlijkse Heuvellandrit (op een zondag eind juni, in 2018 voor de 21e keer), een toerrit door het Limburgse Heuvelland en omgeving, met start en finish in Klimmen. De rit trekt deelnemers uit het hele land en ook uit België en Duitsland, die graag meedoen aan volgens de organisatie “met afstand de mooiste”. Voor zover hen bekend is de Heuvellandrit de enige in Nederland met al deze kenmerken: stijgingen en dalingen van meer dan de 10%; meer dan 50 terrasjes langs de route met koffie, vlaai en Belgische biertjes; een bezemwagen met een 06 nummer; goede kans dat je door drie landen bromt; een zeer gevarieerd landschap met fraaie uitzichten vanaf hoge punten; haarspeldbochten; gedwongen ontmoetingen over zo’n 80 kilometer met kasseien, grind, zand, macadam, stoeptegels, ZOAB en modder (pratsj)!. De club blijft zich inzetten om ook in de toekomst jaarlijks een bijzondere rit uit te zetten die gegarandeerd een big smile op het gezicht van elke deelnemer zal toveren. De editie 2017 trok ca. 800 deelnemers.
- Zomerkermis (rond een weekend begin juli).
- De jaarlijkse Bromfiets- en Onderdelenbeurs in Klimmen van Bromfietsclub De Kompels (op een zondag eind oktober) is klein maar gezellig. Je vindt er brommers en onderdelen die toch wel wat goedkoper worden aangeboden dan boven de grote rivieren. Door de ligging van Zuid-Limburg tussen België en Duitsland is er ook veel te vinden voor hen met een niet-Hollandse brommer.
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Klimmen, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Dorpshuis: - Gemeenschapshuis Op d'r Plats is een multifunctionele voorziening voor de bewoners van de kern Klimmen en omgeving. Het gemeenschapshuis geeft gelegenheid aan groepen, verenigingen en particulieren om bijeenkomsten en activiteiten te houden. Het gebouw bevat een aantal gebruiksruimtes en een centrale bar. Een aantal technische voorzieningen is standaard aanwezig, zoals een geluidsinstalatie, een verplaatsbaar podium, een beamer, horecamatige voorzieningen en een sportruimte. Het gemeenschapshuis is dagelijks en rolstoelvriendelijk toegankelijk.
- Onderwijs: - "Op Basisschool Ummer Clumme in Klimmen zetten we intensief in op: sociaal-emotionele ontwikkeling; opbrengstgericht en handelingsgericht werken; ICT binnen ons onderwijs. Dat resulteert in de volgende doelstellingen voor de schooljaren 2019-2023: Op onze school beschikken we over een doorgaande ontwikkelingslijn t.a.v. technisch en begrijpend lezen. Op onze school werken wij structureel m.b.v. een leergang aan de digitale vaardigheden van de leerlingen en leerkrachten. Op onze school kunnen we effectief en adequaat interventies inzetten bij leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben, vanwege cognitieve (on)mogelijkheden. Op onze school worden de ouders vroegtijdig betrokken bij de ontwikkelgesprekken van hun kind. Op onze school werken bekwame leerkrachten die gericht zijn op hun persoonlijke ontwikkeling.
Identiteit. Openheid en wederzijds vertrouwen tussen leerkrachten, leerlingen en ouders is van cruciaal belang. We hechten veel waarde aan structuur en rust evenals respect en waardering voor elkaar. Communicatie tussen ouders en school vinden wij erg belangrijk. School en ouders zijn daarom ook niet los te zien van elkaar. Vanuit onze katholieke traditie vinden wij het uitdragen en aanleren van normen en waarden zeer belangrijk. Respect voor elkaar en rekening houden met elkaar staan hierbij centraal. Wij staan open voor iedereen ongeacht ras, geloof of afkomst. Wel vragen wij van iedereen respect voor onze katholieke uitgangspunten. We willen met respect voor andere levensbeschouwingen, de leerlingen begeleiden, ondersteunen en helpen in het ontwikkelen van kennis, vaardigheden en attitudes om nu en in de toekomst actief betrokken te kunnen zijn bij en in onze veeleisende, snel veranderende maatschappij."
- Muziek: - Harmonie De Berggalm Klimmen is in oorsprong een zangvereniging onder de naam ‘Echo de la Montagne’, opgericht in 1879. Na de Eerste Wereldoorlog wordt besloten de vereniging om te vormen tot een harmonie. Gesteund door het enthousiasme van de Klimmense bevolking groeit de vereniging spoedig uit tot een volwaardig korps. Sindsdien zijn vele successen behaald, waarover je kunt lezen onder de link.
- Sport: - Voebalvereniging v.v. Hellas is in 2013 ontstaan uit een fusie van Klimmania uit Klimmen en SCKR uit Ransdaal. Er wordt inmiddels alleen nog gespeeld op het sportcomplex in erstgenoemd dorp.
- "Jong geleerd oud gedaan! Steeds meer mensen ontdekken dat tennis een spel is dat redelijk gevaarloos tot op hogere leeftijd kan worden beoefend. Vroeger werd het tennis als een elitaire sport beschouwd. Tegenwoordig zijn de kosten die gemaakt moeten worden niet bijzonder hoog. Misschien heb je al jaren niet meer getennist, of heb je vroeger de mogelijkheid niet gehad, terwijl het je wel leuk leek? Het is nooit te laat om deze gemiste kans in te halen. Bijvoorbeeld op de tennisbanen van tennisvereniging TV Klimmen, die schitterend zijn gelegen, uniek aangelegd op verschillende terrassen halverwege de heuvel langs de weg naar buurtschap Craubeek. Er zijn 6 gravelbanen, 2 oefenmuurtjes en een jeu de boules baan. Er kan worden gespeeld van 's morgens vroeg tot 's avonds laat (banen zijn verlicht). Verder zijn er door de week verschillende mogelijkheden om single zonder afspraak te komen tennissen, zoals op de zogeheten husselavonden, de maandagse herenochtend voor de wat ouderen, de maandagse herenavond, en de donderdagse damesochtend. Vanzelfsprekend zijn ook jonge mensen meer dan van harte welkom op onze tennisvereniging. Voor de jeugd hebben wij een speciale Jeugdafdeling op onze site. Graag tot ziens op de tennisbaan!"
- "Wielertourclub WTC Klimmen is opgericht in 1981. De eerste leden van onze fietsclub waren voetballers van de plaatselijke trots voetbalvereniging Klimmania TC (toen nog gewoon Klimmania). Naast vrienden op het voetbalveld waren het ook vrienden en vaste cafébezoekers van het toenmalige café van Roos en wijlen Hans Claessen. Als het einde van het voetbalseizoen naderde en de kansen op een kampioenschap toch al verkeken waren, kregen deze leden ook interesse in andere sporten, zoals wielrennen. Toentertijd vonden in het voorjaar avondvierdaagsen op hometrainers plaats, die veel publiek trokken en waar het bier rijkelijk vloeide. Zo ook in Café Claessen. De plaatselijke ondernemers gingen op zoek naar wielertalent die voor hun de premies bij elkaar moesten fietsen. Ook hadden wij toen enkele coureurs in ons dorp met een amateurlicentie. Redenen die van menigeen het wielerbloed harder deed stromen.
Van 1982 t/m 2011 hebben we het jaarlijkse evenement Klimmen-Banneux-Klimmen (KBK) georganiseerd. In 2012 ging de tocht naar Monschau v.v. In 2014 is een start gemaakt met de Nordeifeltour met als startlocatie Eicherscheid (Simmerath), de woonplaats van het uit ons dorp verhuisde lid Ruud Schlenter, de initiële animator van de Nordeifeltour. Sinds enkele jaren wordt de Nordeifeltour niet meer georganiseerd. Vergunningsperikelen in Duitsland liggen hieraan ten grondslag. In de loop der tijd groeide ook ons ledental. De laatste jaren schommelt dit aantal rond de 75 leden. Dit grote aantal was de reden dat het gezamenlijk fietsen van alle leden vanaf 1999 tot het verleden is gaan behoren. Enkele jaren hebben we twee groepen gehad, de A- en B-groep. Vrij snel daarna is de T-groep ontstaan, de zogeheten tussengroep.
Sinds 2014 is er ook een 10 uur-groep, de recreatieve groep, vooral bedoeld voor voorzichtig beginnende nieuwe leden of leden die een uurtje later aan hun tochtje willen beginnen. Zo zijn we er in geslaagd om elk lid naar eigen niveau de zondagse ritten aan te kunnen bieden. In deze is onze vereniging waarschijnlijk ook uniek: elke zondag voor elke groep een andere tocht vanuit Klimmen door Zuid-Limburg, Belgisch Limburg, de Duitse Eifel en/of de Belgische Voerstreek. In de loop der tijd zijn onze vaste leden uiteraard zelf ook wat ouder geworden; steeds meer leden bereiken de pensioengerechtigde leeftijd. Dit heeft er toe geleid dat er ook een geleidelijk groeiende pensionado groep is ontstaan. De oudjes vertrekken elke dinsdag- en donderdagmorgen om 10 uur voor een rit van 2 tot 3 uur. Bij goed weer in de zomertijd wordt in onderling overleg besloten een langere rit te maken met vertrek om 9 uur."
- Schutterij: - Schutterij Broederschap St. Sebastianus Klimmen is opgericht in 1509.
- Bromfietsclub: - In 1996 werd aan een groep bromfietsvrienden uit Eyserheide gevraagd om iets bijzonders te organiseren tijdens de jaarmarkt in Ubachsberg. Besloten werd om een bromfietsrit uit te zetten samen met een marktkraam. Bovenop de kraam stond een Zundapp Bergsteiger. Dit type Zundapp zou later een prominente rol krijgen in het logo van de club. Met 67 deelnemers werd de eerste rit verreden. Het was een enorm succes en aanleiding tot de oprichting van Bromfietsclub Eyserheide. Van 1997 t/m 2003 hebben ze jaarlijks een rit en een bromfietsbeurs georganiseerd. Nadien is de informele vriendenclub omgezet in een officiële vereniging, Bromfietsclub De Kompels, met als thuisbasis Klimmen.
De leden zijn gevarieerd qua leeftijd, beroep en specifieke merken en interesses. Daardoor bestrijken ze samen een breed kennisgebied als het om oude brommers en onderdelen gaat. Van rolaandrijvers en plaatwerkbrommers uit de jaren vijftig en zestig tot aan modern spul met waterkoeling en elektronische ontsteking. De kennis is niet alleen intern maar ook extern beschikbaar dus vragen staat vrij! Van Solex uitlaatje tot Motoplat afstelling; goede kans dat een ‘Kompel’ je kan helpen. Geheel in Limburgse traditie heeft de club een informele sfeer. Naast het jaarlijks organiseren van de bekende beurs in en toerrit vanuit Klimmen (waarvoor zie het kopje Evenementen), rijden ze ook ‘zomaar’ ritjes op hun wisselend arsenaal aan brommers. Ook gaan ze gezamenlijk naar brommerbeurzen of op koffiebezoek bij andere brommerfans.
- Zorg en welzijn: - "Sinds 2002 biedt Dagbesteding Klimmen een kleinschalige dagbesteding in een natuurlijke omgeving voor mensen met een beperking. Cliënten komen hier in een veilige omgeving waar rust en sfeerbeleving hoog in het vaandel staan. Tevens zijn wij HKZ (kleine organisaties) gecertificeerd en verzorgen wij het vervoer van onze cliënten. Onze doelgroep bestaat uit (jong)volwassenen met een verstandelijke beperking, niet-aangeboren hersenletsel, ouderen met een hulpvraag en ouderen met beginnende dementie. Onze dagbesteding ligt midden in het groen. Ons terrein omvat verschillende weides, een grote tuin en een moestuin. Ieder seizoen biedt hier passende werkzaamheden en mogelijkheden. We hebben vissen, konijnen, kippen, een kat, een varken, een pony, een ezel en alpaca’s. Onze dieren worden dagelijks met veel liefde verzorgd. Buiten bezig zijn en een frisse neus halen doet goed! We bieden ook verschillende creatieve werkvormen, zoals schilderen en houtbewerken."
- Agrarisch: - "Het goed beheren van je grasland staat garant voor een goede bodemhuishouding waardoor het water beter infiltreert en er dus minder afstroming plaatsvindt, aldus agrariër Jack Nicolaes uit Klimmen. Hij is een van de deelnemers aan het bedrijvennetwerk waarbinnen maatregelen worden getoetst in het Heuvelland met als doel wateroverlast na hevige regenval te voorkomen en in periodes van droogte dat water juist te kunnen gebruiken. In dit filmpje van Waterschap Limburg komen Nicolaes en de bodemspecialist die hij heeft uitgenodigd aan het woord. “Er gaat een wereld voor je open als je met een schop de grond in gaat”, zegt Nicolaes. De opnames op zijn bedrijf maken deel uit van een serie korte filmpjes waarin Waterschap Limburg agrariërs uit Zuid-Limburg het woord geeft om te laten zien hoe zij water beter laten infiltreren en voorkomen dat er wateroverlast optreedt en belangrijke voedingsstoffen wegspoelen. Met de filmpjes wil het waterschap andere agrariërs inspireren ook watervasthoudende maatregelen te nemen.
Klimaatverandering. 'Agrariërs doen al veel aan het verminderen van water- en modderstromen om wateroverlast in de dorpskernen in de dalen te voorkomen', vertelt Josette Van Wersch, bestuurder bij Waterschap Limburg. 'Vanwege de klimaatverandering vallen er echter steeds heftigere buien, met wateroverlast in de dorpen die in de dalen liggen als gevolg. Daarom werken we samen met de Provincie, LLTB en natuurbeheerders in het programma Water in Balans aan goede ideeën om op de plateaus en de hellingen in het Heuvelland per vierkante meter circa 10 millimeter extra water vast te houden.'" (bron: Waterschap Limburg, september 2020)
Reactie toevoegen