De buurtschap Valom, een van de twee noordelijkst gelegen buurtschappen van ons vasteland, heeft officiële plaatsnaambordjes
Valom heeft ook nog een, zo te zien, door de inwoners zelf vervaardigd plaatsnaambord. Of is het een ouder officieel bord dat is blijven staan na de plaatsing van de nieuwe(re) borden?
- Valom is een buurtschap in de provincie Groningen, in de streek Hoogeland, gemeente Het Hogeland. T/m 1978 deels gemeente Uithuizen, deels gemeente Uithuizermeeden. In 1979 in zijn geheel over naar gemeente Hefshuizen, in 1990 over naar gemeente Eemsmond, in 2019 over naar gemeente Het Hogeland.
- De buurtschap Valom valt, ook voor de postadressen, deels onder het dorp Uithuizen, deels onder het dorp Uithuizermeeden.
- De buurtschap Valom ligt buiten de bebouwde kom en heeft daarom witte plaatsnaamborden.
Terug naar bovenUitspraak
Vaalom.
Oudere vermeldingen
1899 Valom.
Naamsverklaring
De naam heeft te maken met het Groningse valom, dat ´een gebouw dat zo maar kan instorten, een bouwval´ betekent. In 1877 zijn hier 3 in aanbouw zijnde huizen tijdens een stormvloed ´omgevallen´. Naar deze gebeurtenis kreeg de nederzetting haar naam. Te vergelijken met zogeheten imperatieve plaatsnamen als Kijkuit, Kopaf en Pasop.(1)
Niet te verwarren met:
het Friese dorp De Valom, dat tegenwoordig officieel De Falom heet.
- De buurtschap Valom ligt N van de dorpen Uithuizen en Uithuizermeeden, als een kilometerslange lintbebouwing rond de Emmaweg in het W (vallend onder het dorp Uithuizen) en de Dwarsweg in het O (vallend onder het dorp Uithuizermeeden). Halverwege loopt de Eemsweg van en naar de genoemde dorpen, die hier de scheiding vormt tussen de beide dorpsgebieden. De buurtschap ligt rond de grens van de Uithuizerpolder in het Z en de Eemspolder in het N.
- Valom is een van de twee meest noordelijk gelegen buurtschappen van het Nederlandse vasteland (samen met het O van deze buurtschap gelegen kleinere buurtschapje Heuvelderij), en grenst in het N aan de Waddenzee (Uithuizerwad/Groningerwad). Het noordelijkste dorp van het vasteland is Oudeschip.
Terug naar bovenDe buurtschap Valom omvat ca. 40 huizen met ca. 100 inwoners.
Terug naar bovenTen noorden van Uithuizen ontstond in 1827, na de aanleg van de Noorderdijk, de Uithuizerpolder. Tijdens de stormvloed van 1877 brak de dijk door en beschadigde onder andere enkele in aanbouw zijnde woningen ten zuiden van de Noorderdijk zodanig dat zij 'omvielen'. De buurtschap werd hierna Valom genoemd en later is dat zelfs de officiële naam geworden. De gemeenschap die zich daar vestigde breidde zich gestaag uit en zo werden er, naast boerenbedrijven, ook een polderschool en enkele panden van 'neringdoenden' gebouwd.
Een van die middenstanders was Hendrik Boddé, die er in 1886 een bakkerij begon, waarvoor hij molen De Zwaluw liet bouwen, een achtkante stellingmolen met de functie koren- en pelmolen. De molen heeft daarna diverse opvolgende eigenaren gekend. De laatste eigenaar was, sinds 1942, Jacob Start, die alle functies en beroepen van zijn voorganger overnam en daardoor niet alleen molenaar en bakker maar ook kruidenier, caféhouder, handelaar in veevoeders, veehouder en varkensmester was. Start is molenaar geweest tot 1950, in welk jaar hij de molen heeft laten slopen. - Nadere informatie over de geschiedenis van molen De Zwaluw te Valom.
Terug naar bovenValom heeft 2 rijksmonumenten, 1 in het Uithuizer deel en 1 in het Uithuizermeedener deel:
- Het markante pand Westerstede (Emmaweg 5) uit 1882 is de voormalige molenaarswoning behorend bij de verdwenen molen De Zwaluw, zoals beschreven onder Geschiedenis.
- Grote boerderij van het Oldambster type op Dwarsweg nr. 34.
- N van buurtschap Valom, ongeveer in het verlengde van de Eemspolderweg, ligt aan de Emmapolderdijk het noordelijkste punt van Nederland qua vasteland. De gemeente Eemsmond heeft dit de Noordkaap gedoopt, en is dit aan het ontwikkelen tot een toeristische attractie. Om dit punt te markeren, is hier eind 2002 het kunstwerk de Hemelpoort geplaatst. Het kunstwerk is gemaakt door René de Boer uit Usquert. Het beeld weegt ruim 550 kilo en is ruim 2,50 meter hoog. De poort heeft vier dimensies. Naast lengte, diepte en breedte is er ook een lijn naar boven. Mensen die tussen de vier pilaren staan, kunnen naar boven kijken. Naar de hemel. René de Boer heeft er bewust voor gekozen om het beeld van cortènstaal te maken. Dit materiaal is erg weersbestendig en de roestkleur lijkt op de kleur van de aarde, waardoor het beeld een woeste uitstraling krijgt. (bron: gemeente Eemsmond)
- Een vliegtuig van de Engelse RAF is in de nacht van 2 op 3 augustus 1940, na Hamburg gebombardeerd te hebben, op de terugweg op 100 zeemijl van thuisbasis Marham met motorpech neergestort. Een van de omgekomen piloten is op 20 augustus aangespoeld op de dijk bij Uithuizen, N van buurtschap Valom. Marjo Stevelmans en Corrie Smits hebben de lotgevallen van de bemanning onderzocht, en hebben de nabestaanden daarvan op de hoogte gesteld. RAF Marham zendt daarop een plaquette voor de gehele bemanning, waarmee in 2015 een monument wordt opgericht op de Waddendijk bij de Noordkaap, naast kunstwerk de Hemelpoort.
Terug naar boven- Algemeen: - Reportage van journalist Ronald van den Boogaard over Valom, met o.a. het noordelijkste huis van Nederland (qua vasteland).
Reactie toevoegen